دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره مواد حساسیتزای خوراکی به همشهری میگوید: حساسیت غذایی ممکن است نسبت به همه مواد غذایی بروز کند حتی ممکن است فردی به مادهای مثل نان هم حساسیت نشان دهد. ولی بهطور کلی مواد حساسیتزای شناخته شدهای هم وجود دارند که سردسته آنها میتواند بادامزمینی، شکلات، توت فرنگی، بادمجان یا گوجهفرنگی باشد.
وی ادامه میدهد: در این میان کیوی و میوههای با هستههای ریز هم میتوانند جزو این حساسیتزاها تلقی شوند. همچنین ماهی نیز چون پروتئین کوتاه زنجیرهای دارد، میتواند جزو این مواد باشد. حتی سفیده تخممرغ هم جزو موادی است که به آن حساسیت نشان داده میشود؛ بهطوری که از هر 100کودک، 2یا 3 نفر به این ماده حساسند برای همین است که در برخی مهدکودکها اصلا به کودکان تخممرغ داده نمیشود. به گفته دکتر کیمیاگر بهطورکلی قاعده بر این است که ماده حساسیتزا باید از سبد غذایی حذف شود. در این میان برخی مواد کلیدی نیستند و میتوان نسبت به نخوردن آنها مقاومت نشان داد مثل شکلات یا خیلی مواد دیگر اما موادی مثل شیر یا گندم را نمیتوان به کلی حذف کرد و باید دید که چطور میتوان حتی شده خیلی کم، از این مواد استفاده کرد.
به عقیده این عضو هیأت علمی دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی برای تشخیص آلرژی غذایی هم باید یکی یکی مواد مشکوک را کنار گذاشت. ولی با این حال در برخی از افراد این نوع آلرژی میتواند دائمی و مادامالعمر باشد و در برخی با گذر زمان کمرنگتر خواهد شد. اما تأثیر این مواد حساسیتزا شاید بیشتر در پوست متظاهر شود بهطوری که دکتر مسعود داوودی، متخصص بیماریهای پوست، مو و زیبایی میگوید: حساسیتهای پوستی کلا به دو صورت تظاهر پیدا میکنند: یکی حالت کهیرهای پوستی و دوم اگزما. در مورد کهیر هم باید گفت که این ضایعه مهمترین علت بروز حساسیت غذایی است ولی حساسیتهای تنفسی و دارویی و گاهی واکنش به محرکهای محیطی مثل سرما و گرمای هوا و نورخورشید هم میتواند باعث بروز کهیر شود. با این حال مهمترین علت بروز کهیر، مواد غذایی است؛ مثل افزودنیهای غذایی.
به عقیده این متخصص پوست اینها موادی هستند که بهعنوان طعمدهنده و رنگدهنده غذا مورد استفاده قرار میگیرند مثل زعفران، فلفل و ادویهجات. خیلی از مواد دیگر هم مثل گوجهفرنگی، توتفرنگی، سویا، غلات، تخممرغ، آجیل یا حتی شیر گاو هم هستند که چنین عوارضی پدید میآورند.
دکتر داوودی در ادامه اینطور توضیح میدهد: فراموش نشود که هر کسی ممکن است حتی به مواد معمولی هم واکنش حساسیتی نشان دهد. آن هم به شکل لکههای قرمز رنگ و خارشدار پوست که ضایعات آنها موقت و چندساعته است ولی کل بیماری و تکرار این ضایعات هفتهها و ماهها طول میکشد. ولی اگر متوجه شویم که به چه چیزی حساسیت داریم و آن را کلا حذف کنیم ضایعه کاملا بهبود مییابد. اما در این میان اکثر اوقات چون ماده غذایی بیخبر از بروز حساسیت هر روز استفاده میشود، درمان این ضایعات خیلی از مواقع طولانی میشود چون ما دلیل بروز آن را نمیدانیم. با این اوصاف به عقیده دکتر داوودی گاهیاوقات بیمارانی که به پزشک برای تشخیص اینگونه حساسیتها مراجعه میکنند باید از نظر بیماریهای داخلی مثل بیماریهای کبدی، عفونتهای داخلی و حتی از نظر سینوسها و دندانها بررسی شوند که اگر علتی غیر از حساسیتهای غذایی باعث بروز کهیر بود، از این طریق کشف شود.
به گفته وی درمان کهیر نیز از طریق آنتیهیستامینها که ضدآلرژی هستند صورت میگیرد.
در مورد اگزما هم این متخصص پوست تصریح میکند: باید گفت این ضایعه به شکل ضایعات خارشدار پوست همراه با جوش و تاولهای ریز خارشدار است و گاهی به شکل پوستهریزی و ضخیم شدن پوست بروز میکند. یکی از علتهای اگزما آلرژی پوستی است. در برخی موارد در عدهای از افراد آلرژی پوست و اگزما در محل تماس با پوست ایجاد میشود؛ مثلا شایعترین اگزمای پوستی به فلز نیکل است که حساسیت به آن باعث میشود برخی از افراد با استفاده از بدلیجات یا حتی ساعت فلزی و دکمه لباس، در همان محل دچار قرمزی و حساسیت شوند. این اگزما در اثر لوازم آرایشی هم ممکن است بروز پیدا کند یا در برخی از مشاغل در اثر تماس با مواد و یا در اثر استفاده از لوازم چرمی هم بروز پیدا میکند. به گفته وی در این میان گرد و غبار هوا یا پودر سیمان هم میتواند منبع ایجاد اگزمای پوستی باشد.
دکتر داوودی میافزاید: ویژگی این حساسیت این است که ممکن است فرد سالها از یک وسیله استفاده کند ولی حساسیت به آن خودش را نشان ندهد ولی از یک زمان به بعد شروع شده و در هر بار استفاده از آن وسیله به شدیدترین شکل نمود پیدا کند. این اتفاق زمانی میافتد که مقاومت بدن نسبت به آن ماده حساسیتزا از بین رفته است. درمان اگزما هم فقط از طریق پرهیز از این مواد حساسیتزا و درمانهای موضعی با پماد و داروهای دیگر است.