یک گروه سیزده نفری از پژوهشگران چهار مرکز شناخته شده علمی در ایران، آمریکا، بریتانیا و فرانسه با انتشار یکی از جامع‌ترین تحقیقات زلزله‌شناسی در مورد شرایط زمین‌شناختی شهر بم نتیجه‌گیری کرده‌اند که زلزله سال 2003 میلادی این شهر ناشی از شروع یک گسست طولانی در صفحه حاشیه غربی دشت لوت بوده و اکنون دنباله‌های همین شکستگی در حالت فعال قرار دارند و می‌توانند منشأ بروز زمین لرزه‌های پرقدرت دیگری باشند.
براساس گزارش جدید، دشت لوت به دلیل فشار دو صفحه مرکزی ایران و غرب افغانستان سالانه بین 13تا16میلیمتر از جای خود حرکت می‌کند و این حرکت سالانه منجر به فعال شدن شکستگی‌های دیگری در لبه‌های دشت لوت می‌شود. یکی از مهمترین این شکستگی‌ها مربوط به منطقه نی‌بند است که سالانه بین یک تا دو میلیمتر جابه جا می‌شود.
به دلیل عدم پوشش کامل ایران توسط سیستم موقعیت‌یاب جغرافیایی(G.P.S) اطلاعات دقیقی از حرکات پوسته زمین در ایران و به خصوص در منطقه لوت در دست نیست و در نهایت برای تعیین مختصات فعالیت صفحات داخلی زمین در منطقه باید به گمانه‌زنی اکتفا کرد. با این حال یکی از بارزترین نشانه‌های شکستگی‌های متأثر از حرکات پوسته در منطقه لوت را می‌توان در نزدیکی بم مشاهده کرد. همچنین پژوهشگران از رؤیت گودی‌ها و ترک‌های متعدد در نواحی شمالی و جنوبی بم در روزهای پس از بروز زمین لرزه خبر داده‌اند.
مقایسه دو تصویر راداری که یکی پیش و دیگری پس از وقوع زلزله تهیه شده نشان دهنده یک شکستگی طولانی به درازای حدود 20کیلومتر است که بخش عمده آن در زیر پوسته سطحی شهر بم قرار دارد.
اما نشانه‌های فعالیت همین شکستگی زیر سطح در جنوب بم به روشنی دیده می‌شود. با کمک تصاویر راداری و سپس ردیابی منطقه‌ای توانسته‌اند یک مسیر هشت کیلومتری از شکافتگی سطح زمین را در جنوب بم رؤیت کنند.
براساس گزارش پژوهشگران وجود این شکافتگی سطحی که جدید بودن آن قطعی است ثابت می‌کند که حرکاتی در نزدیکی پوسته زمین در شرف وقوع است. همچنین براساس نتایج این گزارش، تصاویر راداری نشان می‌دهند که بیشترین میزان حرکت زمین در عمق 5کیلومتری پوسته در شمال بم رخ داده است. این حرکت منجر به بروز یک لغزش 7/2(دو ممیز هفت دهم) متری به سمت پایین شده است.
پژوهشگران تأکید می‌کنند که براساس تصاویر به دست آمده رادار می‌توان نشان داد که ماهیت گسستگی‌های شمال و جنوب بم ناشی از دوگانگی رفتار پوسته زمین در منطقه است و این خود به مجموعه‌ای فعال از شکستگی‌های جوان اشاره دارد که تحت تاثیر حرکت صفحه لوت می‌توانند در هر زمان منجر به بروز زمین لرزه‌های قدرتمندی شوند. مقایسه اطلاعات پس‌لرزه‌ها در دوره سه تا پانزده روز پس از وقوع زلزله نشان داده که عمق فعال زلزله به حدود 20کیلومتری زیر سطح می‌رسد، اما آنچه در زلزله قدرتمند بم رخ داد تنها ناشی از فعال شدن گسست در نیمی از این عمق بوده است.
تحلیل اطلاعات لرزه‌نگاری نشان داده که علت تخریب گسترده زلزله در شهر بم ناشی از حرکت بستر زمین با سرعت 120سانتیمتر در ثانیه بوده و به عبارت دیگر شهر بم درست در مرکز زمین‌لرزه قرار داشته است. هشدار پژوهشگران مبنی بر خطر وقوع زمین‌لرزه‌های دیگر در منطقه بم در زمانی منتشر شده که فعالیت‌های بازسازی بم در جریان است.
در چنین برهه‌ای، مقاوم‌سازی ساختمان‌های نوساز بم در کاهش خطرات ناشی از حوادث طبیعی نظیر زلزله مهمترین موضوعی است که باید در هرگونه برنامه‌ریزی عمرانی به ویژه در مناطقی که روی خط زلزله قرار دارند مورد توجه قرار گیرد.
