این اظهار نظر کارشناس ارشد دفتر همکاریهای سازمان بهداشت جهانی است که در آخرین روزهای هفته گذشته در بازدید از بزرگترین پروژه تفریحی-گردشگردی غرب تهران آن را به زبان آورد.
«بو هنریکسون» سوئدی که برای اعطای نشان و لوح جامعه ایمن به چند منطقه، در تهران به سر میبرد در بازدید از پروژه تفریحی البرز که در ارتفاعات رشتههای کوههای البرز در منطقه 22تهران ساخته میشود، با ابراز شگفتی از ساخت چنین مجموعهای در این ارتفاع و زیباییهای بصری این طرح، آن را بیشباهت به باغهای معلق بابلیان ندانست. اما او نخستین کسی نیست که با دیدن آبشار بزرگ البرز در غرب تهران ابراز شگفتی میکند.
پیش از او بسیاری از مقامات و مدیران تهران و کشور در بازدید از این طرح آن را طرحی ملی دانستهاند که شایسته تمجید است.
پروژه ملی آبشار البرز با وسعت 200هکتاری خود قسمتها و مجموعههای وسیعی را شامل میشود. آبراهها و برکهها، باغهای ایرانی و انواع درختها و درختچههایی که امکان رشد در این آب و هوا را دارند قسمتهایی از پروژه هستند.
در فاز نخست که قرار بود تا اواخر مهرماه به بهرهبرداری برسد و بهدلیل افزودهشدن بر حجم برنامهها اندکی به تاخیر افتاده است، 9برکه و 10آبریز پیشبینی شده؛ آبشارهایی که ارتفاع بعضی از آنها تا 11متر میرسد. 20-10گونه گیاهی میتوانند در این محدوده رشد و پرورش یابند که مهمترین آنها درخت «داغدانی» است. به گفته مهندس سید محمدحسین سمنانی، طراح پروژه مجموعه گردشگری لتمال که آبشار البرز قسمتی از آن است در نخستین فاز پروژه آبشار به غیر از پارکینگ و رستوران و چند قسمت دیگر، برکه آب برای سالمندان و معلولان در نظر گرفته شده تا کسانی که امکان صعود به ارتفاعات را ندارند بتوانند از محیطی که در ارتفاعات وجود دارد، استفاده کنند.
در فاز دوم هم باغهای مختلفی طراحی شده و هر قطعه آن به یک درخت اختصاص یافته؛ درختهایی مثل سیب، گردو، آلبالو، انار، گیلاس، خرمالو، توت، زیتون، چنار و سپیدار که همگی قابلیت رشد در این منطقه را دارند. 5برکه آب و 6آبشار هم سهم سومین فاز از این پروژه است. چهارمین فاز اما به درخت داغدانی منتهی میشود که بیش از 500سال سن دارد.بهطور خلاصه میتوان گفت پروژه بزرگ آبشار البرز تشکیل شده از آبشار صخرهای و آبراههای عبوری که از میان جنگل لتمال و باغهای گل میگذرد، برکههای پلهای که در ۵بخش به هم متصل میشوند، استراحتگاههایی به صورت سایهبانهای چوبی و صخرههای طبیعی، باغ راههای عبوری از میان فضاهای مشجر و گلکاری شده، باغهای گل چند هکتاری و باغ گیاهان دارویی، گلخانه سرپوشیده، نمازخانه، زمینهای ورزشی از جمله اسکیت، طرحهای کالسکه سواری و احداث محلی برای آشنایی شهروندان بهویژه کودکان با پرندگان و حیوانات اهلی و ماهیها، پارکینگ عمومی وسایل نقلیه در ۲ نقطه و سرویسهای بهداشتی؛ البته غرفه فروش مواد غذایی برای شهروندان نیز از دیگر بخشهای این مجموعه بزرگ گردشگری است.
ویژگیهای منحصر به فرد
کارشناسان میگویند در این پروژه حق تقدم و تاخر با محیط زیست است؛ یعنی در واقع دوستداران محیطزیست خیالشان راحت باشد که در اینجا دخل و تصرفی در اکوسیستم نمیشود. چندی پیش هم این اطمینان را مهندس کریمیان، شهردار منطقه22 به دوستداران محیطزیست داده بود؛ «حتی یک دانه آسفالت هم در این مجموعه ریخته نمیشود. مسیرهای پروژه آبشار البرز به صورت طبیعی طراحی شده و ورود وسایل نقلیه به داخل آن ممنوع است. مسیر باغراهها و مسیر دوچرخهسواری و حتی پارکینگ خودروها آسفالت نمیشود و از مصالح ساختمانی بسیار سبک برای سرویسهای بهداشتی استفاده میشود. حتی رستورانهای تعبیهشده هم کاملا چوبی و سنگی هستند و همهچیز شکل طبیعی خود را حفظ خواهد کرد». استفاده از باتریهای خورشیدی برای استفاده از نور در شب یکی دیگر از جنبههای احترام به محیطزیست است.
این پروژه به گونهای طراحی شده که همه امکان استفاده از آن را دارند، حتی سالمندانی که قدرت کوهپیمایی ندارند چون از ارتفاع 1400متری تا ارتفاع 1520متری، شیب مسیر به گونهای طراحی شده که حتی افراد سالخورده و کودکان هم میتوانند به راحتی در آن رفت و آمد کنند. دسترسی به این ارتفاعات هم از طریق بزرگراه شهیدهمت امکانپذیر است.برای کودکان هم یک محوطه مخصوص طراحیشده که شامل یک زمین اسکیت و 2زمین بازی مخصوص کودکان 3 تا 6 سال و 6 تا12 سال است.
طرحهای بزرگ در ابعاد ملی
منطقه22 از نظر حجم پروژههای عمرانی یکی از مناطق برتر تهران است. شهردار این منطقه چندی پیش رقم فعلی پروژههای عمرانی در منطقه را 400میلیارد تومان اعلام کرد در حالی تا حدود 3سال قبل این رقم تنها 40میلیارد تومان بوده است. قسمتی از این رشد بودجه شهرداری منطقه22 مدیون طرحهای بزرگی است که آن را میزبانی میکند. دریاچه مصنوعی چیتگر که چندی پیش با حضور شهردار تهران گلنگ ساخت آن به زمین زده شد، یکی از این طرحهاست.
پروژه دریاچه 160هکتاری پارک چیتگر قرار است تا 30ماه دیگر یعنی چیزی حدود دو سال و نیم دیگر به بهرهداری برسد اما اهمیت این پروژه تنها بهدلیل جذب گردشگر نیست بلکه به گفته معاون شهردار تهران احداث این دریاچه کمک شایانی در تلطیف هوای تهران، کاهش آلودگی هوا و افزایش رطوبت در پایتخت خواهد کرد و موقعیتی است که شاید شرایط آن تکرار نشدنی باشد، تا جایی که پیشبینی شده هر سال 2میلیون گردشگر خارجی و داخلی از این دریاچه دیدن کنند. هزینه تملک و احداث این دریاچه حدود 800میلیارد تومان برآورد شده و قرارست فاز اول آن 30ماهه و تا قبل از نوروز سال92 به بهرهبرداری برسد. احداث این دریاچه در سال49 در طرح جامع شهر تهران پیشبینی شده بود اما گذشت زمان و معارضان سنگینی که در محل احداث آن وجود داشت، انجام کار را به تعویق انداخت.
از دیگر طرحهای مهم کرانه باختری تهران که میرود تا به قطب گردشگری نیز تبدیل شود، شهربازی بزرگ تهران با نام «تهرانلند» است. این شهربازی در اراضی شمال بزرگراه همت در زمینی با وسعت 150هکتار احداث میشود. شهردار منطقه درباره شروع این پروژه گفته است:«زمین این طرح آماده است اما بهدنبال جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی هستیم تا با مشارکت آنها کار را آغاز کنیم. کارهای مقدماتی فراخوان مشارکت بخش خصوصی برای اجرای این پروژه انجام شده و پس از نتیجه فراخوان تصمیمات جدی درباره زمان اجرای این پروژه گرفته خواهد شد».
البته تلاشهایی هم برای جذب سرمایهگذار خارجی در این منطقه شده است. سال گذشته شهردار منطقه22 از سرمایهگذاران فارسی زبان مقیم اروپا، آمریکا و استرالیا در برنامه نگاه امروز شبکه جهانی جامجم دعوت کرد تا در اجرای پروژههای خاص این منطقه مشارکت کنند.از دیگر طرحهای کلان این منطقه که در آستانه تبدیل شدن به منطقهای توریستی است، پروژه تلهکابین است. از جاذبههای گردشگری منطقه22 بوستان جنگلی چیتگر، بوستان لتمان کن، دریاچه مصنوعی، محور چهارباغ، دره مسیل کن و روددره وردآورد است.
وجود این همه جاذبه، مدیران منطقه را بر آن داشته تا طرح تلهکابین را برای آن مطرح کنند؛ طرحی تأیید شده که قرار است از ارتفاعات و کوهپایههای البرز تا یکی از ایستگاههای مترو ادامه داشته باشد و با گذر از دریاچه و جنگلهای منطقه و بزرگراههای اصلی شهر تهران منظره بیبدیل و زیبایی را برای هر شهروند به تصویر بکشد. همینطور قرار است برای نخستین بار در این منطقه از قطار شهری روی زمینی با نام «LRT» استفاده شود. این قطار با عبور از محور چهار باغ، ایستگاه مترو وردآورد را به شمال منطقه متصل میکند.بهنظر میرسد با حجم گسترده طرحهای عمرانی، تفریحی و گردشگری در غربیترین منطقه تهران رقم 400میلیارد تومانی بودجه برای این قسمت از تهران دور انتظار نباشد؛ منطقهای که بر اساس الگوی پایدار توسعه بنا شده و با داشتن فاکتورهای جامعه ایمن موفق شده نخستین منطقه تهران در الحاق به جامعه جهانی باشد.