با اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها و اصلاح نرخ آرد، این انتظار وجود دارد تا نانی که در سفره مصرف‌کننده ایرانی قرار می‌گیرد پس از طبخ در تنور اصلاح قیمت، نشانی از بهبود کیفیت هم داشته باشد اما حکایت کنونی بازار نان نه‌تنها نشانی از بهبود کیفی ندارد بلکه کیفیت نان به مراتب بدتر از گذشته هم شده است.
افزایش قیمت نان و تعیین وزن چانه خمیر برای نانوایانی که تا چند ماه پیش نان را با کیفیت و نرخ‌های چندگانه عرضه می‌کردند، بستری برای بهبود کیفیت نان باقی نگذاشته است. با این شرایط، برخی نانوایی‌ها که تا چندی پیش نان را با آرد آزاد و نرخ بالاتر عرضه می‌کردند، اکنون نانی را روانه سفره مشتریان می‌کنند که به‌دلیل افزایش بیشتر نرخ آرد و کاهش کیفی آن با کاهش وزن و کیفیت و افزایش قیمت همراه شده است؛ نانوایانی که بر خلاف برخی دیدگاه‌های مطرح شده در زمینه فراهم شدن امکان تهیه آرد با کیفیت دلخواه، اکنون بیش از گذشته افت کیفیت نان را ناشی از تحویل نشدن آرد مرغوب و متناسب با نوع نان عرضه شده قلمداد می‌کنند.
تأکید بر نظارت مصرف‌کنندگان
با این شرایط مسئولان به شکل‌گیری رقابت در بازار نان امید داشته و مشتریان را به خرید نانی که از کیفیت لازم برخوردار باشد ترغیب یا آنان را به مقاومت در مقابل خرید نان‌های فاقد کیفیت تشویق می‌کنند. اما به راستی این راهکار تا چه حد قادر به بهبود کیفیت نان در کوتاه‌مدت است؟ چرا که به اذعان برخی دست‌اندرکاران بازار نان، اصلاح کیفیت این کالا فرایندی طولانی‌مدت است. از سوی دیگر به‌رغم همه تلاش‌های صورت گرفته و حمایت‌های دولت از تولید نان صنعتی هنوز هم سهم این نوع نان در سبد مصرفی خانوارهای ایرانی کمتر از 5درصد است که با این شرایط نمی‌توان به جایگزینی نان صنعتی با نان سنتی در سبد مصرفی ایرانیان حداقل تا چند سال آینده امیدوار بود.
در واقع می‌توان گفت نارضایتی توأم نانوایان و مشتریان اکنون به واقعیتی در بازار نان تبدیل شده که رفع آن با انتظار برای افزایش رقابت و پایش بازار توسط مصرف‌کنندگان مقدور نیست، چرا که بسیاری از تولید‌کنندگان نان سنتی و صنعتی با اشاره به سهم ناچیز آرد در قیمت تمام شده تولید نان معتقدند که با توجه به افزایش قیمت سایر نهاده‌های تولید و عرضه این محصول مانند دستمزد، برق، آب، گاز، خمیر‌مایه و سایر مواد افزودنی نمی‌توان انتظار داشت که میزان افزایش نرخ نان پس از اصلاح قیمت‌ها قادر به بهبود کیفی و تأمین حداقل سود مورد انتظار واحدهای سنتی و صنعتی تولید و عرضه نان باشد. روی دیگر سکه بازار نان، مشتریانی هستند که اکنون حتی با پرداخت هزینه‌های بیشتر برای خرید نان، افت کیفی این محصول و افزایش ضایعات را شاهد هستند؛ چرا که اکنون سهم نان‌های خمیر یا سوخته در یک قرص نان بیشتر از گذشته شده و نمی‌توان انتظار داشت مصرف‌کننده برای تأمین نان مورد نیاز خود راهی چند نانوایی سطح شهر شده و با مقایسه کیفیت نسبت به خرید نان کیفی اقدام و به شکل‌گیری رقابت در بازار نان کمک کند.
اکنون یارانه‌ها هدفمند، قیمت نان یکسان و وزن چانه ثابت شده و نانوایان می‌توانند برای گرفتن آرد ثبت نام کنند اما حق اضافه‌کردن کنجد، سبزیجات، زعفران و دیگر افزودنی‌ها را به نان ندارند.
کاهش ضایعات و مصرف نان
با وجود افت کیفی نان چندی پیش معاون وزیر بازرگانی از کاهش مصرف و ضایعات نان خبر داده است. حمید علیخانی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود پس از هدفمندی یارانه‌ها مصرف نان 15 تا 20درصد کاهش یابد، گفت: دلیل آرامش اجرای هدفمندی یارانه‌ها در بخش آرد و نان،گوش شنوای وزارت بازرگانی و همکاری بخش خصوصی اصناف و مردم بوده است.
در مورد کاهش ضایعات نان نیز می‌توان گفت: توان اجرای این قانون در حوزه گندم، آرد و نان میزان ضایعات نان را 20درصد کاهش داد.
وی در نخستین همایش برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات شرکت بازرگانی دولتی ایران با بیان این مطلب در مورد نظارت بر کیفیت نان نیز به افتتاح سامانه سکنا اشاره کرد و گفت: تا تاریخ 17 بهمن ماه، 42هزار پیامک در خصوص کیفیت نان طرح شده است که براساس آن معدل کیفیت نان در کشور 5/85 درصد است.
