امروزه پلاستیکها به اجزای پایدار پسماندهای بسیاری از سواحل جهان، حتی در مناطق دورافتاده تبدیل شدهاند. منشاء این پسماندها گاهی کشتیها و قایقها و گاهی آلودگیهای راهیافته به درون رودخانهها است.
پلاستیک را نمیتوان از بین برد و هیچ نوع باکتریای قادر به تجزیه آن نیست. نور خورشید، نمک و نیروهای مکانیکی میتوانند پلاستیک را به قطعاتی کوچکتر تبدیل کنند، اما نمیتوانند آن را از بین ببرند.
سالانه بیش از ۶ میلیون تن پسماند پلاستیکی از طریق دریاها به سواحل راه مییابد و حدود سهچهارم از زباله موجود در سواحل را پلاستیکها تشکیل میدهند.
مرگ گونههای جانوری
هر ساله بیش از یک میلیون جانور،شامل پرندگان و ماهیها،جان خود را بر اثر بلعیدن خردهپلاستیکها از دست میدهند.
ریچارد تامپسون، کارشناس بیولوژی دریایی میگوید، خردهپلاستیکها را میتوان حتی در میان ماسهها نیز یافت و اگر چه انباشت پلاستیک در تمامی مناطق یکسان نیست، اما در برخی مناطق میزان آن قابل ملاحظه است.
تامپسون که بر روی سواحل جنوبی انگلستان مطالعاتی انجام داده معتقد است که «پلاستیک در برخی از مناطق ۱۰ درصد از سواحل» را اشغال کرده است.
کشف سم در لاشه جانوران دریایی
مطالعات میکروسکوپی لاشههای پرندگان و سختپوستان، سمی را در بدن آنها کشف کرده که با پلاستیک مرتبط است.
به گزارش دویچهوله، کارشناسان بیم آن دارند که ذرات آلوده به این سم از طریق مواد غذایی به بدن انسان راه یابند.
برخی از بخشهای تشکیلدهنده پلاستیک مانند"بیسفنول آ" یا Bisphenol A، در صورتی که از آن جدا شود میتواند برای انسان خطرآفرین شود.
"بیسفنول آ" را میتوان در خیلی از موادی که کاربرد روزانه دارد دید. کارشناسان به خصوص نسبت به وجود این ماده در شیشهشیر یا پستانک بچههشدار دادهاند.
"بیسفنول آ" حتی به میزان کم هم خطرناک است. مقدار کمی از این ماده میتواند بر سیستم هورمونی اثر منفی بگذارد.
تحقیقات نشان داده است که "بیسفنول آ" در حلزونهای ماده باعث تخمگذاری بیش از حد میشود. در حلزونهای نر نیز این ماده میتواند به ناباروری منجر شود. این ماده در میمونها حتی سبب ایجاد ضایعات مغزی میشود.
آندریاس گیس از اداره فدرال محیط زیست آلمان میگوید: «میدانیم که "بیسفنول آ" به ویژه قبل و اندکی بعد از تولد بر روی رشد و تکامل جانوران تأثیر میگذارد. این تأثیرات را میتوان در رشد و تکامل ارگانهای جنسی، تکامل رفتاری و حتی ایجاد انواع سرطانها سالها بعد از تولد مشاهده کرد».
آندریاس گیس میگوید، بیم آن میرود که این ماده در انسان نیز پیامدهایی مشابه به دنبال بیاورد.
فهرست بلند خطرات "بیسفنول آ"
اثبات روزافزون خطرات احتمالی "بیسفنول آ" در مطالعات مختلف موجب شده است که فهرست خطرات این ماده طولانیتر از پیش شود.
در کانادا و دانمارک کاربرد "بیسفنول آ" در محصولات مربوط با غذای کودکان ممنوع اعلام شده است.
گیلبرت شونفلدر، کارشناس سمشناسی، تأکید میکند که "بیسفنول آ" به دلیل شباهت با هورمون زنانه استروژن در جذب این هورمون در بدن تأثیراتی منفی میگذارد.
این ماده را میتوان در بطریهای نوشابه یا قوطیهای کنسرو دید. در صورتی که غلظت "بیسفنول آ" افزایش یابد میتواند بر روی کیفیت اسپرم در مردان تأثیراتی منفی بر جای بگذارد. در زنان نیز این ماده میتواند سبب افزایش ناباروری شود.
افزایش وزن، ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی ـ عروقی نمونههایی دیگر از عوارض جانبی "بیسفنول آ" است.