بارها این جملات را از زبان کارشناسان و بزرگ‌ترها شنیده‌ایم. اما ما بازی دیگری نمی‌شناسیم و سؤالی داریم: آیا واقعاً همه بازی‌های کامپیوتری تاثیر منفی دارند؟ از دکتر نادر بلوچ‌نژاد، روان‌شناس و مشاور می‌پرسیم و او می‌گوید:
«در زمینه بازی های کامپیوتری دو دسته پژوهش متضاد داریم. دسته اول پژوهش‌ها، تأیید می‌کند که تکرار این بازی‌ها در مسائل روحی و روانی و ذهنی بچه‌ها تأثیرات منفی دارد. دسته دیگری از پژوهش‌ها می‌گوید این بازی‌ها می‌توانند در جنبه‌های ذوقی، شناختی، استعداد و هوش کاربران تأثیر مثبت بگذارند. هر دوی این پژوهش‌ها علمی و با ارزش‌اند.»
* یعنی این بازی‌ها هم خوب‌اند و هم بد؟
ممکن است این پژوهش‌ها درباره دو دسته بازی باشد. پژوهش اول به بازیهایی مربوط می‌شود که حادثه‌ای و مبارزه‌ای است و درجه ایجاد هیجانش بالاست. به دلیل این‌که به صورت کاملاً مصنوعی و در فاصله کوتاه زمانی، کاربر را به درصدی از هیجان می‌رساند که در زندگی عادی باید اتفاق خیلی بزرگی بیفتد که به این هیجان برسد. پس تأثیر این بازی‌ها منفی است. دسته دوم بازیهایی است که به آن استراتژیک یا شبیه ساز می‌گوییم که نیاز به تفکر دارد. استراتژیک مثل پازل‌ها و جورچین‌ها. شبیه‌سازها هم بازیهایی هستند که کاربر در فضای مجازی به طور واقعی هویت پیدا می‌کند که مثلاً جایگزین خلبان هواپیما شود و اگر این دسته بازی‌ها در مدت کوتاه بازی شود، می‌تواند مثبت باشد. مثلاً در 24 ساعت فقط یک ساعت بازی شود.
*برای نوجوانان چه بازیهایی توصیه می‌شود؟
بچه‌هایی که در فضایی بزرگ می‌شوند که عادت به استفاده از طبیعت و فضای سبز ندارند وقتی در آن فضا قرار بگیرند احساس کسالت می‌کنند. مثلاً نوجوانی که از کودکی موقع بیکاری پای تلویزیون و یا کامپیوتر نشسته همه زندگی‌اش از این هیجان کاذب پر شده و از مسابقه گروهی، ساختن بادبادک و... لذت نمی‌برد، اما بچه‌های کم سن و سال را وقتی در طبیعت قرار می‌دهیم، بازی گروهی می‌کنیم، آتش روشن می‌کنیم و ... به درجه‌ای از هیجان مفید می‌رسند.
در سن نوجوانی بازیهایی مثل بادبادک‌بازی یا بازی‌های گروهی که تحرک دارد یا بازیهایی مثل دارت که هم سرگرم کننده است و هم مفید و در درازمدت اثرات مثبت دارد، توصیه می‌شود.
از بچه‌ها می‌خواهیم اگر حرف ما را هم نمی‌پسندند لااقل یک بار امتحان کنند و این بازی‌ها را انجام دهند و ببینند چه اثر مثبتی در روحشان دارد.
*نوع بازی در حالات روحی و قدرت یادگیری چگونه تأثیر می‌گذارد؟
شخصیت، جنبه‌های مختلفی دارد که شامل روحیات و قدرت یادگیری می‌شود و این دو، روی هم تأثیر می‌گذارند. کسی که هیجان منفی را تجربه کرده باشد وقتی درس می‌خواند، این که چیز جدیدی یاد می‌گیرد یا تجربه می‌کند او را دچار هیجان نمی‌کند. بعضی از این بازی‌ها دقت را پایین می‌آورد و سرعت را بالا می‌برد و این در یادگیری تأثیرگذار است.
اینها قطعه‌های مختلف پازل در زندگی متعادل‌اند که باعث می‌شوند انسان به صورت واقعی از محرک‌هایی که در طبیعت وجود دارد تاثیر بگیرد. مثل ایستادن در مسیر وزش باد که ایجاد هیجان مفید می‌کند. اما شاید بچه‌ها خنده‌شان بگیرد.
حرف آخر...؟
سرگرمی در هر سن و سالی نیاز است، اما دقت کنیم که سرگرمی‌ها ما را از حالت طبیعی خارج نکنند و بعد از این‌که بازی تمام شد، ببینیم آیا آرام‌تر شده‌ایم یا ذهنمان پریشان‌تر شده است. اگر بازی آرامش‌مان را افزایش ندهد، در انتخاب بازی اشتباه کرده‌ایم.
