جنگ جاسوسان آمریکا و پاکستان

 دولت باراک اوباما از ابتدای کارش تأکید کرده‌است که مشکل افغانستان بدون پاکستان حل نمی‌شود. اوباما قبل از ورود به کاخ سفید و در جریان تبلیغات انتخاباتی، از توجه بیشتر به مناطق مرزی پاکستان به‌عنوان محل تجمع و تمرکز و اختفای رهبران اصلی القاعده و طالبان سخن گفت و از حملات هوایی آمریکا به این مناطق حمایت کرد. این حملات به شکل پنهانی و توسط هواپیماهای بدون سرنشینی صورت می‌گیرد که مرکز کنترل آنها در خاک آمریکاست. اکنون با گذشت 2سال، نقش پاکستان در جنگ افغانستان پررنگ‌تر شده و شاید بتوان گفت که جنگ افغانستان به خاک پاکستان کشیده شده‌ است؛ اتفاقی که اخیرا در پاکستان روی داد این موضوع را کاملا مشخص می‌کند. یک آمریکایی که واشنگتن ابتدا ادعا می‌کرد دیپلمات سفارت آمریکا در اسلام‌آباد است، به خاطر کشتن 2پاکستانی در لاهور دستگیر و محاکمه شد. اکنون معلوم شده که این آمریکایی از عوامل سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) بوده،‌ نه یک دیپلمات. بعد از مدتی همچنین معلوم شد که 2پاکستانی‌ای که توسط این جاسوس آمریکایی کشته‌شده‌اند، از عوامل سرویس اطلاعات ارتش پاکستان موسوم به آی‌اس‌آی بوده‌اند. این به‌معنای جنگ حقیقی آمریکا و پاکستان در خاک پاکستان است.

داستانی که آمریکایی‌ها تعریف می‌کنند، ساده است: یکی از دیپلمات‌های این کشور در یکی از خطرناک‌ترین کشورهای جهان از سوی 2فرد مسلح تهدید می‌شود و این دیپلمات در دفاع از خود مبادرت به تیراندازی می‌کند و آنان را می‌کشد. وی اکنون در زندان به‌سر می‌برد اما آمریکا معتقد است که این اقدام غیرقانونی است زیرا وی از مصونیت دیپلماتیک برخوردار است.
اما روایتی که مقامات پاکستانی از این ماجرا تعریف می‌کنند، کاملاً متفاوت است؛ هر چند که وزارت خارجه آمریکا قویاً منکر آن است. مقامات پاکستانی که به شرط ناشناس ماندن حاضر به گفت‌وگو با رسانه‌ها شده‌اند، می‌گویند 2مردی که روز 7بهمن به دست ریموند دیویس کشته شده‌اند، برای مهم‌ترین دستگاه اطلاعاتی پاکستان کار می‌کردند که در حال تعقیب وی بودند، چرا‌که دیویس در حال جاسوسی بود.

این ماجرا رابطه آمریکا و پاکستان را که از پیش به‌دلیل اتهام واشنگتن دایر بر کم‌کاری اسلام‌آباد در مبارزه با تروریسم دچار تلاطم شده است، متلاطم‌تر کرده است. ائتلاف آمریکا و پاکستان یکی از شکننده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین ائتلاف‌ها از این دست در جهان است. مقامات هر دو کشور تأیید می‌کنند که سرنوشت دیویس می‌تواند این ائتلاف را که نقش مهمی در جنگ افغانستان و نبرد با القاعده دارد، مورد تهدید قرار دهد.

به گفته مقامات پاکستانی، 2نفر یادشده توسط سازمان‌آی‌اس‌آی برای ردگیری دیویس فرستاده شده بودند زیرا مقامات این سازمان معتقد بودند که دیویس از خط قرمز گذشته و باید مراقبش بود. تلفن وی ردگیری شده و معلوم شده بود که وی با برخی از مناطق قبیله‌نشین وزیرستان در تماس است. این ایالت مأمن طالبان پاکستان و سایر گروه‌های شبه‌نظامی است. مقامات اطلاعاتی پاکستان احساس می‌کردند که وی دارد به قلمرو کاری آنان تعرض می‌کند.

از دیگر سو، مقامات آمریکا این داستان را رد می‌کنند. به گفته آنان، دیویس با گذرنامه دیپلماتیک به پاکستان آمد و عضوی از کارکنان فنی و اداری سفارتخانه این کشور در اسلام‌آباد است؛ از این رو، وی از مصونیت دیپلماتیک برخوردار است؛ یعنی نمی‌توان وی را به اتهامی در پاکستان محاکمه کرد. مقامات آمریکایی می‌گویند باور نمی‌کنند 2نفری که به ضرب سلاح دیویس از پای درآمدند، مأمور ‌آی‌اس آی بوده باشند. به گفته آنان، این دو نفر پیش از نزدیک شدن به خودروی دیویس، از شخص دیگری دزدی کرده بودند.
از زمان بازداشت دیویس، آمریکا فشار شدیدی را برای آزادی وی وارد کرده است. به گفته مقامات پاکستانی، کاخ سفید تهدید کرده است که 3کنسولگری خود را در پاکستان می‌بندد و گفت‌وگوهای راهبردی دوجانبه و نیز سفر آتی آصف علی زرداری، رئیس‌جمهوری پاکستان را به آمریکا به تعویق می‌اندازد. واشنگتن، سناتور جان کری را روانه اسلام‌آباد کرد تا پیگیر آزادی دیویس شود. وی گفت: کمک آمریکا می‌تواند باعث ایجاد شغل در پاکستان شود و طرح‌های نیروگاهی و کارخانه‌ای را به نتیجه برساند. وی تلویحاً هشدار داد که آزاد نکردن این تبعه آمریکایی می‌تواند سرنوشت این کمک‌ مالی را با ابهام روبه‌رو کند.

تعقیب دوساعته

دیویس روز 7 بهمن در یکی از محلات پایین شهر لاهور بود که این اتفاق رخ داد. مردانی که وی هدف گلوله قرار داد، دست‌کم وی را به مدت 2ساعت دنبال کرده بودند. یک مقام پاکستانی با اعلام این مطلب افزود: آنان تحرک وی را با دوربین تلفن همراه ضبط کرده بودند. دیویس 10 سال جزو نیروهای ویژه آمریکا بود و 7سال قبل، از ارتش بیرون آمده بود. وی اکنون یک شرکت خدمات امنیتی را اداره می‌کند و مدتی جزو پیمانکاران سیا بود.

تحلیل‌گران معتقدند که فرستادن 2مأمور مسلح برای ردگیری دیویس توسط‌آی اس‌آی حاکی از آن است که رابطه بین دستگاه‌های اطلاعاتی پاکستان و آمریکا به حد پایینی رسیده است. رابطه این دو نفر را با دستگاه اطلاعاتی پاکستان ابتدا نشریه پاکستانی اکسپرس تریبیون افشا کرد. آمریکا همچنین ارتش پاکستان را تهدید کرده است که اگر دیویس آزاد نشود، بخشی از کمک خود را به آن قطع می‌کند. باک مک‌کیون، رئیس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا، با سفر به اسلام‌آباد، با ژنرال اشفق کیانی، رئیس ستاد مشترک ارتش پاکستان و یوسف رضا گیلانی، نخست‌وزیر دیدار کرد. وی خاطرنشان کرد که درصورت آزاد نشدن دیویس، خشم آمریکا به صحن مجلس نمایندگان خواهد کشید و کمک 2میلیارد دلاری سالانه واشنگتن به ارتش پاکستان دچار مشکل خواهد شد.

بیم پاکستان از پیامدهای آزادی دیویس

از زمانی که خبر قتل 2شهروند پاکستانی به دست یک آمریکایی منتشر شده است، موج اعتراض مردمی در شهرهای مختلف پاکستان به‌خصوص لاهور بالا گرفته است. مردم با برگزاری تظاهرات گسترده، خواستار مجازات دیویس شده‌اند. مردم پاکستان به دلایل مختلف، از جمله حملات مکرر هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی به مناطق مرزی این کشور با افغانستان، دل خوشی‌ای از آمریکایی‌ها ندارند. طالبان پاکستان نیز اعلام کرده است هر مقام پاکستانی که دیویس را آزاد کند، هدف قرار خواهد گرفت. برخی تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که آزادی دیویس می‌تواند ناآرامی‌های گسترده‌ای را در پاکستان به راه بیندازد که دولت فدرال را با مشکل جدی روبه‌رو کند. یکی از عواملی که باعث فشار زیادی بر دولت پاکستان شده است، خودکشی همسر یکی از مردان کشته‌شده است. هنگامی که وی را به بیمارستان رساندند، هنوز زنده بود و می‌توانست حرف بزند. وی به گزارشگران تلویزیونی گفت: من توقع عدالت را از این دولت ندارم . قاتل شوهرم باید همان طور کشته شود که وی کشته شد.

دولت پاکستان اکنون می‌گوید که به‌نظر کارشناسان آن، دیویس دارای مصونیت دیپلماتیک است، اما تشخیص نهایی این امر را به عهده قاضی دادگاه گذاشته است. دیویس 29 بهمن در دادگاه حاضر شد، اما دادگاه با تمدید 2هفته‌ای بازداشت وی، رسیدگی به پرونده را به‌تعویق انداخت.