پروژه‌های عمرانی، توسعه فضای سبز، افزایش سرانه‌های ورزشی و تفریحی از نیازهای ضروری یک جامعه هستند اما تهیه و برنامه‌ریزی برای برخی پروژه‌ها که با عنوان فضاهای فرهنگی شناخته می‌شوند نیاز به دقت و توجه بیشتری دارد. با توجه به همین مورد باغ‌موزه دفاع مقدس 22 سال پس از پایان جنگ تحمیلی در زمینی به مساحت 200 هکتار در تپه‌های عباس‌آباد طراحی و اجرایی شد. این باغ‌موزه با بخش‌های متنوع و جذابی که برای آن تهیه شده است تصویرگر بخشی از تاریخ مهم و تأثیرگذار انقلاب اسلامی است. در دوره 8 ساله دفاع مقدس رشادت‌های بسیاری از رزمندگان ایرانی سر زد که باید تا سال‌های سال آنها را برای نسل‌های بعد بازگو شود.
جنبه‌های مختلف دفاع مقدس برای آیندگان باید تبیین شود و در این میان باغ موزه دفاع مقدس نقش اصلی را ایفا خواهد کرد. اما یکی از اصلی‌ترین بخش‌های این باغ‌موزه مسجدی است که یادآور حماسه‌ای عظیم و رشادتی فراموش نشدنی است. ایرانی‌ها مسجدجامع خرمشهر را خوب می‌شناسند. حضرت امام(ره) فرموده بود:«مسجد سنگر است»؛ سنگری که این بار یادآور تمام رشادت‌های مردم یک کشور است و حالا در گوشه‌ای از پایتخت پر هیاهو آرام آرام قد می‌کشد تا سرانجام صدای موذن از گلدسته آن، تاریخ را تکرار کند. مسجد جامع خرمشهر در باغ موزه دفاع مقدس تهران در حال تکمیل است.
خرمشهری‌ها خوب به یاد دارند زمانی که رزمندگان در نبردی تن به تن با عراقی‌ها می‌جنگیدند مسجد جامع خرمشهر قلب تپنده شهر بود. همه راه‌ها به مسجد می‌رسید چراکه همه برنامه‌ریزی‌ها در آنجا انجام می‌شد. می‌گویند مسجد شهر تبدیل به محل توزیع سلاح شده بود. زن و مرد و پیر و جوان به مسجد می‌آمدند تا با ارائه کارت شناسایی اسلحه‌ای تحویل بگیرند. خلاصه اینکه مسجد جامع تبدیل به مقر فرماندهی و هدایت شهر شده بود تا اینکه عراقی‌ها فهمیدند مقاومت خرمشهر از کجا نشأت می‌گیرد؛ مسجد هدف شد. عراقی‌ها مسجد را زیر آتش قرار داده بودند تا اینکه گنبد مسجد در تاریخ دوازدهم مهر با خمپاره توپ فرو ریخت اما مسجد 45روز دیگر هم مقاومت کرد تااینکه مسجد در آبان‌ماه 59 به تصرف بعثی‌ها درآمد.
اما 19 ماه بعد و در سوم خرداد سال 61، خدا خرمشهر را آزاد کرد و رزمنده‌ها دوباره در همان مسجد جامع گرد هم آمدند. حالا دوباره تاریخ تکرار شده است. این روزها مسجد جامع خرمشهر در محل باغ موزه دفاع‌مقدس در حال ساخت است و دور نیست روزی که صدای تکبیر نمازگزاران یادآور نخستین نماز جماعت رزمنده‌ها در همان مسجد پس از آزادی خرمشهر باشد.
مسجد جامع خرمشهر در تهران
خرداد ماه امسال بود که اکبر تشکری‌نیا، مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی از ساخت مسجد جامع خرمشهر در محل باغ موزه دفاع مقدس خبر داد.
وی درباره ساخت این مسجد گفت: مسجد جامع خرمشهر به‌عنوان نماد پیروزی خرمشهر در داخل باغ موزه دفاع مقدس ساخته می‌شود؛ طرحی که به گفته تشکری‌نیا برای ساخت آن با شهردار تهران نیز مشورت‌های مختلفی صورت گرفته است.
اکبر تشکری‌نیا درباره روند اجرای این پروژه می‌گوید: این مسجد قلب جغرافیایی جنگ، اشغال، مقاومت و حماسه بوده است. انتخاب آن برای بازسازی در موزه دفاع مقدس تهران، آن را از بنایی در جنوب کشور به نمادی در حوزه دریافت و تفسیر جنگ بدل می‌کند و به آن موضوعیتی تازه و به مخاطب منظر تازه‌ای برای تفسیر می‌بخشد و خصلت‌های آن را که هم در وجه
مذهبی - اعتقادی بنا و هم جغرافیای بومی‌اش عمیقاً در کانون صورت و معنای تفسیر مشترک و فراگیر ما از جنگ حضور داشته‌اند در تجسمی فضایی و ملموس، به مجموعه باز موزه دفاع مقدس ارمغان می‌کند.
وی می‌افزاید: شاید مهم‌ترین ممیزه این بنای یادبود با سایر تندیس‌ها و نمادهای ممکن، وجه عمیقاً کارکردی و البته آیینی آن است. این بنای یادبود صرفاً برای تماشا نیست چراکه خود فضایی برای حضور و مشارکت جمعی در آیین عبودیت است.
مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران تأکید می‌کند که علاوه بر فضای معنوی مشترک میان همه مساجد، دفن پیکر 8شهید دفاع مقدس به عدد سال‌های جنگ در این مکان به ادای فرایض در آن رنگ و بویی متفاوت می‌بخشد، عاطفه جمعی مراجعان را به حس حضور ارواح طیبه شهدا معطر می‌سازد و جلوه‌گاه دیانتی می‌شود که با سیاست تاریخ و شهادت پیوندی ناگسستنی دارد.وی با اشاره به دیگر ویژگی‌های مسجد جامع خرمشهر آن را نمادی از گذشته پرغرور ملتی بزرگ دانسته و می‌گوید: این مسجد نمادی از مردانی صبور است که با گذشت و پایداری و استقامت خویش حماسه آفریدند و یادآور روزهای پایداری و مقاومت بزرگمردانی است که برای حفاظت از شریعت به سمت ازلیت رخت بربستند.
این روزها تا زمان طنین انداز شدن صدای تکبیر موذن در نمونه تهرانی مسجد جامع خرمشهر فاصله زیادی نمانده است. استاد کاشیکار، کاشی‌های لاجوردی و فیروزه‌ای را با دقت کنار یکدیگر می‌چیند تا سرانجام در روز موعود بنده خدا پس از خواندن نمازش، از فرش به عرش پرواز کند. این مسجد با تاریخی که در پیشینه خود دارد میزبان 8 شهید گمنام 8سال رشادت و فداکاری رزمنده‌ها خواهد بود که در صحن مسجد آرام خواهند گرفت. حالا باید نماد مقاومت تاریخ جنگ را در گوشه‌ای از باغ موزه دفاع مقدس دید که آرام آرام خود را به رخ می‌کشد.
