سال گذشته زمانی که برای نخستین بار این موضوع مطرح شد با واکنشهای گستردهای مواجه شد زیرا ارتش روسیه نیز اعلام کرده بود قصد دارد در جنوب قرقیزستان پایگاه نظامی تأسیس کند. حالا با گذشت یک سال پنتاگون دیگر نمیخواهد خود را به یک کشور محدود کند و در نظر دارد در قلمرو 5 کشور منطقه، تجهیزات نظامی مستقر کند. این برنامهریزیها نشاندهنده آن است که دولت آمریکا قصد دارد، بخشی از تجهیزات و نیروهای مستقر خود در افغانستان را به کشورهای شوروی سابق و ساختمانهای ناتو در آن منطقه منتقل کند.
صندوق مبارزه با موادمخدر یگان مرکزی آمریکا قصد داشت برای راهاندازی پایگاه آموزش نظامی در شهرهای اوش در قرقیزستان و کاراتوگا در تاجیکستان، بیش از 40 میلیون دلار هزینه کند. این بودجه شامل موارد دیگری نیز میشد: راهاندازی یک مرکز نگهداری سگها، آشیانه هلیکوپتر در نزدیکی آلماتی قزاقستان و افزایش قوای پستهای بازرسی مرزی در ازبکستان، ترکمنستان و قرقیزستان.
پنتاگون در حال برنامه ریزی برای ساختن چند ایست بازرسی و پایگاه نظامی در کشورهای آسیای میانه است. براساس تخمین پنتاگون ساختن هر یک از این پستهای بازرسی بین 5 تا 10میلیون دلار هزینه دارد. محل پست بازرسی ازبکستان هنوز مشخص نشده است اما موقعیت پستهای بازرسی قرقیزستان و ترکمنستان کاملا مشخص است.
پست بازرسی سرا در ترکمنستان در مرز این کشور با ایران قرار دارد و پست بازرسی قرقیزستان در نزدیکی باتکن واقع شده که قرار است منابع برق و آب و شبکه فاضلاب آن مدرن شود.
هر دو پست بازرسی از مناطق جغرافیاییای هستند که از اهمیت استراتژیک برخوردارند؛ اول به دلیل رابطه آمریکا و ایران و دوم به علت بیثباتی موقعیت سیاسی در دره فرقانا مانند آنچه در سال 2000-1999 حین تهاجم جنبش اسلامی ازبکستان رخ داد.
آمریکا قصد دارد نزدیک آلماتی یک آشیانه هلیکوپتر جدید، یک مرکز نگهداری سگ و مرکز بازرسی وسایل نقلیه تأسیس کند که 10 میلیون دلار هزینه خواهد داشت.
مرکز آموزش نظامی کاراتوگای تاجیکستان در نزدیکی شهر دوشنبه، پایتخت این کشور برای نظامیان تاجیک بنا خواهد شد؛ مکانی که در آن عملیات جنگی را تمرین میکنند و تکتیراندازان و خلبانان هواپیماهای تجسسی آموزش میبینند. هزینه این تأسیسات 10میلیون دلار برآورد شده است. مرکزی مشابه این مرکز نیز در باتکن قرقیزستان دایر میشود که به تمرینات مختلف جنگی در نقاط مرزی و عملیات ویژه ضدتروریستی اختصاص دارد و هزینه راهاندازی آن 5/5 میلیون دلار خواهد بود.
از پاییز سال گذشته که مسیر پشتیبانی شمالی روسیه در کنار مسیر حملونقل پاکستان آغاز به کار کرد، مشخص شد که آمریکا قصد دارد حضور نظامی خود در آسیای مرکزی را تقویت کند. همچنین معلوم شد که پنتاگون در حال برنامهریزی است برای اینکه واحدهای برگزیده از سربازان ویژهاش را به آسیای مرکزی منتقل کند؛ یعنی 4 گردان از نیروهای ویژه سوم که تجربه فراوانی در مبارزه در افغانستان دارند.
علاوه بر آسیای مرکزی، آمریکا میخواهد در جنوب قفقاز و گرجستان 25 هزار نظامی در پایگاههای زمینی و دریایی خود مستقر کند. نصب رادارهای هشدار نیز از برنامههای مهم آنهاست.
یکی دیگر از برنامههای پنتاگون، ساخت یک مجموعه ویژه عملیاتی در افغانستان و در نزدیکی مرز ازبکستان است. این مجموعه که تأسیس آن 100میلیون دلار هزینه خواهدداشت، 6 هکتار وسعت دارد و در مزارشریف، 275کیلومتری کابل و 65کیلومتری ترمز - شهر مرزی ازبکستان - قرار دارد. آمریکاییها برای بهره برداری از این مجموعه، طی 18ماه باید بخشهایی نظیر: یک مرکز عملیاتی متحد (مشترک)، ساختمانهای اقامتی، مرکز ارتباطی، مرکزی برای عملیات تاکتیکی، تجهیزاتی برای انبار، مرکز آموزش، مرکز درمانی، تأسیسات بازسازی و تعمیرات، مرکز پشتیبانی، آشپزخانه صحرایی و مرکزی برای نگهداری سگها را بسازند. ظاهرا این مجموعه در سال 2012 به بهرهبرداری خواهد رسید.
علاوه بر مواردی که ذکر شد، در چشمانداز درازمدت یگان مرکزی آمریکا در فاصله سالهای 2016-2012، برای بازسازی و تجهیز پایگاههای نظامی در خاورمیانه و آسیای مرکزی 8/3بیلیون دلار در نظر گرفته شده است.
با نگاهی اجمالی به استقرار نیروها و اجزای نظامی آمریکا میتوان فهمید آنها میخواهند جغرافیای اوراسیای حوزه بالکان که مدنظر برژینسکی بود را تکرار کنند. در حقیقت آنها به این منطقه از آسیا مانند کشورهای حوزه بالکان نگاه میکنند که نقش بسزایی در مبارزه با روسیه داشتند. آمریکا میخواهد بعد از خارج کردن نیروهایش از افغانستان در سال 2011، جای پای خود در کشورهای آسیای مرکزی و گرجستان را محکم کند و حضور قوای نظامیاش در نزدیکی روسیه، ایران و مرزهای غربی چین را تضمین کند. به عبارت دیگر، آنها در نظر دارند، یک شبکه اطلاعاتی در مناطق ذکر شده مستقر کنند تا نقاط حساس اوراسیا را تحت کنترل داشته باشند.
Rian.ru.en