هدر رفت ساعتها از عمر شهروندان کرمانی در خیابانهایی که در برخی ساعات روز به پارکینگ تبدیل میشوند، اکنون دیگر به بخشی از زندگی روزمره مردم این شهر تبدیل شده است.
یک کارشناس شهرسازی در کرمان درباره مشکلات ترافیکی این شهر میگوید: «درحالیکه ساختار شهری کرمان در سالهای گذشته تقریبا ثابت مانده و چهره شهر تغییر چندانی نکرده است اما هر روز بر میزان ورود وسایل نقلیه جدید به شهر افزوده میشود.»
محمد کرمیپور در گفتوگو با مهر میافزاید: «اکنون دیگر ترافیک مختص برخی نقاط شهر یا ساعتهای خاص نیست بلکه بیشتر معابر اصلی شهر کرمان بهویژه آنهایی که در اطراف خیابان شریعتی کرمان قرار دارند بار سنگین ترافیک را تحمل میکنند.»
وی ادامه میدهد: «محدودیت جای پارک در مناطق مختلف شهر و تأمین نشدن پارکینگ اختصاصی از سوی برخی ادارهها نیز بر ترافیک شهر افزوده است.»
به گفته کرمیپور، تمرکز برخی از اصناف در اطراف خیابان اصلی کرمان نیز از دیگر مشکلات شهر کرمان محسوب میشود.
گذشته از افزایش تعداد خودروهای در حال تردد و اضافه نشدن به ظرفیت و طول معابر، افزایش قابل توجه جمعیت کرمان نیز از دلایل اصلی سنگین شدن ترافیک در معابر این شهر بهویژه خیابانهای بخش مرکزی بهشمار میرود. با وجود ادامه روند فعلی یعنی افزایش خودرو و جمعیت، هنوز برنامهای روشن و عملی از سوی مدیریت شهری کرمان برای توسعه معابر شهر اعلام نشده است.
نبود تقاطعهای غیرهمسطح در مناطق پرترافیک کرمان، وجود معابر کم عرض و کمبود پلهای غیرهمسطح از دلایل بروز مشکلات ترافیکی شهر کرمان محسوب میشود، همچنین کمبود شدید معابر شرقی - غربی در این شهر محسوس است. این روزها گرچه شهروندان هنگام تردد در 4جهت اصلی شهر با دشواریهای زیادی روبهرو میشوند، دردسر عبور و مرور در محور شرقی و غربی برای آنان دوچندان است، چون گزینههای زیادی برای تعیین مسیر در دسترس قرار ندارد.
افزون بر این، تنها خیابان شرقی - غربی کرمان به سمت غرب یک طرفه است و هیچ خیابان موازی با این خیابان در شهر وجود ندارد که این وضع سبب شکلگیری ترافیک سنگین در خیابان شریعتی برای عبور از غرب به شرق میشود. از سوی دیگر نبود معابر موازی بزرگ در محور شرق به غرب، بسیاری از رانندگان را به خیابانهای فرعی کرمان میکشاند که عرض کم این معابر و تعداد اندکشان باعث قفل شدن خیابان در ساعتهای پرتردد میشود.
کرمیپور با ابراز تعجب از اجرانشدن طرحهای تعریض خیابان شریعتی کرمان میگوید: «این خیابان بار اصلی ترافیک شهر را به دوش میکشد و با وجود اینکه در بسیاری از نقاط این خیابان شاهد وجود بافت فرسوده و باغهای گسترده هستیم، هنوز طرح تعریض این خیابان عملی نشده است.»
ناامیدی از زیرزمین و پناه بردن به آسمان
یکی از مشکلات تعریض معابر یا ساخت خیابانهای جدید بهویژه در بافت متراکم شهر قیمت بالای املاک معارض است که هزینه طرحهای ترافیکی را بهشدت افزایش میدهد؛ بنابراین راهکار اصلی باز کردن گره ترافیک شهر ایجاد معابر زیر سطحی به شمار میرود اما ساخت چنین معبرهایی نیز در کرمان کار چندان آسانی نیست زیرا بالا آمدن سطح آبهای زیرزمینی در شهر کرمان ساخت معابر زیرسطحی را با مشکل مواجه کرده است.
در چنین وضعیتی ساخت تقاطعهای غیرهمسطح از نوع پل هوایی در برخی معابر شهری بهترین راه حل رفع مشکل ترافیک شهر کرمان محسوب میشود اما ساخت پلهای هوایی در کرمان جزو کارهای عمرانی زمانبر است. بنابراین گزارش، مشاهدات شهروندان کرمانی از این واقعیت حکایت میکند که با وجود اعلام زمانبندیهای دقیق برای ساخت پلها، عملیات اجرایی این طرحها ماهها بیشتر از زمان مشخص شده، طول میکشد.
بروز مشکلات فنی پس از بهرهبرداری از دیگر نکات قابل تامل دیگر درباره پلهای هوایی کرمان است. پل هوایی فرهنگیان واقع در بلوار جمهوری نمونهای از این دست به شمار میرود که بهدلیل رعایت نشدن پارهای از اصول فنی در آن، اکنون نه تنها تأثیر منفی بر منظر بزرگترین هتل کرمان برجا گذاشته است، بهدلیل نداشتن دوربرگردان در شانههای پل، سبب شکلگیری ترافیک سنگین در برخی از ساعات روز در این منطقه میشود.
ساخت پل هوایی انتهای خیابان شهید رجایی کرمان نیز نمونه دیگری است که بهدلیل مشکلات فنی چند سال راکد ماند و سرانجام با انجام برخی تغییرات مورد بهرهبرداری قرار گرفت. با این حال بهدلیل نبود پل عابر پیاده در این قسمت از مسیر، عملا عبور و مرور در آن به یکی از مشکلات ترافیکی شهر تبدیل شده است که حوادث رانندگی بسیاری را ایجاد میکند.
اشکال فنی در ساخت قوس پل هوایی انتهای خیابان شهاب کرمان و همجواری آن با دیوار زندان مرکزی کرمان نیز از مشکلات این تقاطع غیرهمسطح به شمار میرود. به این فهرست بلندبالا از عیوب فنی میتوان پل هوایی میدان پژوهش را نیز اضافه کرد که بخشهایی از آن دچار نشست شده است.
عابران پیاده قربانیان اصلی تصادفات شهری کرمان
روی دیگر سکه وضع ترافیکی کرمان، نبود زیرساختهای لازم برای عبور و مرور ایمن عابران پیاده در نقاط پرترافیک شهر است، بهطوری که درصد قابل توجهی از کشته شدگان حوادث رانندگی کرمان طی سال گذشته را عابران پیاده تشکیل دادهاند. برای حل این مشکل، ساخت 20 پل در دستور کار مدیران شهری کرمان قرار گرفت اما ساخت برخی از این پلها در نقاط پرتردد ماههاست در بروکراسی اداری معطل مانده است. از پلهای عابر پیاده مهمی که باید مورد بهرهبرداری قرار گیرد، میتوان پلهای روبهروی دانشگاه پیامنور و مقابل ورودی دانشگاه شهید باهنر کرمان را نام برد. اسکلت چندین عرشه پل عابر پیاده ساخته شده نیز بهدلیل جابهجانشدن کابلهای برق اواخر سال گذشته در معابر رها شده است که رایزنی برای جابهجایی کابلهای برق و نصب پل همچنان ادامه دارد.
ساخت 6 تقاطع غیرهمسطح
در این میان عامل دیگر بروز ترافیک شدید در کرمان و ایجاد خطر برای عابران، عبور کمربندی کرمان از معابر درونشهری است زیرا عبور دهها کامیون در طول روز از این معابر، موجب تداخل ترافیک شهری و برون شهری میشود.
شهردار کرمان درباره ترافیک سنگین کمربندی کرمان میگوید:«برای حل این مشکل و رفع نقاط حادثه خیز، 6تقاطع غیرهمسطح در این مسیر ساخته میشود.»
به گفته ابوالقاسم سیفاللهی، وضع کنونی سبب بروز ترافیک سنگین در کمربندی کرمان بهویژه در تقاطعها و نقاط حادثه خیز این محور شده است.وی میافزاید:«با تصویب شورای شهر کرمان بهزودی کار ساخت 6 پل بهصورت همزمان در این کمربندی آغاز خواهد شد.»
براساس اعلام شهردار کرمان، ساخت این سازهها حداکثر 2سال طول خواهد کشید.
وی میافزاید:«در پی مذاکراتی که با استانداری کرمان صورت گرفته است، 40درصد از هزینه این پروژهها به وسیله استانداری و 60درصد نیز از سوی شهرداری تأمین میشود.»
تقاطعهای غیرهمسطح با قدرت، جاده جوپار، میدان ابوذر، چهارراه بازرگانی، کوثر و کوهپایه، طرحهایی است که بهزودی ساختشان آغاز میشود اما شهردار کرمان خاطرنشان میکند که برای حل مشکل ترافیک کرمان، این شهر نیازمند ساخت 25 پل است.