«اولم» در غارهای جنوب اروپا زندگی می کند، به ویژه در اسلوونی و کروواسی و در افسانه ها بر روی توده هایی بزرگ از گنجهای ارزشمند! این دوزیست کوچک و نابینا که زمانی به دلیل ظاهر و پوست شفافش بچه اژدها خوانده می شد، ظاهرا نشانه های ارزشمندی از داروی حیات بخش افسانه ای طول عمر را در خود دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، «اولم» که به خاطر رنگ پوستش «انسان ماهی» نیز خوانده می شود نوعی سمندر غارنورد است که وزنش بیش از 20 گرم نیست. این جاندار که تقریبا تمامی زندگی خود را در غارها سپری می کند، یکی از معدود دوزیستانی است که کاملا آبزی است و مانند بسیاری از دوزیستان دیگر طی فرایند انطباق با تاریکی اعماق غارها بینایی و رنگ پوست خود را از دست داده است.
اولمها بر خلاف قورباغه ها و وزغها در مرحله لاروی می توانند تولید مثل کنند و ویژگی هایی از قبیل آبشش را طی دوران زندگی در خود حفظ می کنند. در ابتدا تصور می رفت این ویژگی های غیر طبیعی در نتیجه رشد این جاندار در محیط خشن غارها است و از سویی دیگر در قرن 17 میلادی برخی بر این باور بودند این جاندار بچه اژدها است و عامل اصلی طغیان رودخانه «بلا» در رومانی به شمار می رود!
اما توجه «یان وویچرون» محقق دانشگاه لیون فرانسه به دلیلی دیگر به سوی این جاندار نه چندان دلنشین جلب شده است: طول عمر بسیار طولانی آن. این جاندار در باغ وحشها 70 سال عمر می کند اما وویچرون معتقد است این جاندار تا 102 سال نیز زندگی می کند.
انسان ماهی یا بچه اژدها
وویچرون به همراه گروهی از محققان با استفاده از فرمولی خاص برای تخمین طول عمر اولم بالغ متناسب با وزن بدنش موفق به کشف طولانی بودن طول عمر این جاندار شدند و در عین حال دریافتند در پیرترین دوران زندگی نیز این جانداران از توانایی تولید مثل برخوردارند.
این جاندار در محیطی سرد زندگی می کند و از این رو بدنش از روند سوخت و ساز کندی برخوردار است و هر چه این روند در بدن جانداران کند تر باشد، میزان تولید رادیکالهای آزاد مخرب دی ان ای در آنها کاهش پیدا می کند.
این به آن دلیل است که رادیکالهای آزاد محصول جانبی و ناخواسته ساخته شدن مولکولهای ATP (تری فسفات ادنوزین) توسط سلولهای میتوکندریال هستند. رادیکالهای آزاد علاوه بر آسیب زدن به دی ان ای منجر به تولید مولکولهای ROS مخرب نسوج بدن می شوند و به طور کلی هرچه میزان این رادیکالها در بدن کمتر باشد، از سرعت سالخوردگی سلولها کاسته خواهد شد.
اما به گفته وویچرون طول عمر زیاد اولم ها کاملا با این شدت پایین سوخت و ساز بدن در ارتباط نیست بلکه به اعتقاد وی اولمها در اصل از روند تولید انرژی متفاوتی با دیگر جانداران برخوردارند. این دوزیستان به گونه ای انرژی تولید می کنند که نسبت به دیگر جاندارن طی آن رادیکالهای آزاد بسیار محدودی تولید می شود.
بر اساس گزارش لایو ساینس، وویچرون به تازگی آزمایشهای خود را در این رابطه به پایان برده اما هنوز نتایج آن را انتشار نداده است و بر همین اساس معتقد است این جاندار از عملکرد میتوکندریالی عجیب و شگفت انگیزی برخوردار است به گفته وی زمانی که اولمها می توانند بدون ساختن تعداد زیادی از مولکولهای ROS انبوهی از ATP ها را تولید کنند، دیگر برای توضیح طول عمر بالای این جاندار نیاز چندانی به دلیل باقی نمی ماند.
