ما میگوییم اگر انسان بخواهد فرجامی نیک داشته باشد فقط منحصر است به تحصیل ملکه قدسیه تقوا.اما بد نیست درباره فرجام غیرمتقین نیز بگوییم.
در سوره اعراف «وَ أَمْطَرْنا عَلَیْهِمْ مَطَراً فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَه الْمُجْرِمینَ» نگاه کنید. همینطور به آیات «وَ اذْکُرُوا إِذْ کُنْتُمْ قَلیلاً فَکَثَّرَکُمْ وَ انْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَه الْمُفْسِدینَ» «کَذلِکَ کَذَّبَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَه الظَّالِمین»
این آیات میخواهد ما را التفات دهد به فرجام گروههایی که اهل تقوا نبودند.
یک نکته در این آیات ذکرشده هست و آن اینکه همهاش «فانظروا» دارد. از نظر ادبی نظر یعنی نگاه با دقت.
میگوید دقت کنید نسبت به فرجام این گروهها. اینها در جامعه شما بودند، جامعه بشری؛ از آدم تا خاتم و از خاتم تا به قیامت باز هم هستند. در هر عصری، در هر جایی که باشی بالاخره از اینها پیدا میشود. دقت کن، محسوسات است، این بحث معقولات نیست.
خودت نگاه کن ببین فرجام اینها چه شده است. عبرت بگیر و همین موجب میشود که تو را سوق میدهد به اینکه تقوا پیشه کنی و فرجام متقین را انتخاب کنی.
در اینجا قرآن ذهنیتگرایی نکرده این را هم به تو میگوید که سطحی برخورد نکن؛ «فانظروا» دقت کن، دقت که کردی خودت میفهمی، دیگر احتیاجی ندارد من به تو تذکر بدهم.