با وجود وعده‌های بسیار برای فرآوری چای تولید داخل و مطالب مطرح شده در زمینه غیربهداشتی و زیانبار بودن چای وارداتی و ضرورت جلوگیری از واردات و عرضه این چای در بازار داخلی، اکنون کمتر مصرف‌کننده ایرانی است که چای داخلی مصرف کند. این شرایط موجب شده تا اکنون در بیشتر ادارات دولتی و سازمان‌های تصمیم‌گیرنده در مورد صنعت چای نیز چای خارجی، رتبه نخست مصرف را به‌خود اختصاص دهد.
مروری بر وضعیت تولید، قیمت و عرضه چای در بازار بیش از هر چیز بیانگر زیان مصرف‌کنندگان داخلی است چرا که با محقق نشدن وعده‌های مسئولان برای بهبود کیفی چای و جلوگیری از عرضه چای خارجی در بازار، هنوز هم واردات قاچاق چای بیشتر از واردات قانونی آن بوده و مصرف‌کنندگان برای تهیه چای خارجی که به شکل قاچاق وارد کشور شده و به‌عنوان چای «اصل» به شکل غیررسمی در سراسر کشور توزیع می‌شود قیمت‌های بیشتری را پرداخت می‌کنند.
مارک‌های متنوع
اکنون انواع برندهای مشهور چای خارجی در بازار عرضه‌شده و تنها تفاوت چای وارداتی از طریق مبادی قانونی و چایی که به‌صورت قاچاق به کشور وارد می‌شود در درج بارکد 626 روی انواع چای خارجی است که به شیوه قانونی به کشور وارد و پس از اختلاط با چای داخلی به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود؛ موضوعی که خود به عاملی برای افزایش قیمت چای وارداتی قاچاق نسبت به چای بسته‌بندی شده در کشورمان تبدیل شده است. نبود نظارت بر کیفیت و قیمت عرضه چای در بازار داخلی موجب شده است تا اکنون حتی برخی انواع چای که با برندهای معروف داخلی به بازار عرضه می‌شوند نیز از گزند سودجویی برخی افراد مصون نمانند، به‌نحوی که در ماه‌های گذشته اخباری مبنی بر کشف و برخورد با افراد سودجویی که در اطراف تهران این چای را با چای بی‌کیفیت مخلوط و با بسته‌بندی مجدد و عرضه آن به بازار درآمدهای هنگفتی به دست می‌آوردند، منتشر شده و حتی نرخ فروش چای گلستان شرکتی با چایی که با همین برند از بازار خریداری می‌شود نیز متفاوت است.
عرضه زیرزمینی چای قاچاق
یکی از اقداماتی که طی سال‌های گذشته برای جلوگیری از عرضه چای خارجی در بازار صورت گرفته، ممنوعیت عرضه برخی انواع چای مانند احمد، محمود، دو غزال و... بدون درج بارکد بسته‌بندی در داخل کشور است. گرچه این اقدام موجب شده است تا عرضه رسمی اینگونه چای در فروشگاه‌های سطح شهر با برخی برخوردهای تعزیراتی کاهش یابد اما این اقدام عملا قادر به جلوگیری از عرضه این چای در بازار نبوده است، به‌نحوی که اکنون بیشتر عرضه‌کنندگان چای در سطح شهر گرچه این نوع چای را در معرض دید خریداران قرار نمی‌دهند اما به شکل غیررسمی تحت عنوان چای احمد، محمود، دوغزال یا... اصل با قیمتی بیشتر از چای بسته‌بندی داخل به مصرف‌کنندگان عرضه می‌کنند. همچنین کیفیت چای قاچاق با چای بسته‌بندی تولید داخل نیز بسیار متفاوت بوده و این امر سبب شده است تا مصرف‌کنندگان به استفاده از چایی که به شکل قاچاق به کشور وارد شده ترغیب شوند.
نرخ چندگانه چای خارجی
ناکارآمدی سیاست‌های تولید و عرضه چای باعث شده است که اکنون برخی انواع چای خارجی به قیمت‌های متفاوت به مصرف‌کنندگان عرضه شود، به‌نحوی که اکنون قیمت هر بسته چای دوغزال اصل 7هزار تومان و ایرانی 6هزار تومان، احمد اصل 6هزار تومان و ایرانی 4هزار‌و 700 تا 4هزار و 900تومان، محمود اصل 5هزار و 500 تومان و ایرانی 4هزار و 600تومان و شهرزاد ( فقط ایرانی) 5هزار و 500تومان است. این امر موجب‌شده تا نرخ برخی انواع چای که توسط شرکت‌هایی با برند داخلی نیز عرضه می‌شود متفاوت باشد، به‌نحوی که اکنون قیمت هر بسته چای گلستان شرکتی 5 هزار و 700تومان و نرخ چای گلستان بازاری 5هزار و 300تومان در فروشگاه‌های سطح شهر است.
حکایت چای فله
شیوه دیگری که اکنون برای به‌اصطلاح فرآوری چای تولید داخل مد نظر قرار گرفته، عرضه چای وارداتی پس از مخلوط کردن آن با چای داخلی و تشکیل معجونی است که به‌عنوان چای فله به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شود.
این شیوه عرضه چای موجب‌شده تا علاوه بر اینکه دغدغه‌های عرضه بهداشتی چای تشدید شود، هیچ نظارتی نیز بر قیمت و کیفیت عرضه این محصول صورت نگیرد. برخی عرضه‌کنندگان چای فله پس از مخلوط کردن چای‌های خارجی- که از مبادی رسمی و غیررسمی به کشور وارد شده- با برخی انواع چای بی‌کیفیت داخلی، چای حاصل شده را تحت عنوان چای فله با عناوینی مانند کلکته یا زرین به مصرف‌کنندگان عرضه کنند و هیچ معیاری برای تشخیص درصد خارجی یا داخلی بودن اینگونه چای وجود نداشته تا مصرف‌کنندگان از صحت و سقم ادعای عرضه‌کنندگان آن آگاه باشند.
