این نخستین باری است که یکی از رهبران شبکه القاعده که به‌طور کامل با جامعه آمریکا آشنایی دارد مسئولیت طراحی و سازماندهی حملات جدید علیه این کشور را به‌عهده می‌گیرد. شکری جمعه سمتی را در اختیار گرفته که زمانی متعلق به خالد شیخ محمد، طراح حملات یازده سپتامبر بود که سال 2003 از سوی مقامات آمریکایی دستگیرشد. مسئولیت سپرده شده به عدنان شکری او را درتماس مستقیم با رهبران اصلی شبکه القاعده از جمله اسامه بن لادن، رهبر این سازمان قرار می‌دهد.
برایان لوبلان، رئیس تیم ماموران ضدتروریستی اف بی‌آی در میامی که این خبر را نخستین بار در گفت‌وگویی اختصاصی با آسوشیتدپرس فاش کرد، به این موضوع اشاره داشته که عدنان شکری و 2رهبر دیگر القاعده بخشی از شورای عملیاتی خارجی این شبکه بوده‌اند که توطئه‌های تروریستی را در کشورهای غربی طراحی و سازماندهی می‌کرده‌اند. 2نفر دیگر در جریان حملات آمریکایی‌ها کشته شدند و شکری جمعه اخیرا به‌عنوان جانشین شیخ محمد، رئیس سابقش انتخاب شد تا بتواند بهترین تصمیمات را در مورد طراحی عملیات تازه در ایالات متحده و کشورهای دیگر اتخاذ کند.
اف بی‌آی از سال 2003 برای به دام انداختن شکری جمعه تلاش می‌کند و مقامات این سازمان حدس می‌زنند او در پاکستان پنهان شده باشد. سرویس‌های امنیتی آمریکا شکری جمعه را نخستین و تنها رهبرشبکه تروریستی القاعده می‌دانند که اقامت دائمی ایالات متحده را دراختیار دارد و به همین خاطر خیلی خوب به قوانین این کشور آشنایی دارد. برایان فیش‌من، کارشناس و محقق بنیاد آمریکای نوین در امور مقابله با تروریسم معتقد است موضوعی که شکری جمعه را به‌عنوان یک ساکن سابق ایالات متحده خطرناک نشان می‌دهد اطلاع داشتن وی از آسیب پذیری‌های امنیتی آمریکاست. به‌خصوص که او به خوبی می‌داند چگونه می‌توان با استفاده از حملات کوچک‌تر برای تحقق اهداف سیاسی دیگر ترس را در بین مردم آمریکا ایجاد کند. در این شرایط شهرهایی مثل نیویورک و واشنگتن که عموما نگرانی‌هایی درباره احتمال وقوع خطرات تروریستی درآنها وجود دارد، آسیب‌پذیرتر خواهند بود.
تبعه عربستان، ساکن فلوریدا
عدنان شکری جمعه، 35 ساله که اصلیت سعودی دارد، سال‌ها پیش ساکن منطقه بروکلین نیویورک بود تا اینکه در سال 1995به همراه خانواده‌‌اش به فلوریدا نقل مکان کرد. پدرش امام‌جماعت 2مسجد در بروکلین بود. عدنان شکری جمعه در زمان اقامتش در فلوریدا به همراه مادر و 5خواهر و برادر دیگرش ضمن تحصیل درکالج، با گذراندن دوره‌های علوم رایانه‌ای و شیمی در این رشته‌ها تبحر یافت و در دانشکده ارتباطات تحصیل کرد. مادر او کماکان در میرامار فلوریدا زندگی می‌کند. همین موضوع نگرانی بیش از حد مقامات امنیتی ایالات متحده را برانگیخته که معتقدند شناخت کامل او از این کشور سبب می‌شود تا با در نظرگرفتن ضعف‌های امنیتی آمریکا، در طراحی نقشه‌های تروریستی‌اش، عملیات پیچیده‌‌تری نسبت به حملات قبلی شبکه القاعده علیه این کشور طراحی و برنامه‌ریزی کند.
او در یکی از کمپ‌های القاعده در افغانستان در دهه 90میلادی آموزش دیده و سال 2004 از سوی جان اشکرافت،دادستان کل وقت ایالت متحده به‌عنوان یک خطرجدی و دائمی برای امنیت این کشور معرفی شد. طبق ادعای اف بی‌آی، عدنان پیش از انتخاب شدن به سمت جدید خود، حملات متعددی در سراسرجهان طراحی کرده بود. نام او حتی در پرونده مربوط به توطئه بمب‌گذاری در سیستم متروی شهری نیویورک درسال 2009 هم به چشم می‌خورد. او همچنین به دخالت در طراحی حملات و بمب‌گذاری‌های بالقوه‌القاعده در نروژ و در متروهای زیرزمینی انگلیس هم مظنون است، اگرچه طبق اعترافات خود لوبلان هیچ‌گونه مدرکی دال برپیوند مستقیم او با این حملات وجود ندارد. طبق اظهارات مقامات اف بی‌آی، جمعه در مقطعی دردهه 90 میلادی به این باور رسید که باید در فعالیت‌های مبارزانه تروریستی حضور یابد و با شکنجه و آزار مسلمانان در سرزمین‌هایی نظیر چچن و بوسنی به مقابله بپردازد و به شرکت در جهاد روی آورد. همین موضوع باعث شد او به کمپ‌های القاعده در افغانستان برود و در آنجا آموزش‌های اولیه و پیشرفته‌ای در زمینه استفاده از سلاح‌های خودکار و مواد منفجره، روش‌های مختلف مبارزه و جاسوسی ببیند.
اتهامات مقامات آمریکایی علیه عدنان
ماه گذشته عدنان شکری در یک دادخواست قضایی به‌عنوان یکی از عوامل اصلی تلاش برای عملیات انتحاری بمب‌گذاری درسیستم متروی شهری نیویورک متهم شد. علاوه بر وی نام 3نفر دیگر از ساکنان قبلی آمریکا عدیس مدونجانین، نجیب‌الله زازی و زرین احمدزی هم در این دادخواست به چشم می‌خورد. مدونجانین همه اتهامات وارده را تکذیب کرده و خود را بی‌گناه دانسته است. این درحالی است که مجرم بودن زازی و احمدزی تقریبا ثابت شده و قرار است به‌زودی شهادت این دو در مورد مدونجانین هم مورد بررسی قرار گیرد. شکری جمعه و 2نفر دیگر از فرماندهان القاعده زمانی که عضو شورای عملیات خارجی این شبکه بودند، حملات تروریستی مختلفی طراحی و اجرا می‌کردند تا اینکه 2همدست وی در حملات هواپیماهای بدون خلبان آمریکا کشته شدند.
اسناد مسافرتی و سایر مدارک موجود درعین حال نشان می‌دهند که شکری جمعه در توطئه غرق شدن کشتی برای ایجاد اختلال در کار کانال پاناما در سال 2001 هم دست داشته است. ضمن اینکه عدنان شکری در زمان حضور در افغانستان با خوزه پادیا، تبعه آمریکایی که با نام عبدالله مهاجر هم شناخته می‌شود و زمانی مظنون به شرکت در توطئه انفجار بمب رادیو اکتیو بوده و هم‌اکنون در زندان به سر می‌برد، ملاقاتی داشته است. بازجویی‌های صورت گرفته از پادیا و سایر زندانیان القاعده نشان می‌دهد که شکری جمعه و پادیا هر دو در توطئه پر کردن ساختمان‌های بلند با گاز و منفجر کردن آنها دست داشتند اما همه این طرح‌های تروریستی ناکام مانده بودند. اف بی‌آی کماکان در تلاش است اتهامات مطرح شده علیه شکری محمد را به اثبات رساند اما هنوز اطلاعات کافی در زمینه اتهامات وارده به وی وجود ندارد و از همه مهم‌تر اینکه کسی از محل اختفای او خبردار نیست. به همین خاطر واشنگتن برای ارائه هرگونه اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود 5میلیون دلار جایزه تعیین و اف بی‌آی هم تصاویر او را منتشر و به همه رسانه‌های جهانی مخابره کرده است.
مادرشکری همچنان در فلوریدا
مادرعدنان شکری به نام زهرا عبده احمد که هم‌اکنون در فلوریدا ساکن است تنها سرنخ مقامات آمریکایی برای دستگیری رهبرجدید عملیات جهانی القاعده محسوب می‌شود که البته به‌دلیل بی‌خبری از فرزندش، هنوز نتوانسته کمک چندانی به اف بی‌آی بکند. مادر عدنان در گفت‌وگوهای اخیر خود با رسانه‌های آمریکایی گفته که احساسات شدید پسرش نسبت به اسلام و سرخوردگی‌های وی از زیاده‌روی‌های رایج و معمول در زندگی آمریکایی نظیر مصرف مواد‌مخدر و مشروبات الکلی و بی‌قید وبندی اخلاقی و نحوه پوشش زنان، از سوی مقامات آمریکایی اشتباه برداشت و تعبیرشده‌اند. با این حال به ادعای زهرا عبده احمد، عدنان شکری آمریکا را دوست داشته و هرگز مشکلی با این کشور نداشته است.
او گفته که نخستین فرزندش با رفتار خصمانه ایالات متحده علیه کشورهای مسلمان مخالفت می‌ورزد و با سیاست‌های اعمال شده واشنگتن درجهان اسلام موافق نیست. اما این موضوع نباید سبب شود تا پسر او یک تروریست معرفی شود. عبده احمد کماکان تلاش دارد تا اف‌بی‌آی را در مورد اینکه پسرش سال‌هاست با وی تماسی نداشته، متقاعد کند. خانواده شیخ جمعه جزو مهاجرانی بودند که از عربستان سعودی به ایالات متحده آمده بودند. پدر عدنان که اصلیت آمریکای جنوبی داشته، خانواده خود را بعد از اینکه امام جماعت یکی از مساجد فلوریدا شد، به جنوب این ایالات آورد. زمانی که پدر عدنان شکری جمعه در سال 2004 از دنیا رفت به‌عنوان یکی از روحانیون مسلمان و مبلغان مذهبی و مدرسان اسلامی فلوریدای جنوبی، کارائیب و نیویورک شناخته می‌شد.
مادر عدنان درعین حال به رسانه‌های آمریکایی گفته که پسرش در کارخانه ساخت قطعات تلفن همراه موتورولا کار می‌کرده ولی او یک هفته قبل از حملات 11 سپتامبر به جزایر کارائیب و ترینیداد سفر کرد تا موقعیت‌های کاری موجود در آن منطقه را بررسی کند و به تجارت و عمده‌فروشی کفش روی آورد. عدنان شکری 2یا 3 روز بعد از حملات 11 سپتامبر با مادرش تماس گرفته و عبده احمد هم از وی خواسته بود به آمریکا بازنگردد چرا که بعد از حمله به برج‌های دوقلو، مسلمانان به‌عنوان هدف اصلی مقامات آمریکایی به شمار می‌رفتند. شکری جمعه یک هفته بعد از حمله به برج‌های دوقلو یک بار دیگر با مادرش تماس گرفت ولی طبق ادعای زهرا عبده احمد از آن تاریخ به بعد هرگز تماسی با خانه نگرفته و هیچ کس از محل اقامت او خبری ندارد. با این حال اف‌بی‌آی اظهارات این زن را باور ندارد. از زمان وقوع حملات تروریستی در نیویورک، ماموران امنیتی چندین بار به خانه این زن رفته و همه جا را جست‌وجو کرده‌اند.
آنها حتی مدارک و فایل‌های مختلفی برداشته و کامپیوتر شخصی او را هم کنترل کرده‌اند. آخرین مراجعه آنها به منزل عدنان شکری جمعه در فلوریدا در سال 2009 صورت گرفته است. زهرا عبده احمد اخیرا در گفت‌وگویی با نیویورک‌پست اعلام کرده بود که پسرش فردی مهربان و دوست داشتنی است و اتهامات اف بی‌آی به وی صحت ندارد چراکه مطمئن است فرزندش هرگز مرتکب قتل شخص دیگری نمی‌شود. او همچنین از اینکه مقامات آمریکایی عدنان را به قتل برسانند، ابراز نگرانی کرده بود. از نظر مقامات امنیتی ایالات متحده شکری جمعه یکی از خطرناک‌ترین اعضای شبکه تروریستی القاعده به‌شمار می‌رود و نگرانی‌ها را بابت وقوع یک حمله تروریستی حساب شده در مراکز حساس و شهرهای مهم آمریکا افزایش داده است. با توجه به اینکه تلاش‌های آمریکا برای دستگیری و به دام انداختن وی تا امروز بی‌ثمر بوده، احتمال اینکه عدنان شکری نخستین حمله غافلگیر‌کننده خود به کشوری که پیشتر مقیم آن بوده را در فاصله زمانی کوتاهی به اجرا دربیاورد، چندان بعید به‌نظر نمی‌رسد.
