این مهم از جمله از انتقادات اساسی به دولت به دلیل افزایش وابستگی بودجه به نفت در زمان بررسی بودجه در مجلس و پس از آن بود.
تکرار تجربه سال قبل در افزایش وابستگی بودجه سال آینده به نفت که بر خلاف قانون برنامه چهارم توسعه است باعث نگرانی کارشناسان و محافل اقتصادی شده است.
این نگرانی در حالیست که پیشبینیها نسبت به وضعیت قیمت نفت در سال آینده در بازارهای جهانی خوشبینانه نیست و به احتمال زیاد بازارهای نفت دچار نوسانات زیادی خواهد شد و روند رو به کاهش قیمت نفت که از سه ماه پیش آغاز شده با شدت کمتر ادامه پیدا کند.
بنابر این کارشناسان اقتصادی و نفتی نگاه واقعبینانه در پیش بینی بازار نفت را به ویژه برای کشورهای صادر کننده نفت پیشنهاد میکنند که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
هرگونه برآورد غلط قیمت در بودجه سال آینده مخاطرات افزایش کسری بودجه را درپی دارد.
دکتر حسن مرادی عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به شرایط بازار نفت در هفتههای اخیر که به دلیل پایداری هوا در آمریکا و اروپا و متعادل بودن زمستان قیمتها تا پنجاه دلار کاهش یافته، گفت: به نظر میرسد که در بودجه قیمت حدود 40 دلار و کمتر از آن مناسب ترباشد.
وی تاکید کرد با همه این شرایط احتمال کاهش شدید قیمتها با توجه به نقش اوپک و کاهش تولید این سازمان دور از انتظار است و جای نگرانی نیست.
افزایش ریسک اقتصاد کشور
در این زمینه حسین آفریده عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید براینکه طبق برنامه چهارم دولت باید هر سال از وابستگی بودجه به نفت بکاهد، تاکید کرد: نباید با پیش بینی قیمتهای بالای نفت در بودجه، وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی افزایش یابد.
وی با اشاره به اینکه در سال آینده احتمال کاهش قیمت نفت وجود دارد و دولت نباید حداکثر قیمت نفت در بودجه را بیش از 40 دلار درنظر بگیرد گفت: پیشبینی قیمت بالاتر از 40 دلار در بودجه ریسک اقتصاد کشور را افزایش میدهد و دولت باید منابع دیگری برای تامین درآمدهای مورد نیاز پیشبینی کند.
35 تا 40 دلار
در این زمینه منصور معظمی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد انرژی نیز به خبرنگار ما میگوید: برای جلوگیری از مخاطرات کسری بودجه ،دولت باید بدبینانهترین شرایط را در بودجه درنظر بگیرد و قیمت نفت را براساس قیمت 35 تا 40 دلار تنظیم کند.
وی تاکید کرد با این رویکرد اگر درآمدهای کشور از محل درآمدهای نفتی افزایش یافت مازاد آن به حساب ذخیره ارزی واریز میشود. وی افزود: درصورت عدم توجه به این امر و پیشبینی بالاترین قیمت در بودجه به طور طبیعی با کاهش درآمدها از این محل ، دولت با کسری بودجه مواجه میشود و این امر زیان های بیشتری دارد.
معظمی در بررسی بازار نفت در سال جاری تاکید کرد: در زمستان امسال که مصرف انرژی بالاست باید قیمت نفت افزایش مییافت ولی به رغم اینکه در حوزه سیاسی دنیا نیز تلاطم هنوز وجود دارد، قیمت نفت افزایش نیافته است.
وی یکی از دلایل این آثار را افزایش میزان ذخیرهسازی نفت و فرآورده های نفتی در آمریکا اعلام کرد.
فاصله با اهداف برنامه چهارم
در همین حال دیروز رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی در گفتوگو با نشریه برنامه سازمان مدیریت با تشریح جهتگیریهای بودجه سال آینده درباره کاهش اتکا به درآمدهای نفتی گفت: در بند الف ماده 2 قانون برنامه چهارم دولت مکلف شده است، سهم اعتبارات هزینهای تامین شده از محل درآمدهای غیرنفتی را به گونهای افزایش دهد که تا پایان برنامه چهارم، اعتبارات هزینهای دولت به طور کامل از طریق درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدهای غیرنفتی تامین شود.
برقعی افزود :گرچه عملکرد هشت ماهه سال 85 نیز فاصله زیادی با مصوب سال جاری و هدف برنامه چهارم دارد اما تلاش ما در تدوین لایحه بودجه 86 کاهش سهم سایر منابع و به طور عمده درآمدهای نفتی، در تامین هزینههای جاری است.