با وجود اینکه سازمان بهداشت جهانی (WHO) بارها درباره شیوع وبا در افغانستان و احتمال همه گیری این بیماری در ایران هشدار داده بود ، ناگهان همه گیری وبا برخی از بخشهای کشور بهویژه مناطقی با آب و هوای گرم و خشک همچون تهران، کرج، قم و استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان را دچار مشکلات زیادی کرد.
هرچند 15 سال پیش وبا در ایران نزدیک به 10 هزار نفر از هموطنان را آلوده کرد و جان بسیاری از آنان را گرفت، در سال 84 تنها 500 نفر به این بیماری مبتلا شدند و موارد منجر به فوت حتی به تعداد انگشتان دو دست نیز نمی رسید . با این حال امروز، انگار تاریخ در حال تکرار شدن است، چون باز هم سازمان بهداشت جهانی هشدارهای خود را درباره شیوع وبا و احتمال همه گیری در کشورهای همسایه پاکستان اعلام کرده است . در اطلاعیه این سازمان آمده است:
« اجساد ده ها هزار انسان و میلیونها حیوان که در سیل اخیر این کشور به زیر آب رفته اند، اکنون در حال پوسیدن است و یکی از عوارض آن، بالا رفتن تعداد اشخاصی است که هر روز از وبا فوت می کنند. » اما نکته ای که در اخبار مرتبط با سیل پاکستان مخفی مانده است، پیامدهای زیانباراین سیل است که از جمله میتوان به شیوع بیماری و با اشاره کرد که که تهدیدی برای سلامت همسایگان پاکستان از جمله ایران شمرده می شود.
اقدامات صورت گرفته در سیستان و بلوچستان
حجتعلی شایان فر، رئیس مرکز بازسازی حوادث و سوانح غیرمترقبه استان سیستان و بلوچستان در مورد آمادگی استان برای مقابله با ورود این بیماری به کشور می گوید:« در پی وقوع سیل اخیر در پاکستان و پیشبینی کارشناسان مبنی بر خطر شیوع وبا در این منطقه، یک سری اقدامات پیشگیرانه و کنترلی از سوی دستگاههای ذیربط از جمله سامانه بهداشت و درمان در استان صورت گرفته است،به طوری که تاکنون حتی یک مورد گزارش مبنی بر ابتلا به بیماری وبا در استان سیستان و بلوچستان اعلام نشده است. » به گفته این مقام مسئول، در صورت نیاز تمام امکانات خدماتی و بهداشتی ادارات، ارگانها و نهادهای دولتی در استان سیستان و بلوچستان برای کنترل بیماریها و حوادث طبیعی و غیرطبیعی به کار گرفته میشود.همچنین پایگاههای اورژانس در نقاط مرزی که احتمال ورود اتباع پاکستانی در آن وجود دارد، مستقر شده است.
بیماری های وارداتی
آنفلوآنزای مرغی: ا بتلاى انسان به این ویروس اولین بار در سال ۱۹۹۷ در هنگ کنگ شناسایى شد که به وسیله پرندگان وحشی مهاجر بیماری را به غرب آسیا، شمال آفریقا و اروپا گسترش داد. این بیماری از مرز های شرقی وارد ایران شد. آنفلوآنزای خوکی : دور جدید شیوع آنفلوآنزای خوکی چند سال پیش ا ز مکزیک شروع و نخستین مورد ابتلا در ایران در اواخر خرداد 88 تأیید شد. بیمار، نوجوانی بود ایرانیتبار و مقیم آمریکا که اواخر خردادماه همان سال به همراه خانوادهاش وارد تهران شدهبود. تب برفکی : ویروس این بیماری سال 1999 اولین بار از نپال جدا شد و بعد به هند و پاکستان رسید و از مرز های شرقی و شمال شرقی وارد ایران شد.
وبا چیست؟
وبا یک بیماری اسهالی واگیردار و خاص انسان است که به وسیله نوعی باکتری بهنام ویبریوکلرا ایجاد می شود. این بیماری در صورت بی توجهی و انجام ندادن اقدامات درمانی به موقع و مناسب، میتواند بسیار کشنده باشد .وبا بیشتر در نقاط گرم و مرطوب زمین و در تمام ماههای سال به خصوص از اردیبهشت تا آبان ماه دیده می شود . همچنین این بیماری شامل دو نوع «کلاسیک» و «التور» است که نوع دوم آن قدرت واگیر بیشتری دارد. « التور» نام یکی از ایستگاههای قرنطینه در بندر اسکندریه مصر است که در سال 1906 نخستین بار این نوع وبا در آن شناسایی شد.
علائم بیماری
علائم بیماری وبا شامل اسهال شدید با دفع مدفوع زیاد، نبود دل درد و دل پیچه، گرفتگی عضلات پشت ساق پا، عطش فراوان، استفراغ ناگهانی، احساس پری شکم و نبود تب است.
درمان
از آنجا که اقدام به موقع برای درمان بیمار بسیار اهمیت دارد، هرچه سریعتر باید بیمار آب و مایعات بدنش تامین شود، در غیر این صورت خیلی سریع جان خود را از دست می دهد. در واقع بین مرگ و زندگی بیمار فاصله کوتاهی است و شاید فقط یک لیتر آب یا سرم جان او را نجات بخشد. در صورت جایگزین نشدن سریع مایعات و الکترولیت های بدن( سدیم ، کلر ،پتاسیم و ... )
۲۵ تا ۵۰ درصد از این افراد با مرگ مواجه می شوند. اشخاصی که در معرض این بیماری قرار دارند در صورت ابتلا به اسهال شدید ، تا رسیدن به مرحله شوک ناشی از کمبود آب و املاح ۴ تا ۱۲ ساعت فرصت دارند. مرگ چنین بیمارانی بین ۱۸ ساعت تا چند روز بیشتر طول نمی کشد .
راه انتقال بیماری
عامل این بیماری از راه دهان وارد معده و در روده تکثیر میشود. ترشح سم در روده اسهال ایجاد میکند و در نتیجه بدن به شدت آب و املاح از دست میدهد. چنانچه آب و املاح دفع شده جبران نشود، بیمار جان خود را از دست میدهد.آب آشامیدنی که با ذرات مدفوع یا دست آلوده به مدفوع آلوده شده باشد، سبزیجات برگ دار که با آب آلوده آبیاری یا شسته شده باشد، غذاهای آلوده(خام و نیمه پخته) و غذاهای تهیه شده از آبزیانی که از آب های آلوده صید شدهاند ، شایعترین منابع شیوع بیماری وبا به شمار می رود.
راه های پیشگیری ازابتلا به بیماریهای عفونی
- مهمترین نکته در پیشگیری از وبا ، سالم سازی آب با استفاده از روش هایی مانند جوشاندن ، ضد عفونی با محلول یا قرص کلر و استفاده از نور خورشید است.
- همیشه باید میوه های خام و ظروف آشپزی را با آب پاکیزه شست. آب هایی که از رودخانه ها و سدها برداشت می شود هر چند پاک به نظر می رسد، باید ضد عفونی شود.
- برای پیشگیری از وبا، شستن دستها بعد از استفاده از توالت نباید فراموش شود، همچنین قبل از آماده کردن و خوردن غذا ، نوشیدن آب و غذا دادن به بچه ها باید دست ها را شست.
- تمیز نگه داشتن سرویس بهداشتی در جلوگیری از انتقال این بیماری بسیار موثر است