سیدنی لومت افسانهای و یکی از مقتدرترین و مردمیترین سینماگران در تاریخ سینما؛ سرانجام اول هفته جاری در 9 آوریل 2011 در87 سالگی درگذشت.
او دقیقا 45 فیلم برای سینما به یادگار گذاشت که 10 فیلم مانند "بعدازظهر سگی" هنوز هم به عنوان بهترین مرجع در کلاسهای درس سینما تدریس میشوند و یک سوم آثارش نیز برای تمامی نسلها یکی پس از دیگری آشنا و موثر جلوه گری کردهاند. کودکان و نوجوانان با هرملیتی وقتی به سن 15 سالگی میرسند همگی 12 مرد خشمگین را به یاد دارند و در 18 سالگی یکی از محبوبترین فیلم هایشان قطعا "سرپیکو " خواهد بود.
برای تماشاگران و سینمادوستان ایرانی نیز سیدنی لومت یک نام قدیمی، محترم و بسیار آشنا بود. از دهه چهل شمسی سینما دوستان به لطف دوبلههای درخشان آن ایام تا 15 سال بعد آثار لومت را میدیدند و از ساختههایش لذت میبردند. با این وجود ساختههای او مربوط به دهههای 80 و 90 اگرچه دیرتر توسط علاقهمندانش دیده میشد اما هرگز فراموش نمیگردید.
لومت که متولد ژوئن 1924 بود، از سال 1957 با ساخت دوازده مردخشمگین وارد سینما شد؛ طی بیش از 5 دهه؛ چهل پنج فیلم ساخت که آخرینش ملودرام وقتی شیطان بفهمد مرده ای در سال 2007 و در 83 سالگی او بود. که پیش از این نقد این فیلم را در همین جا تقدیم کرده بودم.
لومت که 5 بار برای کسب جایزه اسکار بهترین کارگردان نامزد شده بود؛ سرانجام در سال 2005 توسط آل پاچینو ؛ بازیگری که در مکتب بازیگری خودش پرورده شده بود؛ موفق به کسب اسکار افتخاری یک عمر فعالیت سینمایی شد.
فیلمهای او بیش از 50 عنوان نامزدی در اسکارهای دهه های مختلف را بدست آوردند و همچنین برلین، ونیز و کن از دیگر جشنوارههای سینمایی بودند که آثار لومت باعث افتخار و اعتبار آن سال این فستیوالها میبود.
با این همه لومت یک فیلمساز بسیار مردمی و دور از تشریفات رایج باقی ماند. داستانها و خاطرات فراوانی از نحوه فیلمسازی و برخورد محترمانه و علاقه مندی وی به صاحبان اصلی سینما یعنی تماشاگران گفته شده است و نقل قولهای بسیار جذابی نیز در همین رابطه از او وجود دارد. که برخی از آنها را در همان نقد آخرین فیلمش در بالا ذکر شده است.
لومت در مراسم اهدای جوایز اسکار 2005، اسکار یک عمر فعالیت سینمایی را از آل پاچینو دریافت کرد