طبق آنچه ما در معارفمان داریم، این ماه، ماهی است که رب با عبدش سخن گفته است. به حسب روایتی از امام صادق(ع)، کتب آسمانیه از تورات و انجیل و زبور تا قرآن، همه در ماه مبارک رمضان به پیامبران الهی نازل شده است. یعنی این ماه، ماهی است که خداوند با بندگانش سخن گفته است و آنها را مورد خطاب قرار داده و مورد عنایت خاصه خودش قرار داده است.
لذا ما در روایات، بسیار داریم که در ماه مبارک رمضان، به قرائت قرآن سفارش شده است. ما در روایاتمان نسبت به این موضوع، تعبیرات مختلفی داریم. این روایت از امام باقر(ع) نقل شده است و معروف است: «لِکُلِّ شَیْءٍ رَبِیعٌ وَ رَبِیعُ الْقُرْآنِ شَهْرُ رَمَضَان»؛ هرچیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه مبارک رمضان است.
یا روایتی که از امام صادق(ع) است که راجع به ماهها حضرت میفرماید: «فَغُرَّةُ الشُّهُورِ شَهْرُالله عَزَّ ذِکْرُهُ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ» تا به این جمله میرسد: «فَاسْتَقْبِلِ الشَّهْرَ بِالْقُرْآنِ»؛ تو به این ماه با قرآن رو بیاور! حالا من عرض خواهم کرد که منظور چیست. یا در آن خطبه معروفی که از پیغمبر اکرم(ص) نقل شده است، حضرت فرمود: «أَیهَا النّاس... إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُالله بِالْبَرَکَه وَ الرَّحْمَه وَ الْمَغْفِرَه» تا اینجا «وَ مَنْ تَلَا فِیهِ آیَه مِنَ الْقُرْآنِ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِی غَیْرِهِ مِنَ الشُّهُور». این تعبیر هست که اگر کسی یک آیه از قرآن را در این ماه تلاوت کند، اجر او مثل این است که در ماههای دیگر یک ختم قرآن کرده باشد. این اجرِ خیلی زیادی است.
یک روایت در وسائل از مُقنع مفید نقل شده که در آن آمده حضرات ائمه در ماه مبارک رمضان ده ختم قرآن میکردند؛ یعنی هر سه روز، یک ختم قرآن. اثر این کارها در قیامت این است که همنشین با قرآن میشوند. در روایت دارد اجر چنین کسی آن است که در روز قیامت با ائمه(ع) باشد. این همه سفارش که میکنند که در ماه مبارک رمضان هرچه میتوانید قرآن تلاوت کنید، برای این است. اهل معرفت میگویند قرآن کلامی است که از مصدر وحی برای بندگان صادر شده و نزول پیدا کرده است. تلاوت قرآن، یادآور این معناست که در این ماه، خدا بندگان را مخاطب قرار داده و این معارف را به وسیله انبیائش برای آنها فرستاده است.