7 سال پیش در همین روزها بود که زلزله، بم را زیر و رو کرد و تلی از آوار در شهر باقی گذاشت و این بار، در همان حوالی دوباره جان گرفت. در همان ساعت‌های اولیه خبری دهان به دهان پخش شد: 4 دانش‌آموز کشته شده‌اند. زلزله 4 کشته بر جا گذاشت که همه دانش‌آموز بودند. دانش‌آموزان این منطقه فقط هنگام لرزش صدمه ندیدند؛ آنان هنوز هم از مصیبت‌های زلزله خلاصی نیافته‌اند. بسیاری از آنان باید در سرمای زمستان، زیر چادر درس بخوانند. تعدادی از مدارس آسیب دیده است و کسی پروای رفتن در ساختمان‌های ترک خورده را هم ندارد.
فهرج و ریگان 2 شهر هستند که در شرق کرمان واقع شده و از بم کوچک‌ترند. براساس آخرین سرشماری ملی ایران، فهرج حدود 50 و ریگان حدود 71 هزار نفر جمعیت دارد. زلزله‌ای که در 29 آذر اتفاق افتاد، فهرج و ریگان را لرزاند. روستای «تک سیف‌الدینی» که بیشتر سکنه آن عشایر هستند، روستای «چاه قنبر» و «سرزه» در ریگان تخریب شدند و بقیه روستاها هم از 20 تا 100 درصد
صدمه دیدند.
امدادگران شروع به کار کردند و اسامی کشته‌شدگان و مجروحان به‌تدریج مشخص شد: «زینب هاشمی‌زهی»، «بهزاد هاشمی‌زهی»، «الهه هاشمی‌زهی» و «فاطمه سابکی‌ژند» قربانیان شناسایی‌شده بودند. فهرج و ریگان مدارس شبانه‌روزی زیادی دارند و در این زلزله بسیاری از این دست مدارس از بین رفتند. 10 مدرسه شبانه‌روزی در ریگان از بین رفت و به 9 مدرسه شبانه‌روزی در فهرج خسارات جدی وارد شد. 14 مدرسه در فهرج نیز تخریب شد.
یکی از مشکلات بزرگ امدادگران این بود که حدود 30 روستای زلزله‌زده در مناطق صعب‌العبور واقع شده بودند و کمک‌رسانی به آنها بسیار مشکل بود و احتیاج به بالگرد امداد داشت. همچنین دسترسی نیروهای امدادی به روستاهای آبگرم گریچ، پیرکهن، کش‌لک و گل‌گران‌ریگ به‌دلیل ریزش کوه و مسدود شدن راه ارتباطی دشوار بود که البته سرانجام امدادگران توانستند به
آنجا راه یابند.
فهرج ، ریگان و نرماشیر، مدارس خشت و گلی زیادی دارند که در زلزله اخیر به‌دلیل مقاوم نبودن سازه‌هایشان، نخستین جاهایی بودند که فروریختند. 57 مدرسه خشت و گلی در نرماشیر و 52 مدرسه خشت و گلی در ریگان به‌شدت آسیب دید. تعداد کلاس‌های آسیب‌دیده در زلزله فهرج و ریگان و نرماشیر 260 کلاس اعلام شد.
در روزهای پس از زلزله نیز امدادگران برای کمک به مجروحان و مسئولان استان به اسکان زلزله‌زدگان مشغول بودند. صدها پس‌لرزه هنوز 3 شهر جدید شرق کرمان را می‌لرزاند و خانواده‌ها را نگران می‌کرد که نکند ساختمان‌های آسیب‌دیده روی سرشان خراب شود. این دغدغه برای مدیران مدارس هم وجود داشت. مسئولان محلی آموزش و پرورش ناچار شدند برای گریز از خطر ریزش ساختمان‌های غیرمقاوم، دانش‌آموزان را در حیاط مدارس بنشانند و تدریس را شروع کنند.
بیش از 10 هزار دانش‌آموز در فضای باز هوای زمستان کرمان بسیار سخت و استخوان‌سوز است. در زلزله بم در سال 82 نیز بسیاری از زلزله‌زدگان ناچار بودند در سرمای زمستان در چادرهای موقت زندگی کنند، اما به دلیل واقع شدن بسیاری از روستاهای زلزله‌زده فهرج و ریگان در ارتفاع، سرما بیشتر هم می‌شود، با این حال دانش‌آموزانی که مدارس‌شان تخریب شده است ناچارند در سرمای چادرها یا وسط حیاط درس بخوانند.
از وقتی که زلزله اتفاق افتاد تا‌کنون 4 خیر مدرسه‌ساز تقبل کرده‌اند که به جای مدارس تخریب‌شده، مدرسه بنا کنند. در این فاصله مؤسسه خیریه برکت که به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) وابسته است نیز 2 مدرسه، یکی مدرسه ابتدایی در فهرج و دیگری مدرسه راهنمایی در ریگان، تاسیس کرد.
بدیهی است که نمی‌توان تحصیل دانش‌آموزان را تا زمان ساخت مدارس جایگزین در مناطق زلزله‌زده کرمان متوقف کرد، اما می‌توان دست‌کم مکانی گرم‌تر برای دانش‌آموزان مهیا کرد و آنان را به‌طور موقت در کانکس‌هایی که در حیاط مدارس برپا می‌شود، جمع کرد.
طبق آماری که در روزهای اخیر منتشر شده است، حدود 5 هزار دانش‌آموز در نرماشیر و هزار دانش‌آموز در فهرج در فضای باز درس می‌خوانند که باید آنان را به کانکس منتقل کرد، اما تعداد کانکس‌های موجود در این 3 شهر بسیار کمتر از تعداد مورد‌نیاز است.
محمد برزنگ، فرماندار ریگان، در گفت‌وگو با «همشهری» می‌گوید: «پس از زلزله وقفه‌ای در تحصیل دانش‌آموزان منطقه به‌وجود آمد، اما باید مدارس دوباره آغاز به‌کار می‌کردند. بنا شد دانش‌آموزان در ساختمان‌های آسیب‌دیده تحصیل نکنند و به‌جای آن در چادر یا کانکس این کار انجام شود.» برزنگ می‌افزاید: «در روستاهای ریگان کانکس بر پا شده است و در ارتفاعات هم که مشکل بردن کانکس وجود داشت، چادر توزیع شد. به این ترتیب، اکنون می‌توان گفت همه مدارس ریگان فعال است و کانکس‌ها هم با توجه به قولی که آموزش و پرورش و هلال‌احمر داده‌اند، به‌تدریج تهیه می‌شود.»
ریگان، فهرج و نرماشیر از مناطق محروم کشور محسوب می‌شوند. حدود نیمی از مردم فهرج زیر پوشش کمیته امداد امام‌خمینی قرار دارند. اقتصاد ریگان و فهرج تقریبا تک‌محصولی و وابسته به خرماست، اما امسال حدود 90 درصد خرماهای این منطقه فروش نرفته است و دانش‌آموزان منطقه نیز باید نبود فضای مناسب آموزشی را تحمل کنند. زلزله آنان را از مدارس نیز بیرون
کرده است.
