در این باره گفتوگویی با حجتالاسلام محمد حسن اختری، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در سوریه داشتیم که ایشان ریشه اصلی تمام این تحرکات را بیداری اسلامی عنوان و تأکید کرد که اعتراضات کنونی در کشورهای منطقه خاورمیانه ریشه در انقلاب اسلامی ایران داشته و با هدف بازگرداندن آرمانهای اسلام به لایههای اداره این کشورها صورت گرفته است. مشروح این گفتوگو را در زیر میخوانید.
- بهنظر شما ریشه تحولات منطقه خاورمیانه از چه ناحیهای نشأت میگیرد؟
علت اصلی تحرکاتی که در منطقه خاورمیانه شاهد هستیم، اسلامیخواهی و بیداری اسلامی است که در میان مردم در کشورهای مختلف ریشه دوانده و آگاهی، بصیرت و بیداری را به مسلمانان داده است؛ یعنی از 32 سال پیش که انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید و مسئله بیداری اسلامی در سطح منطقه و جهان همهگیر شد، روز به روز مسلمانان احساس قوت و قدرت کردند و به این باور رسیدند که اسلام بهعنوان یک مکتب در عصر حاضر میتواند مبنای یک نظام حکومتی در جهان باشد و در طول این سالها با توجه به پیشرفتی که در جمهوری اسلامی ایران بهوجود آمده است باور انقلابی در میان ملل اسلامی ریشهدارتر شده است. همچنین پیروزی مقاومت اسلامی و حزبالله لبنان مقابل رژیم صهیونیستی در شرایطی صورت گرفت که در گذشته کشورهای عربی در برابر صهیونیستها متحمل شکست شده بودند و این امر بار دیگر سبب شد ملتهای مسلمان این امید در دلشان زنده شود که با ایستادگی و مقاومت میتوان در برابر قویترین قدرتها ایستاد و به موفقیت رسید. و در مرتبه بعدی پیروزی جنبش حماس در فلسطین سبب شد بار دیگر باورهای دینی ریشهدارتر شود.
- در مقابل پیروزی مقاومت اسلامی در آن زمان که ریشه در تفکرات و آموزههای دینی داشت، برخورد رهبران دیکتاتور منطقه را با ملتهای تحت سلطه خود چگونه ارزیابی میکنید؟
رژیمهای دیکتاتوری و طاغوتی بهخصوص در خاورمیانه و شمال آفریقا با قساوت زیادی با مردم برخورد میکردند و همین برخوردهای ظالمانه عامل دیگری برای تفکر و بیداری اسلامی در میان مردم میشد.
- ارزیابی شما از تجلی بیداری اسلامی در میان مردم مصر و تونس به چه شکل است؟
اخیرا شاهد بروز انقلابی بزرگ در این دو کشور بودیم و همانطور که مقام معظم رهبری در خطبههای نماز جمعه فرمودند مردم مصر و تونس بهخاطر مسلمان بودنشان و ازطرف دیگر تحقیرهایی که از سوی رهبران دیکتاتور خود شده بودند، بیدار شده و به قیام علیه استکبار دست زدند؛ بهخصوص اینکه در محاصره غزه که هیچگونه اقدامی در حمایت از مردم مظلوم غزه را شاهد نبودند و از سوی دیگر مردم این کشورها به لحاظ معیشتی در تنگنا قرار داشتند و برای همین این بیداری اسلامی و بازگشت به خود در آنها ایجاد شده و سبب ایجاد حرکت و انفجاری انقلابی در میان مردم مصر و تونس شده است.
- فکر میکنید کشورهای غربی در تحولاتی که در منطقه خاورمیانه رخ داده چه اهدافی را دنبال میکنند؟
در قضایای خاورمیانه نباید فریب تحلیل کشورهای غربی را بخوریم زیرا آنها نمیخواهند بگویند دین و بیداری اسلامی عامل اصلی تحرکات مردمی است. آنها بهدنبال این مسئله هستند که موفقیتهای مردمی در این کشورها به نام دین تمام نشود.
- پس شما معتقدید عامل اصلی حرکت مردمی اعتقادات دینی آنان است؟
بله، عامل اصلی حرکتهای مردمی در خاورمیانه و ایستادگی در برابر استبداد حاکم در این کشورها، دینداری و دغدغههای آنها نسبت به این موضوع است و ایمان مردم به اینکه شهادت در راه دین افتخار و کرامت است و شاهد مثال ما هم برگزاری نماز جماعت از سوی معترضین است.
- اما با این وجود شاهدیم که برخی از تحلیلگران غربی اعتراضات و قیامهای مردمی در خاورمیانه را موجی از مطالبات حقوق بشری و دمکراسیخواهی میدانند و اساسا نقش دین را در این اتفاقات بسیار کمرنگ ارزیابی میکنند. نظر شما در این خصوص چیست؟
همانطور که اشاره کردم عامل اصلی حرکتها و قیامهای مردمی در خاورمیانه بیداری اسلامی و گرایش دینی مردم است ولی امپریالیسم رسانهای غرب بهخاطر بیم از قدرت ایمان مردم، افکار عمومی را به سوی دیگری منحرف میکند زیرا اساسا آنها در پی این هستند که دین بهعنوان منجی و نجاتبخش بشریت معرفی نشود؛ غرب این تلاشها را برای وارونهسازی حقایق بهکار میگیرد. اگر به مطالب تحلیلگران غربی در چندین سال گذشته مراجعه کنید برای شما این موضوع آشکار میشود که آنها قویترین عامل بیداری در ملل خاورمیانه را دین برشمردهاند ولی در حال حاضر قصد طرح این موضوع را ندارند تا پرچم دین برافراشته نشود. این در حالی است که تعبیر موج آزادی و دمکراسیخواهیای که از سوی آنها طرح میشود در واقع همان دمکراسی و آزادی دینی است که از مطالبات دینی نشأت میگیرد زیرا دین برای آزادی انسانها آمده است تا بشریت از قید و بند زورگویان رها شود.
- اخباری به نقل از راشد الغنوشی منتشر شده که گفته قصد فعالیت دینی ندارد و همچنین شنیده شده که برخی اعضای اخوانالمسلمین مصر نیز عنوان کردهاند که اساسا قصد تشکیل حکومت دینی ندارند. شما این اظهارات را نوعی تقیه برای تحت فشار قرار نگرفتن از سوی غرب میدانید، یا اینکه مسئله دیگری در میان است؟
اخوانالمسلمین چنین سخنانی را به آنها تکذیب کرد و پروفسور هلباوی در مصاحبهای رسما اعلام کرد که اخوانالمسلمین افتخار میکند که بتواند حکومت اسلامی را در مصر برقرار کند. انتشار چنین اخباری بر این مبناست که رنگ دینی را در تحرکات مردمی کم کنند. اما آقای راشد الغنوشی در بدو ورود چنین سخنانی را بیان کرده است ولی قاطبه مردم تونس بهدنبال مطالبات دینی هستند.
- فکر میکنید انقلاب اسلامی بهطور مشخص چه تأثیری در کشورهای خاورمیانه داشته و نگاه مردم این کشورها به انقلاب اسلامی چگونه است؟
وقوع انقلاب اسلامی ایران عامل مهمی در جهت ایجاد انگیزه و امید دادن به نهضتهای آزادیبخش و مردم این کشورها بود و پس از آن ملل مسلمان احساس قدرت کردند و به تبع آن بیداری اسلامی در کشورها ایجاد شد. بیشتر مردم دنیا علاقهمند به امام و دوستدار جمهوری اسلامی هستند. در کشور مصر در سالهای گذشته نظرسنجی شده و مقاممعظم رهبری و سید حسن نصرالله و رئیسجمهوری ایران جزو رتبههای برتر نظرسنجی بودهاند که نشان از علاقه مردم این کشور به انقلاب اسلامی دارد.
در مجموع میتوان گفت که درصد زیادی از مردم خاورمیانه مخالف حضور آمریکا در منطقه بوده و از سوی دیگر به آرمانهای انقلاب اسلامی و رهبری آن علاقهمند هستند.