چه اینکه قانون برنامه پنجم توسعه بر تعیین نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم تاکید دارد اما اعضای شورای پول و اعتبار بی‌توجه به این حکم قانونی نرخ سود بانکی را کاهش دادند در شرایطی که نرخ تورم در سال 89 به میزان12.4 درصد برآورد شده و پیش‌بینی افزایش نرخ تورم هم چندان دور از انتظار نیست. در این خصوص با فرید ضیاءالملکی، کارشناس مسائل پولی و بانکی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- ارزیابی کلی شما از تصمیم شورای پول و اعتبار مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی چیست؟
به‌طور واضح این تصمیم نشان‌دهنده سیاست پولی انبساطی است که در نتیجه متقاضیان دریافت تسهیلات بانکی زیادتر خواهند شد و از سوی دیگر برخی از سپرده‌گذاران تصمیم به خروج سپرده‌های خود از شبکه بانکی خواهند گرفت و مردم تمایل کمتری برای سپرده‌گذاری نزد بانک‌ها خواهند داشت و احتمال کوچ سپرده‌ها به سمت بازار سرمایه وجود دارد.
- اما اگر خروج سپرده‌ها از شبکه بانکی به سمت بازار سرمایه صورت نگیرد، هشدار‌دهنده خواهد بود، شما با این نظر موافق هستید؟
به‌نظرم با توجه به افزایش متقاضیان تسهیلات بانکی و کاهش حجم سپرده‌گذاری مردم نزد بانک‌ها، بازارهای غیرمتشکل پولی رونق خواهند گرفت که این مسئله جای تأمل دارد.
- آیا فکر نمی‌کنید به‌دلیل حجم بالای تقاضای دریافت تسهیلات، پدیده رانت‌جویی در شبکه بانکی رواج پیدا کند؟
حتما اینگونه خواهد بود و فعالان بازار غیرمتشکل پولی فرصت پیدا می‌کنند تا منابع خود را با نرخ‌های بالاتر در اختیار کسانی قرار دهند که ناتوان از دریافت تسهیلات بانکی هستند و این مسئله زمینه تشدید رانت در فرایند دریافت تسهیلات را فراهم خواهد کرد.
- آیا نتیجه سیاست‌های پولی انبساطی در سال 90 باعث کاهش نرخ تورم خواهد شد؟
اقتصاددانان معتقدند کاهش نرخ سود تسهیلات اثر معکوس بر نرخ تورم خواهد گذاشت و باعث کاهش نرخ تورم نخواهد شد.
- درصورت افزایش نرخ تورم در ماه‌های آینده احتمال تجدید نظر در سیاست‌های پولی و نرخ سود بانکی وجود دارد؟
این امکان وجود دارد که سیاستگذاران پولی با افزایش نرخ تورم در سیاست‌های پولی تجدید نظر کنند البته نباید فراموش کرد که ریشه تورم تنها محدود به سیاست‌های پولی انبساطی نمی‌شود و نباید اثر تورمی سیاست‌های مالی انبساطی را نادیده گرفت به‌ویژه اینکه رشد بودجه سال 90 نسبت به سال 89 بسیار زیاد است و ما علاوه بر سیاست‌های پولی انبساطی شاهد سیاست‌های مالی انبساطی هم هستیم.
- البته دولت معتقد است سیاست‌های پولی و مالی انبساطی با رویکرد خروج اقتصاد از رکود اتخاذ شده است و با رونق اقتصاد آهنگ رشد تورم کاهش خواهد یافت. فکر می‌کنید این سیاست جواب خواهد داد؟
ممکن است اقتصاد ایران تا اندازه‌ای به‌صورت مقطعی از رکود خارج شود اما از سوی دیگر ما شاهد نمایان شدن آثار و عوارض تورم خواهیم بود.
