به گزارش بیبیسی دولت آمریکا می گوید حاضر است به روسیه اجازه دهد ضایعات هستهای ناشی از سوخت اتمی کشورهای دیگر را که توسط شرکتهای آمریکایی تولید شده، وارد و نگهداری کند. اما کاخ سفید در مقابل این پیشنهاد، خواستار حمایت روسیه از آمریکا در قبال ایران شده است.
به گفته کارشناسان این طرح میتواند میلیاردها دلار برای روسیه به ارمغان آورد.
فردریک جونز، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، دیروز یکشنبه گفت کشورش برای نهایی کردن یک موافقت نامه هستهای صلحآمیز با روسیه آمادگی دارد به شرط اینکه مسکو ، تهران را برای آنچه او «جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی» خواند، تحت فشار قرار دهد.
روسیه از دهه ۱۹۹۰ در پی کسب موافقت آمریکا برای نگهداری سوخت اتمی به مصرف رسیده سایر کشورها بوده است. ولی آمریکا که با کمک روسیه به ایران برای احداث نیروگاه هستهای بوشهر مخالف بود، با این درخواست مسکو موافقت نمی کرد.
انتظار می رود جورج بوش و ولادیمیر پوتین، رهبران آمریکا و روسیه در حاشیه اجلاس سران گروه هشت که قرار است بین ۱۵ تا ۱۷ ژوئیه در شهر سن پیترزبورگ روسیه برگزار شود، رسماً خبر آغاز مذاکرات جدید هستهای را اعلام کنند.
دیوید آلبرایت فیزیکدان اتمی و رئیس مؤسسه پژوهشی علوم و امنیت بینالملل می گوید هرچند واشنگتن با ساخت راکتور بوشهر موافقت کرده است، ولی مناقشه هستهای ایران مانعی در راه همکاری اتمی روسیه و آمریکاست.
به گفته او: «درآمد روسیه از ساخت نیروگاه اتمی بوشهر حدود یک میلیارد دلار بوده و اگر راکتور دیگری هم برای ایران احداث کند یک میلیارد دلار دیگر به دست خواهد آورد. اما موافقت نامه سوخت مصرف شده با آمریکا ۲۰ میلیارد دلار ارزش دارد. آمریکا اورانیوم غنیشده کشورهای زیادی را تأمین می کند و آنها نمیتوانند سوخت اتمی مصرف شده را بدون رضایت آمریکا به کشور دیگری منتقل کنند. روسیه از این واقعیت اطلاع دارد که مناقشه هستهای ایران مانعی بر سر همکاری اتمی با آمریکاست».
آمریکا و روسیه که درصدد بهرهبرداری بیشتر از انرژی اتمی هستند و از ذخیره و بازیافت اورانیوم به مصرف رسیده در راکتورهای هستهای حمایت میکنند، منافع مشترک اقتصادی دارند.
اما سناتور جمهوریخواه «جان مک کین» که دولت پوتین را غیر دموکراتیک می خواند و پیشتر خواستار تحریم اجلاس سران گروه هشت از سوی آمریکا شده بود به همکاری اتمی با روسیه خوش بین نیست.
او میگوید: «روس ها به ایران کمک کردهاند و ما نباید از طریق همکاری هستهایی که منفعت چندانی برای ما ندارد به دولت روسیه برای سرکوب رسانههای گروهی و محدود کردن آزادیهای فردی پاداش دهیم. به نظر من حتی اگر ما در اجلاس سن پیترزبورگ شرکت کنیم، باید با مقامات روسی به صراحت درباره نگرانی های خود صحبت کنیم».
سناتور دموکرات «کریس داد» نگرانیهای مک کین درباره عملکرد دولت روسیه را تأیید می کند ولی معتقد است همکاری با این دولت به نفع آمریکا خواهد بود.
به گفته او: «در درازمدت رابطه ما با روسیه می تواند بسیار با اهمیت باشد، به ویژه اگر بتوانیم این حس را در این کشور ایجاد کنیم که نیاز به همکاری نزدیک با ایران ندارد. من درباره همکاری هستهای با روسیه خوشبینم و معتقدم که در بلند مدت بسیار با ارزش خواهد بود».
کارشناسان توافق هستهای این دو کشور را تحولی مثبت برای حفاظت از ضایعات خطرناک هستهای و جلوگیری از گسترش سلاح های اتمی در جهان ارزیابی کردهاند.
با این همه انتظار می رود سازمان های طرفدار محیط زیست در روسیه با همکاری هستهای این کشور با آمریکا مخالفت کنند.