پیداست که اغلب آنها از نبردی سخت به اینجا آورده شدهاند؛ نبردی که بخشی از تاریخ معاصرمان را رقم زده و لابهلای برگهای تقویم، روزهایی را به خود اختصاص داده است؛ روز آغاز جنگ تحمیلی، هفته دفاع مقدس، سالروز آزادسازی خرمشهر، روز مقاومت و ایثار و پیروزی و... .
اینجا باغموزه دفاع مقدس است. نزدیک در غربی باغموزه ایستادهایم؛ همان دری که قراراست خودروهای نظامی از آن به داخل بروند. تعدادی خودروی نظامی مانند تانکها و توپهای نظامی کنار هم در خیابانی میان ضلع غربی باغموزه و پارک طالقانی ایستادهاند و انتظار ورود به باغموزه را میکشند. دستهای از کارگران با لباسهای سبز و وسایل باغبانی از کنارمان میگذرند. آنها طول خیابان را از سمت متروی حقانی به طرف اتوبان شهید همت طی میکنند. در دوردست تعداد زیادی از همین دسته آدمها در سراشیبی ضلع جنوبغربی باغموزه مشغول ساماندهی فضای سبز هستند. هرازگاهی یک اتومبیل طول خیابان را طی میکند و گردوغبار در آسمان میپراکند. کمی آنطرفتر صدای غرش لودرها و بولدوزرها تکوتوک به گوش میرسد. آمدوشدهایی پیاپی رخ میدهد؛ گویی باغموزه آبستن ضیافتی تازه است.
فرقی نمیکند به ایستگاه متروی حقانی بروید یا شهید همت. از هر دو سو میتوانید وارد باغموزه دفاع مقدس شوید. این باغموزه با زیربنای 205هزار مترمربع در اراضی عباس آباد واقع است و روزانه ظرفیت پذیرش3500 بازدیدکننده را دارد. سال 85 بود، روز سوم خرداد و مصادف با آزادسازی خرمشهر که شهردار تهران کلنگ این باغموزه را به زمین زد.
قرار است روز 3خرداد همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر این باغموزه افتتاح شود. در سال گذشته بخشهای مختلفی از باغموزه دفاعمقدس به بهرهبرداری رسید و برنامههای متعددی برای مناسبتهای مختلف نیز در آن اجرا شد.
این مجموعه دارای ۴ ورودی است؛ ورودی حقانی، ورودی همت، ورودی ویژه بازدیدهای دستهجمعی (به منظور توقف اتوبوسها) و یک ورودی نیز جهت تردد تجهیزات نظامی ازجمله تانکها.
به گفته مسئولان احداث باغموزه کیفیت این مجموعه و برنامههای مورد نظر آن ازاهمیت بالایی برخوردار است. مطالعات گسترده در خصوص این مجموعه و برنامههایش انجام شده و تمامی این اقدامات مورد تأیید و تصویب ستاد کل ارتش، ستاد کل مشترک و ستاد کل سپاه قرار گرفته است.
اگرچه در اوایل، این پروژه معارضانی مانند ساختمان پلیس 110 نیروی انتظامی داشت اما شهردار تهران شخصاً مشکل ملکی آنجا را برطرف کرد و قول داد به جای بخشی از مکان پلیس 110 که جزو معارضان این پروژه بود، زمین معوض دهد. مسائلی نیز مانند کمبود تجهیزات مدرن برای مجهز کردن تالارهای موزه باغموزه پیش آمد که به هر روی با همتی بلند پشت سرگذاشته شد تا به روزهای پایانی کار در تپههای عباسآباد نزدیک شویم و پروژه باغموزه دفاع مقدس آغاز به کار کند.
شاهنامهای حماسی از هفت شهر عشق
روزها از پی هم روان شدند و سالها گذشت. قصه ایثار و مقاومت مردم این خاک سالهاست که بر زبانها جاری است؛ گویی خود شاهنامهای دیگر است و البته حماسیتر، چراکه این بار رشادتها و پهلوانیها با گوشت و خون این مردم عجین شده است. این روزها خاطرات انقلاب اسلامی و هشت سال جنگ تحمیلی و همه مقاومتهایی که ما را به امروز رسانده در هفت تالار باغموزه دفاع مقدس به اثری ماندگار تبدیل شده است.
تالارهای این باغموزه بهدلیل طراحی ویژه احتیاج به تجهیزات خاص و مدرن روز دارند و با توجه به تأکید شهردار تهران قرار است این تالارها نیز تا 3خردادماه امسال تکمیل شود تا باغموزه دفاع مقدس بهطور صددرصدی به بهرهبرداری برسد.
در باغموزه دفاع مقدس هفت تالار در نظر گرفته شده است که در راهی به نام راه تعالی مفاهیم عمیق دفاع مقدس را از مجموعه وقایع منجر به انقلاب اسلامی تا رسیدن به یادمان دفاع مقدس در خود دارد.
این هفت تالار با نامهای آستانهحیرت، حقانیت، دفاع، آرامش، شهادت، پیروزی و سرانجام نامگذاری شدهاند و سعی شده در هر تالار با استفاده از آخرین فناوری روز، بخشهایی از تاریخ دفاع مقدس بازگو شود. این تالارها از آغازین سالهای پیریزی انقلاب اسلامی (1342) تا زمان پیروزی انقلاب و دفاع مقدس را به همراه مفاهیم آن به نمایش درمیآورد و مخاطب را به کشف و شهود رهنمون میسازد.
در نخستین تالار که موزهآستانه حیرت است از پیروزی انقلاب تا آغاز جنگ تحمیلی نمایش داده میشود. تالار بعدی حقانیت است که به موضوع حمله عراق به مردم شهرهای مختلف و حقانیت جمهوری اسلامی میپردازد. در تالار دفاع ساختار دفاع کشور شکل میگیرد. تالار دیگر که آرامش است، نشان میدهد در داخل کشور باید ساختار اجتماعی وجود داشته باشد و جنگ آن طرف مرزهاست. تالار بعدی که بزرگترین و اصلیترین تالار باغموزه دفاع مقدس محسوب میشود شهادت نام دارد و چنانچه از نامش پیداست در این تالار به موضوع شهید و شهادت پرداخته میشود. پس از آن تالار پیروزی قرار دارد. در تالار پیروزی آن دسته از عملیاتهای دفاع مقدس که منجر به پیروزی شدهاند، معرفی میشوند و در تالار پایانی که «سرانجام» نام دارد به زمان رحلت امام خمینی (ره) و نیز مجموعه موفقیتهایی که بعد از دفاع مقدس در کشور بهدستآمده پرداخته شده است.
ضلع شمالی باغموزه را از دور که نگاه میکنیم داربستهای فلزی اطراف منارههای مسجدی حصار کشیدهاند و استاد هنرمندی در حال چیدن کاشیهای یکی از دو مناره است. مناره دیگر گرچه هنوز در حصار داربستهای فلزی است ولی کارکاشیکاری اش تمامشده وکسی را روی داربستهایش نمیبینیم.
مسجد نمادین خرمشهر در باغموزه بهعنوان تالار هشتم باغموزه یعنی نماد هشت سال دفاع مقدس در بخشی از باغموزه ساخته شده است که هماکنون کاشیکاری منارهها و گنبد آن در حال اتمام است.
مسئولان باغموزه دلیل اینکه باغموزه دفاع مقدس دارای هفت تالار و یک ساختمان یادمان دفاع مقدس است را به خاطر تقدس عدد هفت میدانند و عدد هشت نیز نماد هشت سال دفاع مقدس است.
سمفونی، نور، آب، حرکت و...
صدای قطرات آب میان موسیقی سمفونی گم میشود. پخش سمفونی دفاع مقدس همراه با نمایش لیزر و حرکات آب جلوهای بینظیر به محیط میبخشد. پردهای از آب شکل میگیرد. قرار است روی این پرده فیلمها و صحنههایی از دفاع مقدس به نمایش درآید. بیشک آب و نور 2عنصر پرمحتوا برای روح معنوی باغموزه دفاع مقدس خواهند بود.
قسمتهای ویژهای در این باغموزه قرار گرفته است و بازدیدکنندگان میتوانند از برنامههای متعدد و مفهومی آن ازجمله نمایش فیلم و صحنههایی از دفاع مقدس روی پرده آب که برای نخستینبار در کشور انجام میشود، پخش سمفونی دفاع مقدس همراه با نمایش لیزر و... بهرهمند شوند.
باغموزه دارای دو سالن با ظرفیت هرکدام ۵۰۰ و ۲۰۰نفر است. این دو سالن برای اجرای تئاتر، نمایش فیلم، برگزاری جشنوارهها و سمینارهای مربوط به دفاع مقدس کاملا مجهز است و امکان اینکه برنامههای مربوط به این حوزه در یکجا برگزار شود به خوبی وجود دارد. همچنین، در این باغموزه گالریهای مجهزی برای برگزاری نمایشگاههای مختلف درنظر گرفته شده است.
سیستم آیتی به کار رفته در این مجموعه بسیار پیشرفته است و تمامی مجموعه به صورت هوشمند اداره میشود.
کما بیش باغموزه دفاع مقدس سال گذشته گوشهای از امکاناتش را در برنامه شبهای شیدایی به نمایش گذاشته است. برنامهای که سال گذشته همراه با موسیقی، پخش فیلم، لیزر و... به صورت مفصل انجام شد. تا امروز نیز هنرمندان زیادی از این پروژه بازدید کردهاند چراکه اهمیت هنری و معنوی باغموزه دفاع مقدس بسیار درخور توجه است.
هویت در گوشهای از تاریخ
«باغموزه دفاع مقدس تنها دیدنی نیست بلکه شنیدی نیز هست. این باغموزه تغییر در باور همه انسانهاست. ما میخواهیم فرهنگ دفاع مقدس را که ریشه در واقعه بزرگ عاشورا دارد در اینجا روایت کنیم، میخواهیم این فرهنگ را به درستی و به صورت ملموس برای مردم ترسیم کنیم نه آنطوری که در بعضی جاها در این زمینه به صورت افراطی یا تفریط گونه عمل میکنند.» این بخشی از گفتههای شهردار تهران درباره هویت باغموزه دفاع مقدس است.
محمد باقر قالیباف میگوید: «میخواهیم همان حقیقت و واقعیت دفاع مقدس را به درستی در اینجا بازگو کنیم و آن صحنهها را به نمایش بگذاریم، به همین دلیل باغموزه تحت مدیریتی که در فرهنگ دفاع مقدس رشد یافته است مدیریت میشود.»
به گفته وی: «این موزه با بسیاری از موزههای دنیا تفاوتی ماهوی دارد. در دیگر موزهها بیشتر به فضای کالبدی و کارهای حجمی پرداخته شده است اما در این باغموزه تلاش داریم که فرهنگ دفاع مقدس را ارائه دهیم و این مهمترین رسالت این مجموعه فرهنگی است.»
شهردار تهران با اشاره به اینکه باغموزه دفاع مقدس متعلق به هیچ فرد و یا سازمانی نیست میگوید:«اینجا متعلق به همه باورها و آرمانها و کسانی است که قلبشان برای انقلاب میتپد. اینجا باید مکانی مقدس و چشمه جوشانی برای فرهنگ بسیج، فرهنگ حسینی و انقلاب باشد.»
وی ادامه میدهد: «گاهی فرهنگ دفاع مقدس را به گونهای بیان میکنند که انگار افراد آن دوران خواستار جدایی از جامعه بوده و علاقهای به زندگی نداشتهاند که این نگاهی غلط و اشتباه است. زیبایی این موضوع آن وقتی است که بدانیم عاطفه و محبت بین یک پدر و فرزند رزمنده بیش از حد معمول جامعه بوده و در چنین شرایطی و با وجود این حس از جان گذشتن و ایثار روی میدهد. آن موقع است که فرهنگ بسیج مشخص میشود.»
قالیباف میگوید: «باغموزه دفاع مقدس را باید از افتخارات جمهوری اسلامی و کسانی دانست که در دفاع مقدس و جنگ حضور داشتهاند. این باغموزه اقدامی است که میتواند نقش بسزایی در تداوم فرهنگ جنگ و جبهه داشته باشد و نسل جدید را به خوبی با فضا و دوران جنگ آشنا کند.»