هنوز دیرزمانی از تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان ایرانی نسبت به برخی محصولات کشاورزی مانند چای و برنج نگذشته که طی چند سال اخیر واردات انواع میوه‌های لوکس و تجملی، بازار کشور را به تسخیر خود درآورده است. با این وجود اکنون انواع و اقسام میوه و مرکبات وارداتی زینت‌بخش مراسم مصرف‌کنندگان ایرانی و حتی برگزاری نشست‌های دولتی سا‌ماندهی تولید و عرضه محصولات کشاورزی تولید داخل شده است. از سوی دیگر کاهش تعرفه واردات برخی انواع میوه و مرکبات با وجود اخبار اعلام‌شده از کفایت تولید داخل این محصولات جای تامل دارد.
واردات بی‌رویه کالاهای مصرفی موجب شده است تا علاوه بر مشکلات ایجاد‌شده برای تولید‌کنندگان داخلی و ازدست‌رفتن بازارهای داخلی خطر تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان نیز وجود داشته باشد به‌نحوی که اکنون انواع میوه‌های لوکس خارجی با قیمت‌های متنوع به‌عنوان رقیبی جدی برای میوه و مرکبات تولید داخل در بازار خودنمایی می‌کند؛ میوه‌هایی که تا چندی پیش به‌دلیل طعم و مزه خاص خود با اقبال چندانی از سوی مصرف‌کنندگان ایرانی مواجه نبود اما اکنون به‌دلیل ظاهر میهمان‌پسند و بسته‌بندی مناسب به‌تدریج جایگزین میوه‌های تولید داخل شده و کشاورزان را با مشکلات بسیاری مواجه ساخته است به‌نحوی که اکنون برداشت برخی انواع میوه و مرکبات به‌دلیل قیمت تمام‌شده بالای تولید و عرضه این محصولات به بازار در مقایسه با انواع وارداتی مقرون به صرفه نیست.
از سیب و پرتقال خارجی تا...
گذری بر بازار میوه و مرکبات بیانگر این واقعیت تلخ است که اکنون به‌دلیل کاهش کیفیت و افزایش هزینه تمام‌شده میوه و مرکبات تولید داخل، بسیاری از میوه‌های وارداتی بازار مصرف کشور را به تسخیر خود درآورده است. واردات میوه که تا چند سال پیش به برخی میوه‌های خاص مانند موز و آناناس منحصر می‌شد اکنون به حدی گسترش یافته که برخی انواع میوه و مرکبات مانند سیب، پرتقال و نارنگی که در گذشته‌ای نه‌چندان دور انواع جیرفتی و ارومیه‌ای و بندری این محصولات زبانزد عام و خاص بود نیز میدان رقابت را به پرتقال‌های مصری، نارنگی‌های پاکستانی و ترکیه‌ای و سیب‌های سبز فرانسوی و قرمز لبنانی واگذار کرده‌اند. علاوه بر این اکنون انواع موز، آناناس، انبه، گلابی چینی و حتی خربزه درختی و برخی انواع سبزی‌های تازه یا میوه‌هایی که تلفظ نام آنها برای مصرف‌کنندگان ایرانی دشوار است، بازارهای کشور را به تسخیر خود در آورده و کمتر کسی دغدغه تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان ایرانی به‌دلیل وفور میوه‌های وارداتی در بازار را دارد.
تسهیل واردات، چرا؟!
واردات میوه و مرکبات راهکاری برای جلوگیری از نوسان قیمت‌ها در بازار با افزایش تقاضا برای این محصولات است اما طی چند سال اخیر واردات انحصاری برخی انواع میوه مانند موز و سیر صعودی واردات پرتقال، سیب، نارنگی و... نه‌تنها قادر به جلوگیری از نوسان قیمت انواع میوه و مرکبات داخلی نبوده بلکه میوه و مرکبات وارداتی به قیمت‌هایی به‌مراتب بیشتر از قیمت تمام‌شده واردات به دست مصرف‌کنندگان ایرانی می‌رسد. اکنون انواع پرتقال‌های وارداتی با نرخی بیش از 2 هزار تومان در هر کیلو، سیب زرد و قرمز خارجی بیش از 2 هزار و 500تومان، نارنگی پاکستانی بیش از هزارو 500تومان و آناناس، نارگیل، خربزه درختی، انبه و... هریک به نرخ دلخواه به مصرف‌کنندگان عرضه شده و نظارت چندانی بر قیمت و کیفیت اینگونه محصولات صورت نمی‌گیرد. امسال نیز باوجود اعلام مسئولان مبنی بر کفایت تولید داخل سیب و مرکبات و ذخیره‌سازی مناسب صورت‌گرفته برای شب عید، باز هم مقرر شده تا از 15دی‌ماه سال‌جاری تعرفه واردات سیب و پرتقال به صفر کاهش یابد.
بهبود کیفیت میوه تولید داخل
با این شرایط چندی پیش رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار تهران کیفیت بالای تولیدات داخلی را عاملی برای ترغیب مصرف‌کننده به خرید میوه داخلی قلمداد و اعلام کرده است، تنوع و کیفیت میوه‌های تولیدی، امسال به حدی رسیده که مردم کمتر به خرید میوه وارداتی تمایل نشان می‌دهند.حسین مهاجران با بیان این مطلب درباره ضرورت واردات میوه به کشور به ایسنا گفت: با توجه به اینکه در بحث تولید مرکبات و سیب به‌خودکفایی و تولید انبوه رسیده‌ایم، ضرورتی برای واردات میوه از خارج نیست اما در این زمینه مواردی موجب ایجاد نگرانی می‌شود که وزارت بازرگانی را به واردات میوه وادار می‌کند.وی افزود: اکنون ده‌ها مرکز تولید میوه در کشور وجود دارد اما هرازگاهی عده‌ای تلاش می‌کنند با ایجاد جنگ روانی از نبود یا کمبود میوه در بازار، شکایت و تنش ایجاد کنند، به همین دلیل برخی بلافاصله در محل تولید حاضر می‌شوند و سیب و پرتقال را گران می‌خرند و با همان قیمت گران هم در سردخانه انبار می‌کنند. ذخیره‌سازی، این اطمینان را به‌وجود می‌آورد تا کسانی که به‌دنبال جنگ روانی هستند، از نگرانی‌شان کاسته شود!مهاجران بابیان اینکه بیشترین میوه‌های وارداتی پرتقال والنسیا بوده که از کشورهای مصر و ترکیه وارد شده تصریح کرد: تا زمانی که در جامعه با جو روانی در مورد کمبود میوه روبه‌رو باشیم، وزارت بازرگانی به‌عنوان متولی تنظیم بازار نمی‌تواند ریسک کند و دستش را خالی نگه دارد.
