پیشنهاد مربوط به افزایش سطح تحصیلات و تجارب داوطلبان مجلس شورای اسلامی از جمله راهکارهایی است که توسط جمعی از نمایندگان محترم در قالب یک طرح قانونی به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردید و فلسفه توجیهی آن هم این معنی بود که با افزایش سطح سواد و تحصیلات و همچنین تجارب میتوان به رفع ناکارآمدیها از مجلس امیدوار شد و شرایط قانونگرایی و چگونگی آن را ارتقاء بخشید. درخصوص این موضوع تامل در چند نکته ضروری است.
1 - اینکه تحصیلات در ارتقاء به کارآیی مؤثر است مقبول میباشد لیکن بدیهی است که عوامل متعددی در این ارتقاء سهیم میباشند که از جمله آنها میتواند تحصیلات باشد اما آنچه اهمیت دارد آن است که محاسبه شود سهم هر یک از عوامل موثر در این افزایش چقدر است تا آنگاه سهم تحصیلات در سطح بالا در این افزایش مشخص شود. اجمالاً بنظر میرسد اندازه این تاثیر زیاد نباشد دلیل آنهم این است که مجلس هفتم برخوردار از تعداد بسیار زیادی صاحبان مدارک لیسانس بهبالاست و حدود ده نفر کمتر از لیسانس در آن حضور دارند اما همچنان کسانی به کارآمد نبودن این مجلس معتقد هستند. بنابراین تحصیلات در سطح بالا لزوماً به افزایش کارآیی نمیانجامد.
2 - باید فرصت انتخاب شدن به نمایندگی مجلس شورای اسلامی را از کسی از آحاد ملت سلب نکرد؛ افراد فراوانی وجود دارند که امکان حضور و تحصیل در دانشگاه را نیافتهاند در حالیکه تحقیقاً بسیاری از آنها افرادی بصیر و دارای هوشمندی بالای سیاسی و ملی هستند و میتوانند مفید واقع شوند. از آن گذشته، قید تحصیلات در سطح بالا امکان و فرصت انتخابشدن را از نوع دهقانان، کارگران، پیشه وران و... میگیردو موجبات جهتگیری قانون بهنفع تحصیلکردگان را فراهم میسازد و به نظر میرسد این اقدام در راستای اعتلای مردمسالاری دینی تلقی نگردد. باید شرایط جامعه به سمت و سویی هدایت شود که همه کسانی که محرومیت از حقوق اجتماعی ندارند بتوانند در صورت تمایل خود را برای انتخابشدن مطرح کنند تا انتخابکنندگان با طیف وسیعی از افراد و قابلیتها و استعدادها مواجه باشند و در این ارتباط به توان تشخیص و انتخاب انتخابکنندگان بیاعتمادی ابراز نگردد. آیا بهفراموشیسپردن دقت و ملاحظات و دغدغههای ملی و دینی انتخابکنندگان نمیتواند نوعی بیاعتنایی به گزینشهای عقلایی آنان تلقی گردد.
3 - کارآمدی مجلس شورای اسلامی را باید در امور دیگری هم جستجو کرد اموری که تحقیقاً سهم آنها در این خصوص بسیار زیادتر از تحصیلات است. کلاننگری، جامعیت، آگاه به تحولات زمان و تاریخبودن، بخشینگر نبودن، به تفکیک قوا معتقدبودن و در امور اجرایی دخالتنکردن از جانب نمایندگان از جمله اموری است که توجه و اعتناء به آنها میتواند حکایت از آسیبشناسی مناسبتری نسبت به کارکرد مجلس شورای اسلامی بوده و به طور طبیعی زمینههای ارتقای کارآمدی آن را به طرق مناسبتری پشتیبانی نماید.
* نماینده مجلس