شاید20سالی میشد که به کنار دریا نرفته بودم، علتاش را نمیدانم، اما گرفتاریها و مشغولیات کاری و جورکردن مخارج زندگی، احتمالا اجازه نمیداد به این مسافرت کوتاه بروم. سروسامان گرفتن بعضی از فرزندان، این مجال را فراهم کرد. تصویر و تصوری که من از دریای 20سال پیش داشتم، با آنچه هفته گذشته دیدم به کلی متفاوت بود. اما شرح ماوقع چنین است
در این سفر کوتاه ما جایی را در نزدیکی بابلسر یافته بودیم با اجارهای که توان پرداختش را برای یک شب و یک روز داشتیم، اما، دیدن ساحل پر از زبالههای رهاشده از هر نوع و بهخصوص پسماند زبالههای خانگی، دلم را به درد آورد. دریا جزر و مد دارد و این قانون دریاست. شب هنگام که امواج بهطرف ساحل پیشروی میکنند، زبالهها را دوباره به کام دریا میبرند و این آمدوشد زبالهها به همراه امواج نیلگون دریا، سیمای ناخوشایندی را بهوجود میآورد. شنیده بودم که در یک حرکت نمادین، در یکی- دو سال پیش، چند ساختمان و ویلا تخریب شدند تا پیشدرآمدی برای برچیدن تمامی ساختمانهایی باشند که با نادیدهگرفتن حریم قانونی دریا ساخته شدهاند اما با کمال تعجب در همین ساحل بابلسر، ساختمانی را دیدم که در فاصله 50متری دریا در دست ساخت است.
بهراستی اگر پیامد آن اقدام نمادین این تخلف آشکار باشد که بهزودی باید شاهد برآمدن ویلاها و ساختمانهای جدید در حریم دریا باشیم! پیشنهاد میکنم بانیان طرح مفید پاککردن سراسر ساحل خزر از ساختوسازهایی که حریم دریا را نادیده گرفتهاند، عجالتا ممنوعیت ساختوسازهای جدید را نهادینه کنند تا نوبت به اجرای کامل آن طرح برسد و اجازه ندهند، برخی با هر پشتوانه یا رانتی، مقررات اعلامشده از سوی دولت را نادیده بگیرند اما مسئله مهم دیگر آلودهشدن سراسر ساحل دریای خزر به زبالههایی است که یا توسط مسافران و گردشگران رها شده است و یا آثار ناشی از رهاشدن زبالههای شهری آن حوالی است شهرداریهای این مناطق و فراتر از آن، استانداریها باید با برنامههای منسجم و تدبیر کارآمد، بودجه کافی برای پاکیزهنگاهداشتن سواحل دریای خزر را فراهم کنند و اجازه ندهند، این گوهر ارزشمند گردشگری که شریان اقتصادی استانهای شمالی ماست، بهخاطر انباشت زباله جاذبهاش را از دست بدهد.
برای دستیابی به چنین هدفی کار فرهنگی و فعالیتهای اجرایی باید انجام شود. در گام نخست جمعآوری بهینه و تفکیک وتبدیل زبالههای شهری ساحلی ضروری است و عموم گردشگران باید بهموجب قانون موظف به حفظ پاکیزگی دریا شوند و برای متخلفان جرایم قانونی درنظر گرفته شود. حفظ رودخانههایی که به خزر میریزند، از فاضلابهای شهری، از طرحهای مهم حیاتی است که باید هرچه زودتر به اجرا درآید. برای تجسم فراوانی زباله و خطرات آن در سواحل خزر کافی است اشاره کنم که صبحدم وقتی به عادت دوران کودکی و نوجوانی، هوس کردم پابرهنه روی ماسههای ساحلی راه بروم، از گزش خردهشیشه و تکههای حلبی که از پسماند زباله کارگاههای شهری است، در امان نماندم و شانس آوردم که پا روی سرنگهای آلوده نگذاشتم. تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.