چاقی بیماری کشندهای نیست اما با بسیاری از بیماریها ارتباط دارد مانند افزایش فشار خون، آترواسکلروز (سختشدن جدار رگها)، بیماریهای کبدی و صفراوی، آرتروز، اختلالات تنفسی، واریس، نازایی، مسمومیت حاملگی، پرمویی زنان، چربی بالای خون و از همه مهمتر احساس محرومیت اجتماعی و حقارت.
برخی از علل چاقی:
1- فشارهای درونی، استرسها و افسردگیها
2- اختلال تغذیهای مانند دریافت زیاد انرژی و کمی فعالیت
3- مصرف بعضی داروها مثل داروهای ضد بارداری، ضدافسردگی و ضداضطراب و کورتونها
4- عوامل ژنتیکی ، 30 درصد علت چاقیها را شامل میشود.
از تمامی این عوامل اختلال تغذیهای و یا بهتر گفته شود عادات بد غذایی از همه مهمتر است، بهطوریکه اگر شخصی علاوه بر نیاز روزانهاش هر روز یک نان سوخاری (که بسیار کالری کمی دارد) اضافه بخورد، بعد از 20 سال پانزده کیلوگرم اضافهوزن پیدا خواهد کرد. ذخیره اصلى انرژى بدن، چربى است. اگر انرژى دریافتى بیش از انرژىاى باشد که به مصرف مىرسد، افزایش بافت چربى، گریزناپذیر خواهد بود. بنابراین بر وزن بدن افزوده مىشود.[مفاهیم: چاقی شکمی چیست؟]
پیشگیری از چاقی
1- افزایش میزان تحرک و داشتن فعالیت فیزیکی منظم
2- با افزایش سن به دلیل کاهش سوخت و ساز چربیهای چاقی اتفاق میافتد بنابراین افراد باید در همه سنین ورزش کنند مخصوصا در سنین میانسالی داشتن یک برنامه ورزشی منظم به تناسب اندام و پیشگیری از چاق شدن کمک میکند.
3- داشتن عادات خوب غذایی از جمله آرام غذا خوردن و خوب جویدن غذا از عواملی است که در پیشگیری از چاقی موثر است.
4- استفاده از رژیمهای غذای که از نظر میوهجات و سبزیجات تازه غنی هستند و همچنین نرمشهای مکرر نه تنها از بروز چاقی جلوگیری میکنند، بلکه از ابتلا به بیماریهایی نظیر سرطان و بیماریهای قلبی- عروقی نیز پیشگیری میکنند.
5- پرهیز از خوردن غذاهاى چرب و پرنمک و غذاهای حاضرى و نوشابههای گازدار
6- حفظ آرامش و پیشگیری از تنشهای روانی میتواند در کنترل وزن موثر باشد بسیارى از مردم در پاسخ به عواطف منفى مانند ملال، اندوه یا خشم، شروع به خوردن مىکنند.
7- کم کردن مصرف مواد غذایی نشاستهای ، موادی مانند برنج، آرد برنج و غذاهایی که از آن تهیه میشود، ذرت، غلات بو داده، ماکارونی، باقلا، سیب زمینی، عدس، نخود، لپه، لوبیا، بیسکویت و کیک.
نکات مهم در کنترل وزن
1- چاقی یک بیماری مزمن است و مثل هر بیماری مزمن دیگری نیاز به زمان دارد.
2- هرگز در درمان چاقی خود از دارو استفاده نکنید، چرا که بسیاری از داروها دارای عوارض جانبی هستند.
3- در درمان چاقی خود هیچگاه عجله نداشته باشید، یادتان باشد که رژیم غذایی با کاهش وزن تدریجی علاوه بر اینکه قابل تحملتر بوده، عوارضی نداشته، تقریباً غیر قابل بازگشت است.
4 - مصرف داروهای ضد اشتها برای کوتاه مدت با نظر پزشک مشکل چندانی ندارد.اما این نوع داروها کمک به تغییر عادت غذایی نمیکند و داشتن عادات غذایی خوب برای داشتن وزن مناسب بسیار حائز اهمیت است.
چند توصیه برای اصلاح عادت غذایی غلط
1. روزانه 6-8 لیوان آب بنوشید.
2. دربین غذا از نوشیدن آب بپرهیزید.
3. قبل ازصرف غذا سالاد میل کنید و از صرف نمک اضافه در غذا خودداری کنید.
4. سعی کنید وعدههای اصلی غذا ( صبحانه - نهار - شام ) حذف نگردد، زیرا در این صورت ناچار به ریزه خواری خواهید شد.
5. مصرف چای کمرنگ ولی بدون قند وشکر، دو ساعت بعد از غذا مانعی ندارد.
6. برای صرف غذا از بشقابهای کوچک استفاده کنید.
7. صرف غذا باید در کمال آرامش و صورت گیرد و از عجله خودداری کنید .
8. درحالتهای اضطراب و استرس غذا نخورید.
9. وقت خود را به جای ریزه خواری با فعالیت پر کنید.
درمان چاقی :
درمانهای چاقی به چهار دستة دارویی، استفاده از وسایل و شیوههای مخصوص مانند سونا و ماساژ درمانی ، جراحی و رژیم درمانی تقسیم میشوند.