کوروت (Corot) نخستین فضاپیمایی است که می‌تواند آن دسته از کرات خاکی که تنها چند برابر زمین هستند و حول ستاره‌های همسایه می‌گردند را ردیابی کند.
این فضاپیما همچنین می‌تواند به جزئیاتی در مورد این سیاره‌ها از جمله جرم، سن و ترکیب شیمیایی آنها پی ببرد. بخش هیجان‌انگیز ماموریت کوروت، این است که سعی می‌کند کراتی را که شبیه کره زمین هستند، بیابد؛ کراتی که ممکن است مانند زمین، حیات روی آنها فراهم باشد.
این ماموریت چند ملیتی توسط آژانس فضایی فرانسه (Cnes) هدایت می‌شود. تلسکوپ فضایی کوروت روز چهارشنبه 27 دسامبر از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شد.
آژانس فضایی اروپا، اتریش، اسپانیا، آلمان، بلژیک و برزیل از دیگر شرکای این پروژه هستند. تین لام‌ترانگ، مدیر پروژه کوروت، گفت: «انسان از ابتدای پیدایش نجوم به سایر کرات اندیشیده است. کوروت به ما کمک خواهد کرد درک کنیم آیا کرات خارجی مشابه زمین تنها یک رویا هستند یا واقعیت خارجی دارند.»
این ماهواره 650 کیلوگرمی سوار بر سری جدید موشک سایوز فرگات، «سایوز- 2-1 بی» از سکوی بایکونور در قزاقستان به یک مدار قطبی (به ارتفاع 827 کیلومتر) پرتاب شد.
سایوز-2-1بی نخستین نمونه از پرتاب‌کننده‌های روسیه است که ویژگی‌های منحصر به فردی همچون نسل سوم موتورهای قدرتمند و سیستم هدایت دیجیتالی دارد. از این پس مرکز فضایی گیانا در ایالات متحده نیز از پرتاب‌کننده‌های سایوز روسی استفاده خواهد کرد.
کوروت حامل یک تلسکوپ 27سانتی‌متری (قطر آینه) و همچنین چند دوربین از نوع «سی‌سی‌دی» است که می‌تواند تغییرات بسیار خفیف در درخشندگی ستارگان را تشخیص دهد.
کوروت یعنی «چرخش همرفتی و گذر سیاره‌ای» (Convection Rotation and Planetary Transits). ایده ساخت این تلسکوپ فضایی برای نخستین بار در سال 1996 میلادی توسط آژانس فضایی فرانسه مطرح شد و در 1999 از سوی شرکای اروپایی مورد موافقت قرار گرفت.
سرانجام در سال 2000 ساخت آن توسط آژانس فضایی ملی فرانسه آغاز شد و هم اکنون ماموریت آن با همکاری آژانس فضایی اروپا (esa) پیش می‌رود.
ایان راکسبرگ، استاد اخترشناسی دانشگاه کویین‌مری که عضو تیم آژانس فضایی اروپا در پروژه کوروت است، گفت: «این ماموریت دو هدف عمده علمی را دنبال می‌کند. رصد60هزار ستاره برای یافتن سیارات در اطراف آنها یکی از این وظایف است.
با قرار گرفتن سیاره میان ما، یعنی ناظر زمینی و ستاره‌ای که حول آن می‌گردد، بخشی از نور ستاره مسدود می‌شود، به این می‌گویند گذر، مثل گذر زهره از برابر خورشید. بنابراین کار ما این است که نور ستاره‌ها را اندازه بگیریم و مواظب افت درخشندگی آنها باشیم تا به وجود احتمالی سیارات در مدار آنها پی ببریم.»
کلود کاتالا، یکی دیگر از این دانشمندان می‌گوید این ماهواره عکس‌هایی از سیارات خارج از منظومه شمسی تهیه می‌کند که از عکس‌هایی که از روی زمین از این کرات برداشته می‌شود، به مراتب دقیق‌تر خواهد بود.
طی یک دوره دو سال و نیمه، این ماهواره بر پنج یا شش قسمت آسمان تمرکز خواهد کرد، هر بار به مدت 150روز. ماهواره هر 512 ثانیه یک بار درخشش تقریباً 10 هزار ستاره را اندازه‌گیری خواهد کرد.
دوربین حساس آن کوچک‌ترین تغییر در درخشندگی این ستارگان را تشخیص می‌دهد. دانشمندان با اندازه‌گیری این تفاوت‌ها، می‌توانند بسیاری از انواع سیارات را ردیابی کنند، از سیارات غول پیکر گازی گرفته تا کرات کوچک خاکی. اما دانشمندان به خصوص مشتاق به یافتن سیارات کوچک‌تر هستند.
پروفسور راکسبرگ توضیح داد در حالی که سیارات بزرگتر با استفاده از تکنیک‌های مختلف از روی زمین (با تلسکوپ‌های زمینی) قابل ردیابی هستند، اما این کار در مورد سیارات تقریباً هم اندازه زمین ممکن نیست.
کوروت نخستین فضاپیمایی است که می‌تواند این دسته از سیارات (مشابه زمین) را بیابد: «کوچک‌ترین سیاراتی که قاعدتاً باید بتوانیم بیابیم، دو برابر زمین خواهند بود نه کمتر.» تیم محققان انتظار دارد در هر میدانی که رصد می‌شود حدود 10 تا 40 عدد از این سیارات کوچک‌تر و ده‌ها عدد از سیارات بزرگتر گازی را بیابد.
هدف عمده دیگر این ماموریت درک بیشتر ستارگان است. دانشمندان با رصد تغییرات بسیار خفیف در نور ستاره، اطلاعاتی درباره بخش‌های داخلی، جرم، قدمت و ترکیب شیمیایی آن جمعآوری می‌کنند.
عنوان «چرخش همرفتی» مربوط به این قسمت ماموریت کوروت پیرامون توانایی ماهواره در بررسی بخش‌های درونی ستارگان است. این ماهواره با بررسی دقیق میزان درخشندگی ستارگان به اندازه‌گیری امواج صوتی که در اطراف سطح ستارگان ایجاد می‌شود، می‌پردازد.
هنگامی که چنین امواجی در بخش‌های درونی ستارگان ایجاد می‌شوند، موج‌هایی را به سطح گسیل می‌کنند که باعث ناهمواری در سطح ستارگان خواهند شد.
به این ترتیب دانشمندان با بهره‌گیری از روش «اختر لرزه‌شناسی»، جرم دقیق ستارگان را محاسبه می‌کنند. پروفسور راکسبرگ گفت این تیم در نظر دارد اطلاعات بیشتری در مورد حدود 60 ستاره درخشان‌تر هر بخش از آسمان که رصد می‌شود، جمعآوری کند.
از وقتی کشف اولین سیاره در منظومه‌ای دیگر در سال1995 تایید شد، بیش از 200 سیاره دیگر نیز که به دور سایر ستاره‌ها می‌گشتند، پیدا شدند. سیاره‌هایی که تاکنون پیدا شده‌اند همگی سیاره‌های گازی بزرگی مانند مشتری هستند که در مداری نزدیک به ستاره مادر می‌گشتند.
بسیاری از آنها معروف به مشتری داغ (Hot Jupiter) هستند. برتری رصد با این تلسکوپ نسبت به تلسکوپ‌های زمینی، دور بودن از جو زمین است. دانشمندان امیدوارند که ده‌ها سیاره سنگی که کمی بزرگتر از زمین هستند، طی مدت ماموریت کشف شوند.
ستاره‌شناسان نیز کشف ستاره‌های گازی بیشتری را پیش‌بینی می‌کنند. مالکم فریدلاند از دانشمندان پروژه کوروت در اسا می‌گوید: «کوروت بسیاری از سیارات سنگی را شناسایی خواهد کرد تا اخترشناسان مطالعه‌ای سازمان یافته روی این داده‌ها انجام دهند. همچنین کوروت اولین نقشه کامل را از سیارات سنگی که دور ستاره مادر می‌گردند، فراهم خواهد کرد».
طبق برنامه‌ریزی انجام شده، کوروت در جست‌وجوی سیارات خاکی است که در طول 50 روز، مدارشان را کامل می‌کنند. یعنی بسیار نزدیک به ستاره مادر هستند.
سرجیو ولنتو سرپرست گروه علمی اسا می‌گوید: «اسا خیلی وقت است که برای شناسایی سیاراتی مانند زمین فعالیت می‌کند. کشف این سیاره‌های خاکی از اهداف بزرگ ماست».
فضاپیمای «کپلر» ناسا، سال2008 به کوروت خواهد پیوست. این فضاپیما حامل یک تلسکوپ 37/4 اینچی است که بتواند سیاره‌های سنگی کوچک‌تر از زمین را نیز شناسایی کند.
دانشمندان بر این باورند که کپلر می‌تواند بیش از 50 سیاره کوچک‌تر از زمین را طی ماموریت چهارساله خود شناسایی کند. آژانس فضایی اروپا با ساخت و نصب اپتیک تلسکوپ کوروت در مرکز ماهواره و همچنین انجام آزمایش‌هایی در مورد حداکثر بازده آن، در پیشبرد این پروژه نقش اساسی داشته است.
در حالی که سپر (صفحه منعکس‌کننده) این تلسکوپ توسط تیمی از مرکز فنی آژانس فضایی اروپا ساخته و توسعه داده شده، مسئولیت ساخت دستگاه پردازشگر داده‌ها نیز برعهده اسا بوده است.
دانشمندان و متخصصان دیگری نیز از اقصی نقاط اروپا از جمله دانمارک، سوئد، انگلستان و پرتغال با این پروژه همکاری داشته‌اند و متعاقب آن مجاز به استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی کوروت هستند.
برای دستیابی به اطلاعات بیشتر پیرامون این ماموریت به آدرس زیر مراجعه کنید:
منابع:
www.Spaceflightnow.com
www.Parssky.com
www.bbc.co.uk
www.nojum.ir
