به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دولت، هیئت وزیران بنا به پیشنهاد وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و تایید شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی و به استناد ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی - مصوب 1383 - اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی را به تصویب رساند.[آشنایی با سازمان تامین اجتماعی]
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، سازمان تأمین اجتماعی موضوع ماده (1) قانون تأمین اجتماعی - مصوب 1354- که به موجب تبصره (2) ماده (12) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی به صندوق تأمین اجتماعی تغییر نام یافته است، از این پس براساس مفاد این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط اداره میشود.
اهداف صندوق تامین اجتماعی
هدف صندوق تأمین اجتماعی طبق اساسنامه آن، اجرا، تعمیم و گسترش انواع بیمههای اجتماعی و درمانی و استقرار نظام هماهنگ متناسب با اهداف نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و تمرکز وجوه و درآمدهای موضوع قانون تأمین اجتماعی با به کارگیری اصول بنگاه داری و اقتصادی در حوزه سرمایهگذاری با بهره گیری از وجوه و ذخایر در اختیار صندوق است.
موضوع فعالیت صندوق در راستای تحقق اهداف بیمهای مقرر در قوانین و مقررات مربوط از جمله قوانین ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و قانون تأمین اجتماعی همچون بازنشستگی، بیکاری، حوادث و بیماریها، غرامت دستمزد، مستمری از کارافتادگی و بازماندگان و همچنین خدمات درمانی و تشکیل، اداره و نظارت بر بخشهای بیمههای تأمین اجتماعی و درمانی و فعالیتهای اقتصادی (شرکتهای سرمایهگذاری تحت پوشش) مربوط است.
استقلال مالی صندوق تامین اجتماعی
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، صندوق دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی میباشد و به صورت موسسه عمومی غیردولتی زیر مجموعه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی طبق مقررات این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط اداره خواهد شد.
محل استقرار صندوق
مرکز اصلی صندوق در تهران است و میتواند در تهران و سایر مناطق کشور از طریق شعب و نمایندگیها یا از طریق واگذاری برخی از امور به کارگزاری ها با رعایت تبصره (1) ماده (12) قانون ساختار نظام جامع نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی نسبت به انجام وظایف قانونی خود اقدام کند.
بر اساس تبصره (1) ماده (12) قانون ساختار نظام جامع نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، نهادها، سازمانها، مؤسسات و صندوقهای اصلی فعال در قلمروهای بیمهای، حمایتی و امدادی این نظام مکلفند امور اجرایی و تصدیگری خود در زمینهتولید و ارائه خدمات و تعهدات قانونی مربوطه را به موجب قراردادهایی که ضوابط آن باپیشنهاد وزارت و تصویب شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی تعیین خواهد شد بهمؤسسات کارگزاری محول کنند.
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، امکان جابجایی مرکز اصلی صندوق در اختیار هیات امنا میباشد و صندوق مجاز است با رعایت قوانین و مقررات مربوط بر حسب ضرورت نسبت به تأسیس شعبه یا نمایندگی در خارج از کشور اقدام کند.
ارکان صندوق
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، ارکان صندوق شامل هیئت امنا، هیئت مدیره، مدیرعامل و هیئت نظارت است.
تعداد اعضای هیات امنای صندوق براساس قانون اصلاح ماده (113) قانون مدیریت خدمات کشوری و چگونگی تعیین مدیریت سازمان تأمین اجتماعی و صندوقهای بازنشستگی و بیمههای درمانی - مصوب 1388- جمعاً 9 نفر بوده که شش نفر با پیشنهاد وزیر رفاه و تأمین اجتماعی و تصویب شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی و 3 نفر باقی مانده مطابق جزء (2) بند (الف) ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی تعیین شده است.
مطابق جزء (2) بند (الف) ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی مابقی اعضاء به تناسب تعداد افراد تحت پوشش توسط «خدمت گیرندگانمتشکل و سازمان یافته» آنها براساس آئیننامهای که به تصویب هیأت وزیران میرسد،تعیین خواهند شد و درصورت عدم وجود تشکلهای رسمی موصوف و تا زمانشکلگیری آنها، اعضای مزبور بهپیشنهاد وزیر رفاه و تأمین اجتماعی و تأیید شورای عالیرفاه و تأمین اجتماعی و تصویب هیئت وزیران انتخاب خواهند شد.
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، اعضای هیات امنا برای مدت 4 سال انتخاب میشوند و جایگزینی پیش از موعد و تجدید انتخاب آنها بلامانع است و حکم انتصاب رئیس و اعضای هیات امنا توسط وزیر رفاه و تأمین اجتماعی صادر میشود.
شرایط تغییر اعضای هیئت امنا
چنانچه هر یک از اعضای هیات امنا بر کنار، فوت یا استعفا نماید یا بیش از 3 جلسه متوالی با تشخیص رئیس هئیت امنا بدون عذر موجه غیبت کند، جانشین او برای بقیه مدت مقرر به نحو مذکور دراین اساسنامه انتخاب خواهد شد.
جلسات هیات امنا حداقل با حضور 6 نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آن با رای موافق حداقل 6 عضو حاضر قطعیت خواهد یافت. در صورتی که یکی از اعضای هیات امنا شخص وزیر رفاه و تأمین اجتماعی باشد، ریاست هیات امنا به عهده وی خواهد بود.
وظایف 10گانه هیئت منا
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، وظایف و اختیارات هیات امنای این صندوق عبارتند از: تصویب خط مشی و راهبردهای کلان صندوق؛ تصویب برنامه و بودجه، صورتهای مالی و عملکرد سالانه صدوق؛ نصب و عزل اعضای هیات مدیره و هیات عالی نظارت البته نصب و عزل مدیرعامل صندوق با پیشنهاد هیات امنا و تایید و حکم وزیر رفاه و تأمین اجتماعی انجام میپذیرد؛ تعیین حقوق و مزایا و پاداش اعضای هیات مدیره، مدیرعامل و حقالزحمه هیات نظارت در حدودی که شورای حقوق و دستمزد (با رعایت ماده 74 قانون مدیریت خدمات کشوری) تعیین مینماید؛ تصویب آییننامههای مالی، معاملاتی، اداری، استخدامیو سایر آییننامههای مورد نیاز صندوق؛ تصویب شاخصهای عملکرد براساس اهداف و راهبردهایی که توسط هیئت مدیره تدوین و پیشنهاد میگردد؛ بررسی و تصویب تشکیلات کلان صندوق به پیشنهاد هئیت مدیره؛ پیشنهاد اصلاح اساسنامه به وزارت رفاه و تأمین اجتماعی جهت بررسی و در صورت تایید، ارسال آن جهت تصویب نهایی در هیات وزیران؛ بررسی و اتخاذ تصمیم در خصوص سایر مواردی که بنا به پیشنهاد هیات مدیره صندوق در هیات امنا مطرح میشود؛ و پیشنهاد تغییر یا اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی (از جمله نرخ حق بیمه و سن بازنشستگی) براساس شاخصهای جمعیتی امید به زندگی و محاسبات بیمهای جهت تصویب در هیات وزیران و سیر مراحل قانونی.
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، نحوه تشکیل و اداره جلسات هیات امنا به موجب آییننامهای خواهد بود که پس از تشکیل اولین جلسه به تصویب هیات امنا میرسد. مدیرعامل و اعضای هیات مدیره با دعوت هیات امنا بدون حق رای در جلسات هیات امنا شرکت میکنند. هیات امنا برای بررسی و اظهارنظر در خصوص مسایل صندوق میتواند کارگروههای تخصصی داشته باشد. ترتیب تشکیل جلسات کارگروههای تخصصی طبق آییننامهای خواهد بود که ظرف 3 ماه پس از تشکیل اولین جلسه به تصویب هیات امنا میرسد.
نحوه تشکیل هیات مدیره صندوق تامین اجتماعی
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، اعضای هیات مدیره صندوق مطابق بند (ب) و تبصره (1) ماده (17) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی متشکل از 5 نفر دارای تخصص و تجارت مختلف مورد نیاز میباشد که از سوی هیات امنا برای مدت 4 سال انتخاب خواهند شد و انتخاب مجدد آنها بلامانع میباشد. صدور احکام اعضای هیات مدیره به عهده وزیر رفاه و تامین اجتماعی است. هیات مدیره در اولین جلسه از بین اعضای خود یک نفر را به عنوان رئیس، یک نفر نایب رئیس و یک نفر منشی انتخاب مینماید.
وظایف رئیس هیئت مدیره
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، وظایف رئیس هیات مدیره صندوق عبارتند از: دعوت از اعضای هیات مدیره جهت تشکیل جلسات، اداره جلسات هیات مدیره، انعکاس پیشنهادهای هیات مدیره به هیات امنا و ابلاغ مصوبات هیات امنا و هیات مدیره به مدیر عامل و مکاتبه لازم با دستگاهها و مراجع ذی صلاح. ضمنا در غیاب رئیس هیات مدیره، تمامیوظایف را نایب رئیس بر عهده دارد.
مدت عضویت اعضای هیات مدیره چهار سال است. تجدید انتخاب یا جایگزینی قبل از موعد آنان به ترتیب مقرر در این اساسنامه خواهد بود. همچنین تا زمان انتخاب اعضای هیات مدیره جدید، هیات مدیره قبلی در سمت خود انجام وظیفه خواهند نمود. در صورت استعفا، عزل یا فوت یا هر یک از اعضای هیات مدیره، هیات امنا به ترتیب مقرر در این اساسنامه، ظرف یک ماه جانشین وی را تعیین مینماید.
وظایف 12گانه هیئت مدیره
بر اساس اساسنامه صندوق تأمین اجتماعی، وظایف و اختیارات هیئت مدیره به شرح زیر است:
1 - بررسی و تدوین خط مشی، راهبردهای کلان و برنامههای اجرایی لازم برای دستیابی به اهداف صندوق جهت ارایه به هیات امنا
2 - تدوین برنامه عملیاتی با رعایت اصول بهره وری جهت تحصیل اهداف راهبردی و خط مشی به صورت سالانه و پنج ساله
3 - بررسی و تدوین بودجه، صورتهای مالی و عملکرد سالانه صندوق جهت ارایه به هیات امنا
4 - بررسی و تدوین آییننامههای مالی،معاملاتی، اداری و استخدامیو سایر آییننامهها و ضوابط مورد نیاز و ارایه آنها به هیات امنا
5 - بررسی و تدوین ساختار و تشکیلان کلان صندوق و ارایه آن به هیات امنا و تصویب تشکیلات تفصیلی صندوق براساس اصول و معیارهای ابلاغی هیات امنا
6 - بررسی و تایید نحوه استفاده و بهره برداری از وجوه و ذخایر صندوق و پیشنهاد آن به هیات امنا
7- تعین اعضای هیات مدیره شرکتها و موسسات تابع بدون واسطه و هلدینگهای زیرمجموعه جهت صدور حکم توسط مدیرعامل و پس از تایید وزیر رفاه و تامین اجتماعی
8 - نظارت بر عملکرد شرکتها و موسسات تابع صندوق و ارایه گزارش به هیات امنا
9 - انجام سایر امور لازم برای صندوق در چارچوب این اساسنامه و قوانین و مقررات مربوط
10 - پیشنهادضوابط مربوط به قراردادهای بیمههای تکمیلی و سایر قراردادهای توافقی به هیات امنا
11 - انتخاب نمایندگان صندوق جهت حضور در جلسات مجامع موسسات و شرکتهایی که تمام یا قسمتی از سهام آنها متعلق به صندوق میباشد.
12- تفریغ بودجه سال قبل تا پایان خرداد هر سال و ارایه آن به همراه ارزیابی عملکرد صندوق به هیات امنا.
ضمنا هیات مدیره میتواند در صورت لزوم بخشی از اختیارات خود را به مدیر عامل تفویض نماید. البته این واگذاری رافع مسئولیت هیات مدیره نخواهد بود.
نحوه تشکیل جلسات هیئت مدیره
جلسات هیات مدیره با حضور حداقل 4 نفر از اعضا رسمیت یافته و تصمیمات آنان با رای موفق حداقل 3 نفر ازاعضای حاضر معتبر خواهد بود. نحوه تشکیل و اداره جلسات هیات مدیره به موجب آییننامهای خواهد بود که به تصویب هیات مدیره میرسد.
تعیین مدیرعامل
بر اساس اساسنامه صندوق تامین اجتماعی، نصب و عزل و مدیر عامل با پیشنهاد هیات امنا و تایید و حکم وزیر رفاه و تامین اجتماعی برای مدت چهار سال صورت میگیرد.
در صورت ضرورت، وزیر رفاه و تامین اجتماعی میتواند برای حداکثر شش ماه به منظور انجام مسئولیتهای مدیر عامل صندوق،سرپرست تعیین و منصوب کند.
وظایف 8گانه مدیرعامل
بر اساس اساسنامه صندوق تامین اجتماعی، وظایف و اختیارات مدیر عامل صندوق عبارتند از: اداره امور جاری صندوق در چارچوب قوانین و مقررات، خط مشیها، برنامهها و دستور العملهای مصوبه هیات امنا و هیات مدیره؛ تهیه و تنظیم برنامه و بودجه، گزارشها و صورتهای مالی و عملکرد صندوق جهت ارایه به هیات مدیره؛ استقرار و عملیاتی نمودن ساختار و تشکیلات مصوب؛ نظارت بر عملکرد شرکتها و موسسات تابع صندوق و ارایه گزارش به هیات مدیره؛ پاسخگویی به هیات مدیره در خصوص ماموریتهای محول شده ؛ صدور احکام نصب وعزل اعضای هیات مدیره شرکتها و موسسات تحت پوشش پس از تصویب هیات مدیره صندوق؛ صدور احکام نصب و عزل مدیر عامل شرکتها و موسسات تحت پوشش بی واسطه پس از پیشنهاد هیات مدیره آن شرکتها و تصویب هیات مدیره صندوق و نصب و عزل معاونان مدیر عامل و مدیران استانی.
نصب و عزلها پس از تایید وزیر رفاه
نصب و عزل مذکور در وظایف و اختیارات مدیرعامل صندوق تامین اجتماعی، پس از تایید وزیر رفاه و تامین اجتماعی امکان پذیر است. همچنین مدیر عامل در مقابل اشخاص حقیقی و حقوقی در مراجع قانونی،نماینده صندوق میباشد و میتواند این اختیار را شخصاً یا به وسیله نمایندگان یا وکلایی که تعیین میکند اعمال نماید. این تفویض، رافع مسئولیتهای قانونی وی نخواهد بود.
مکاتبات، قراردادها و اسناد تعهدآور صندوق در چارچوب ضوابط، مقررات و آییننامههای مربوط با امضای مدیر عامل و با مهر صندوق معتبر خواهد بود. همچنین مدیر عامل میتواند با مسئولیت خود، قسمتی از وظایف و اختیاراتش را به مدیران اجرایی صندوق تفویض نماید. چکهای صادر شده با امضای مدیر عامل و مدیر مالی و مهر صندوق معتبر خواهد بود.
نحوه تشکیل هیئت نظارت
بر اساس اساسنامه صندوق تامین اجتماعی، اعضای هیات نظارت مرکب از سه نفر دارای تخصصها و تجارب مختلف مورد نیاز میباشد که از سوی هیات امنا برای مدت چهار سال انتخاب خواهند شد و انتخاب مجدد آنها بلامانع میباشد.
هیات نظارت حق هیچگونه دخالتی در امور اجرایی صندوق نخواهد داشت و در اجرای وظایف خود جهت دریافت اطلاعات مورد نیاز و رسیدگی به دفاتر و مدارک باید از طریق مدیر عامل اقدام نماید. مدیر عامل موظف است هر گونه مدارک یا توضیحاتی را که مورد در خواست کتبی هیات نظارت باشد در مهلتهای قانونی یا تعیین شده در اختیار آنان قرار دهد. اداره امور داخلی هیات نظارت و طرز تشکیل جلسات آن و نحوه انجام رسیدگی طبق آییننامهای خواهد بود که توسط هیات یاد شده تدوین و تصویب خواهد شد. انتخاب رئیس هیأت نظارت از بین اعضای هیأت نظارت، به عهده رئیس هیأت امنای صندوق است.
همچنین صدور احکام اعضا و رئیس هیأت نظارت به عهده وزیر رفاه و تأمین اجتماعی است.
وظایف بازرس قانونی به عهده سازمان حسابرسی میباشد که گزارش خود را به هیأت نظارت جهت بررسی و اظهارنظر ارایه خواهد کرد.
وظایف هیئت نظارت
بر اساس اساسنامه ابلاغی، وظایف و اختیارات هیأت نظارت شامل نظارت بر حسن اجرای مفاد اساسنامه و تطبیق عملیات صندوق با مقررات قانونی، اظهارنظر درخصوص ترازنامه و عملکرد تنظیمیقبل از طرح در هیأت امنا،اظهارنظر درخصوص گزارش بازرس قانونی و ارایه به هیأت امنا و انجام سایر وظایفی که به موجب این اساسنامه یا قوانین و مقررات در صلاحیت هیأت نظارت میباشد، است.
چنانچه هیأت نظارت در اداره امور صندوق عملی خلاف قوانین و مقررات یا مغایر مفاد این اساسنامه مشاهده نماید، مراتب را به هیأت مدیره اعلام و هیأت مدیره ظرف پانزده روز پاسخ مکتوب را اعلام میکند و هیأت نظارت پس از بررسی، گزارش نهایی را به اطلاع هیأت امنا خواهد رساند.
سال مالی صندوق
بر اساس این اساسنامه، سال مالی صندوق تامین اجتماعی از اول فروردین هر سال آغاز و در پایان اسفند همان سال خاتمه مییابد. متناسب با سال مالی مذکور جهت تهیه تراز تلفیقی، سال مالی مؤسسات و شرکتهای متعلق و وابسته اصلاح میگردد.
داراییها و درآمدهای صندوق به شرح زیر است:
1 ـ وجوه و داراییهای موجود و منافع حاصل از سرمایهگذاریهای صندوق
2 ـ حق بیمههای دریافتی و دریافتنی شامل سهم بیمهشدگان، کارفرمایان و دولت
3 ـ وجوه حاصل از خسارات، جرایم و جزاهای نقدی موضوع قوانین و مقررات مربوط یا احکام قطعی دادگاهها
4 ـ هدایا و کمکهای اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از داخل یا خارج کشور
5 ـ بدهیها، کمکها و تعهدات قانونی دولت به صندوق
6 ـ سایر منابعی که بر اساس ماده (7) قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی یا قوانین و مقررات مربوط قابل جذب توسط صندوق باشد.
7 ـ مابهالتفاوت سهم درمان مشمولان قانون تأمین اجتماعی موضوع تبصره (1) ماده (9) قانون بیمه همگانی خدمات درمانی کشور ـ مصوب 1373 ـ
نحوه تنظیم صورتهای مالی صندوق تامین اجتماعی
هیأت مدیره مکلف است تا پایان آذر هر سال بودجه پیشنهادی صندوق را برای سال بعد تنظیم و به هیأت امنا ارایه نماید. هیأت امنا هم موظف است تا پایان بهمن همان سال، بودجه سال بعد را تصویب و به هیأت مدیره ابلاغ نماید. ترازنامه سالانه و گزارش مالی صندوق باید تا پایان تیر جهت ارائه به مراجع قانونی ذیربط تهیه و تسلیم گردد. گزارش مالی سالانه صندوق مشتمل بر صورتهای مالی تلفیقی حسابرسی شده به همراه گزارش هیأت مدیره در مورد فعالیت و وضعیت عمومیصندوق در سال مورد گزارش باید تا پایان آبان به هیأت نظارت و هیأت امنا ارسال گردد.
صورتهای مالی تلفیقی سالیانه صندوق باید با رعایت استانداردهای حسابداری که توسط مرجع ذیصلاح قانونی تدوین شده یا میشود، تهیه و ارائه گردد. تصویب صورتهای مالی صندوق توسط هیأت امنا به منزله مفاصا حساب مدیر عامل و اعضای هیأت مدیره برای عملکرد سال مورد نظر میباشد.
هیأت نظارت مکلف است نسخهای از نظرات خود در مورد ترازنامه سالانه و گزارشهای مالی و صورت داراییها و بدهیها را ظرف پانزده روز از تاریخ دریافت آن به هیأت مدیره تسلیم نماید. هیأت مدیره نیز موظف است ظرف پانزده روز از تاریخ وصول نظرات هیأت نظارت، آن را بررسی و توجیهات خود را به هیأت امنا تقدیم کند. همچنین هیئت امنای صندوق موظف است ظرف یک ماه از تاریخ وصول گزارش عملکرد سالانه و صورتهای مالی و تلفیقی، تصمیم مقتضی اتخاذ نماید.
بعلاوه، هیئت مدیره مکلف است در مقاطع زمانی مناسب (هر سه سال حداقل یک بار) گزارش محاسبات فنی (بیمهای) صندوق را که توسط کارشناسان واجد صلاحیت حرفهای تهیه گردیده است به همراه گزارش مالی تلفیقی به هیأت امنا ارایه نماید.
فرصت شش ماهه برای تنظیم آییننامهها
بر اساس این اساسنامه، آییننامههای مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی به همراه آییننامههای نحوه تشکیل و اداره جلسات هیأت مدیره و هیأت نظارت و سایر آییننامههای مورد نیاز صندوق باید ظرف شش ماه پس از ابلاغ این اساسنامه توسط هیأت مدیره صندوق تدوین و به تصویب هیأت امنا برسد. تا زمانی که آییننامههای مذکور به تصویب نرسیدهاند، آییننامههای موجود به قوت خود باقی است.
ممنوعیت حضور مسئولان صندوق در معاملات
اعضای هیأت امنا، هیأت مدیره، هیأت نظارت و مدیر عامل و اعضای درجه یک خانواده آنان نمیتوانند در معاملاتی که با صندوق یا به حساب صندوق انجام میپذیرد، به طور مستقیم یا غیرمستقیم سهیم یا شریک باشند. اعضای هیأت امنا، هیأت نظارت، هیأت مدیره و مدیر عامل در صورت فعالیت در رشتههای پزشکی با مجوز هیأت امنا درخصوص عقد قرارداد درمانی خارج از وقت اداری جهت ارائه خدمات به بیمهشدگان تحت پوشش صندوق مشمول حکم این ماده نیست.
پرداخت حق بیمه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به صندوق معامله محسوب نمیشود.
این تصویبنامه توسط معاون اول رئیسجمهور جهت اجرا ابلاغ شده است.