دفتر مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌ها در گزارشی با بیان این مطلب که ایران تنها کشور در جهان است که تعطیلات خود را براساس 2 تقویم تنظیم کرده است، افزود: با توجه به تغییرات تقویم قمری و چرخش آن، در مواردی تعطیلات مذهبی با تعطیلات ملی یا حکومتی و آخر هفته همراه می‌شود و میزان تعطیلات را به‌شدت افزایش می‌دهد.
برای مثال اگر ماه‌های ذی‌الحجه، محرم یا صفر و ربیع‌الاول با فروردین ماه مصادف شود، به‌دلیل اینکه هفته اول این ماه به‌دلیل تعطیلات ملی تعطیل است و هفته دوم به‌دلیل تعطیلات دوازدهم و سیزدهم تحت‌الشعاع 2 روز تعطیلی است، در آن صورت 3 روز تعطیلی این دو ماه قمری اگر با هفته سوم و چهارم فروردین مصادف شود عملا یک ماه کشور تعطیل می‌شود. ساماندهی تعطیلات بدون عنایت به این واقعیت امکان‌پذیر نخواهد بود.
واقعیت دیگر نظام جمهوری اسلامی ایران آن است که ایران تنها کشوری است که در جهان دارای نظام سیاسی - دینی است و همین مسئله باعث شده که تعداد تعطیلات مذهبی در کشور 3 برابر میانگین جهانی باشد. علاوه بر این به‌دلیل ماهیت دینی نظام سیاسی است که تعطیلات مذهبی براساس تقویم قمری تنظیم شده است. درواقع بیشترین مسئله درخصوص تعطیلات، مربوط به تعطیلات مذهبی براساس تقویم قمری است و این امر به‌دلیل ماهیت دینی نظام جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین در ساماندهی تعطیلات واقعیت دیگر، ماهیت دینی نظام است که نمی‌توان بدون توجه به اقتضائات و الزامات نظام دینی و اولویت‌های آن درخصوص تعطیلات تصمیم‌گیری کرد.
علاوه بر موارد فوق، ایران از معدود کشورهای دارای تاریخ و تمدن کهن است. ویژه بودن شرایط ایران در این مورد، زمانی بیشتر می‌شود که دریابیم بسیاری از آداب و سنن باستانی همچنان در جامعه وجود داشته و محور همبستگی و تقویت هویت ملی است. آیین نوروز ابتدای فصل بهار، نشان بارز تداوم رسوم و آیین‌های سنتی در جامعه است. همین مسئله باعث شده است که در تعیین تعداد و توزیع تعطیلات در ایران، آداب و سنن باستانی ملی نیز مورد توجه باشد؛ به‌گونه‌ای که حذف برخی از ایام تعطیل همچون روز سیزدهم فروردین عملا امکان‌پذیر نیست.
با توجه به واقعیت فوق ساماندهی تعطیلات در ایران امر به غایت بغرنج و پیچیده‌ای است. شرایط فوق به‌گونه‌ای است که امکان تغییر در هر یک از موارد بسیار محدود و تنش‌زاست. در واقع هرگونه تغییر وضعیت در تعطیلات باید با عنایت به شرایط خاص نظام جمهوری اسلامی ایران باشد تا بتوان بهترین روش و راهبرد را در این خصوص اتخاذ کرد.
در پایان این گزارش آمده است: به‌نظر می‌رسد آنچه در جمهوری اسلامی ایران درخصوص تعطیلات مسئله‌ساز شده است نه تعداد تعطیلات بلکه توزیع و پراکندگی تعطیلات و توالی تعطیلات ملی، حکومتی و مذهبی با تعطیلات آخر هفته است، بنابراین به‌نظر می‌رسد ساماندهی تعطیلات بدون مشخص شدن توالی تعطیلات با یکدیگر و بررسی نتایج آن به‌نحوی که به لحاظ اقتصادی و اجتماعی آثار تعطیلات به کمترین حد خود برسد، میسر نیست.
بررسی در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی
چندی پیش دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز از بررسی وضعیت تعطیلات در ایران توسط این شورا خبر داد و اظهار داشت: به‌رغم برداشتی که از میزان تعطیلات در کشور وجود دارد، بررسی‌های مقایسه‌ای و تطبیقی نشان می‌دهد که مجموع تعطیلات رسمی و آخر هفته در ایران، پس از کشور یمن از نظر میزان کم‌بودن در رده دوم جهان است. این سخنان درحالی است که به‌طور متوسط روزهای تعطیلات رسمی در ایران 22 روز است اما معمولا در بیشترین حالت تعداد روزهای تعطیل در ایران به 30 روز نیز می‌رسد.
