مطابق سنت انتخابات کنگره در آمریکا 2سال بعد از انتخاب ریاست‌جمهوری، انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره برگزار می‌شود؛ یعنی مردم آمریکا درحالی‌که نیمی از دوران ریاست‌جمهوری یک فرد گذشته، نمایندگان خود در مجلس نمایندگان و سنا را انتخاب می‌کنند.
اهمیت انتخابات میان‌دوره‌ای از این جهت است که مردم پس از 2سال از ریاست یک فرد به‌عنوان رئیس‌جمهور ارزیابی خود را از نحوه عملکرد حزب حاکم به عمل می‌آورند. در طول تاریخ آمریکا مردم در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره با رای خود بارها نمایندگان حزب رئیس‌جمهور را تایید کرده و یا کنار گذاشته‌اند. به عبارت دیگر، مردم رضایت و یا عدم‌رضایت خود را از عملکرد رئیس‌جمهورشان در طول 2سال اول ریاست‌جمهوری در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره به نمایش گذارده‌اند؛ اگرچه عملکرد نمایندگان در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا نیز در انتخاب مردم بی‌تاثیر نیست.
انتخابات سال‌جاری از 2 نظر دیگر هم اهمیت بسیار زیادی دارد؛ اول، در طول 2سال گذشته اکثریت نمایندگان مجلس نمایندگان و سنای آمریکا از حزب دمکرات بوده‌اند، حزبی که باراک اوباما نیز از آن حزب است. لذا این انتخابات فرصت خوبی است تا مردم عملکرد مجموعه دمکرات قوه مجریه و قوه مقننه آمریکا را مورد ارزیابی قرار دهند.
بر این اساس چنانچه حزب دمکرات نتواند نتایج خوبی در این انتخابات داشته باشد و حزب جمهوریخواه بتواند اکثریت یک و یا هر دو مجلس را به‌دست بیاورد، دولت آمریکا در طول 2 سال آینده با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهد شد. براساس آخرین نظرسنجی‌ها در آمریکا، جمهوریخواهان حدود 55درصد و دمکرات‌ها 40 درصد آرا را به‌دست خواهند آورد و 5 درصد از مردم هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند. حتی اگر این 5درصد نیز به دمکرات‌ها بپیوندند، جمهوریخواهان با اختلاف 10 درصد پیروز انتخابات خواهند شد. البته پیش‌بینی می‌شود که جمهوریخواهان اکثریت مجلس نمایندگان را به‌دست خواهند آورد و دمکرات‌ها با اختلاف کمی اکثریت سنا را حفظ خواهند کرد.
دوم، برای نخستین بار است که یک سیاه پوست رئیس‌جمهور آمریکاست. انتخابات میان‌دوره‌ای فرصت مغتنمی است برای محافظه‌کاران آمریکا که نقشه خود را برای کنار گذاشتن اوباما عملی کنند؛ برنامه‌ای که از فردای پیروزی وی در سال 2008 در سر می‌پروراندند.
بی‌دلیل نیست که پیچ مک کانل رهبر جمهوریخواهان در سنا می‌گوید که هدف اصلی وی این است که اوباما فقط برای یک دوره رئیس‌جمهور باشد و بی‌علت نیست که از سال گذشته جنبش محافظه‌کار تی‌پارتی با هدف عدم‌سازش با اوباما و عدم‌تسلیم در برابر وی پا به عرصه وجود گذاشته و انتظار می‌رود که تعدادی از کرسی‌های 2 مجلس را از آن خود کند.
حضور پررنگ سارا پیلین فرماندار سابق آلاسکا و معاون جان مک کین نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2008 در صحنه سیاسی آمریکا و تبلیغات وسیع در حمایت از نامزدهای جمهوریخواه و تی‌پارتی نشان از فعالیت جهت دار محافظه‌کاران تندرو و حزب جمهوریخواه می‌دهد که انتخابات میان‌دوره‌ای را سکوی پرتاب خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2012 می‌دانند.
درصورت پیروزی جمهوریخواهان در این انتخابات، مطمئناً تی‌پارتی فعالیت خود را در طول 2 سال آینده تشدید خواهد کرد و بعید نیست خانم پیلین که از جناح راست حزب جمهوریخواه است به‌عنوان نامزد این حزب در انتخابات سال 2012 معرفی شود. در انتخابات میان‌دوره‌ای روز جاری مانند انتخابات گذشته کنگره، موضوعات داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
در این انتخابات موضوعات مالیات، کسری بودجه، برنامه تأمین اجتماعی، ایجاد شغل، برنامه بهداشت عمومی، مقررات مالی بازار بورس، انرژی، آموزش، افغانستان و معاهده استارت از موضوعات اصلی هستند. همانگونه که مشاهده می‌شود تنها 20 درصد این موضوعات به سیاست خارجی آمریکا ارتباط دارد و بقیه که به آب و نان و رفاه مردم آمریکا مرتبط است از اولویت بالایی برای مردم آن کشور برخوردار است.
مشکل عمده اوباما در این انتخابات این است که در شرایط کنونی وضع اقتصاد آمریکا چندان جالب نیست. اگر چه اقتصاد جهانی از جمله در آمریکا از رکود خارج شده ولی هنوز مردم آمریکا با مشکلات اقتصادی فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. براین اساس است که محور عمده حملات جمهوریخواهان به سیاست‌های اوباما در زمینه مسائل داخلی و نابسامانی اقتصادی در آن کشور است؛
اگر چه جمهوریخواهان از نقاط ضعف دولت آمریکا در زمینه سیاست خارجی نیز به آسانی نمی‌گذرند و به‌طور مثال تعهد اوباما به کاهش نیروهای آمریکا در افغانستان از سال آینده را عملی نمی‌دانند و آن را به چالش می‌کشند یا معاهده استارت را که بین آمریکا و روسیه در زمینه کاهش سلاح‌های استراتژیک به امضا رسید، معاهده مهمی می‌پندارند که تأیید آن توسط کنگره نیاز به زمان کافی دارد.
به هر حال انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، تا حدی تعیین‌کننده آینده سیاسی باراک اوباما خواهد بود. درصورت پیروزی جمهوریخواهان، اوباما روزهای سختی را در طول 2سال آینده خواهد گذراند و عملکرد آینده وی در مقابله با فشار بی‌وقفه جمهوریخواهان روشن خواهد کرد که پیروز انتخابات سال 2012 خواهد بود و یا مانند برخی رؤسای جمهوری آمریکا بعد از یک دوره ریاست به زندگی خصوصی خود ادامه خواهد داد.
