این حضور میتواند نشانه تداوم تلاش سینماگران ایرانی برای حضور در عرصههای جهانی باشد، حالا اگر سالهاست به جشنوارههای ردهA دنیا راه نیافتهایم، بخت خود را در جشنوارههای دیگر میآزماییم؛ جشنوارههایی که در مورد برخی از آنها زمانی دیدگاه مثبتی نداشتیم.
مثل جشنواره فیلم دوبی که هفتمین دورهاش از 21آذرماه آغاز میشود و چند فیلم ایرانی نیز در آن حضور دارند. سالها پیش وقتی جشنواره فیلم دوبی راهاندازی شد، در محافل داخلی تحلیلها بر این مبنا بود که عربها با جشنواره دوبی قصد دارند جشنواره فیلم فجر را تحتالشعاع قرار دهند.
تا پیش از راهاندازی جشنواره فیلم دوبی، جشنواره فیلم فجر، مهمترین رخداد سینمایی منطقه خاورمیانه را رقم میزد. عربها اما با ولخرجی و پولهای بیحسابشان توانستند از همان دورههای اول، پای چهرههای مشهور سینمایی را به جشنوارهشان باز کنند.
جشنواره «دوبی» از نظر هنری چه جایگاهی به عنوان یک جشنواره سینمایی داشت، چندان مهم نبود؛ آنچه در رسانههای جهانی انعکاس مییافت، انبوه بازیگران شناختهشده و محبوبی بود که روی فرش قرمز برای عکاسها ژست میگرفتند. با وجود این، به تدریج سینمای ایران نیز جشنوارهای را که از آن بهعنوان رقیب فجر در منطقه نام برده میشد، بهرسمیت شناخت.
امسال در هفتمین دوره جشنواره دوبی چند فیلم ایرانی حضور دارند. در این دوره از جشنواره 157 فیلم از 57 کشور جهان شرکت میکنند و «مرهم» ساخته علیرضا داوودنژاد نیز در بخش مسابقه پذیرفته شده است. در بخش رقابتی آسیا - آفریقا جشنواره نیز 3فیلم ایرانی حضور دارند؛ «لطفا مزاحم نشوید» به کارگردانی محسن عبدالوهاب، «مرهم» ساخته علیرضا داوودنژاد و «خانه زیر آب» سپیده فارسی که این آخری محصول مشترک ایران، مراکش و فرانسه است. همچنین «ماندو» ساخته ابراهیم سعیدی نیز بهعنوان محصول کشور عراق در این بخش پذیرفته شده است.
فیلم دیگر حاضر در این بخش مستند «امین» است که توسط شاهین پرهامی، کارگردان ایرانی مقیم کانادا کارگردانی شده است. در بخش غیررقابتی آسیا - آفریقا نیز شاهد حضور «شکارچی» ساخته رفیع پیتز به عنوان محصول مشترک ایران و آلمان و «کوهستان قندیل» طاها کریمی (محصول عراق) هستیم. جشنواره دوبی که به برگزیدگانش جوایز نقدی میدهد، در این بخش به بهترین فیلم، 50هزار دلار و به برنده جایزه ویژه هیات داوران 40هزار دلار اهدا میکند.
اما به جز دوبی، در هند نیز بازار فیلمهای ایرانی داغ است. چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم هند که در جزیره گوا برگزار میشود، بخش ویژهای را به سینمای ایران اختصاص داده است. در این جشنواره که هماکنون در حال برگزاری است، «شبانهروز» (کیوان علیمحمدی، امید بنکدار)، «پشت در خبری نیست» (شبنم عرضینژاد)، «کوهستان قندیل» (طاها کریمی)، «سنگ اول» (ابراهیم فروزش)، «طبقه سوم» (بیژن میرباقری)، «عصر روز دهم» (مجتبی راعی) و «دیگری» (مهدی رحمانی) به نمایش درمیآیند.
اینها فیلمهای حاضر در بخش ویژه سینمای ایران هستند و ما در بخش مسابقه نیز یک نماینده داریم و «پای پیاده» (فریدون حسنپور) در بخش مسابقه جشنواره هند به نمایش درمیآید.خبر جالب توجه دیگر در مورد حضور جهانی سینمای ایران، درخشش «مرهم» آخرین ساخته علیرضا داوودنژاد در شیکاگو بود. این فیلم پس از نمایش در مرکز فرهنگی «ژنسیکل» شیکاگو بهعنوان برگزیده تماشاگران انتخاب شد.
این مرکز فرهنگی 21سال است که فیلمهای مختلفی را از سراسر دنیا نمایش میدهد و به برگزیدگان، جایزه اهدا میکند.
نمایش همزمان فیلمهای ایرانی در چند جشنواره و محفل هنری بینالمللی میتواند نشانه تحرک این سینما پس از مدتها رکود باشد؛ حضورهایی که میتوانند مغتنم باشند ولی خلأ غیبت در جشنوارههای جهانی شاخص را نمیتوانند پر کنند.