این روزها خبر از تعویق جشنواره آیینی سنتی به گوش میرسد. مدیر اداره کل هنرهای نمایشی با اعلام این خبر، دلیل این تعویق را آمادهسازی آثار شرکتکنندگان در این جشنواره اعلام کرد. حسین مسافرآستانه اعلام کرده که همه چیز مرتب است اما تعطیلی اداره تئاتر باعث شده که گروهها برای آمادهکردن نمایشهایشان دچار مشکل شوند. این مشکلات باعث شده سیدعظیم موسوی که از مشخص نبودن وضعیت این جشنواره گلایه دارد، از احتمال انصراف اجرای نمایش «کابوسهای یک مرد مشکوک» خبر دهد.
این کارگردان به ایسنا اعلام کرد که تا به امروز از مشخص نبودن سالن اجرا گلهمند بودیم اما مشخص نبودن سالن، مشکلی بر مشکلات تئاتری اضافه کرده است. غیر از این کارگردان، علی عامل هاشمی که بهعنوان بازیگر و دستیار کارگردان در 3نمایش متقاضی شرکت در جشنواره تئاتر آیینی سنتی حضور دارد، از وضعیت مبهم برگزاری این جشنواره انتقاد کرد.
حسین مسافرآستانه اعلام کرده است تنها چیزی که ممکن است باعث شود جشنواره برای مدت کوتاهی عقب بیفتد، بحث آمادهسازی کارهاست اما موسوی در این رابطه معتقد است که حتی اگر زمان برگزاری جشنواره عقب بیفتد، باز هم مشکلی حل نخواهد شد؛ چرا که به گفته او زمان اندکی برای آمادهسازی کارها مانده است.
هیچچیز مشخص نیست
اما مشخصنبودن زمان برگزاری جشنواره تنها مشکل جشنواره آیینی و سنتی نیست؛ دبیر جشنواره هم هنوز معرفی نشدهاست. موسوی در اینباره به ایسنا گفت: هنوز هیچ حکم رسمی برای دبیر جشنواره زده نشده که بدانیم طرف حسابمان کیست و آیا قدرت اجرایی دارد یا نه. با این حال، مدیر اداره کل هنرهای نمایشی تصریح کردهاست که دبیر جشنواره مشخص شده و حتی در تمام جلسات حضور دارد و بسیار پیگیر است. قرار است در جلسه شورای سیاستگذاری با گروههای اجرایی و دیگر مدیران در معاونت هنری، حکم رسمی ایشان صادر شود که امیدوارم این حکم تا هفته آینده صادر شود.
اداره تئاتر و وضعیت خطرناک
حمید شاهآبادی در مقام معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به طنز گفته است که تنها سؤالاتی که خبرنگارها میپرسند مربوط به قراردادهای اهالی تئاتر و مشخص نبودن مدیریت دفتر موسیقی است اما با توجه به مشکلات این حوزه باید گفت که وضعیت اداره تئاتر و مشخص نبودن دبیر جشنواره تئاتر آیینی و سنتی، مشخص نبودن زمان برگزاری این جشنواره و هزاران سؤال دیگر را باید به لیست سؤالهای خبرنگاران اضافه کرد که هرگز برای سؤالات خود پاسخی نگرفتهاند.
با این حال، وضعیت مبهم اداره تئاتر نکتهای است که حتی مرد آرام تئاتر هم به آن اشاره دارد. مسافرآستانه وضعیت اداره تئاتر را خطرناک و نامساعد تعریف کرد و ساخت و ساز این ساختمان را زمانبر دانست و اظهار امیدواری کرد که واحد عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هر چه زودتر نسبت به اجاره آن اقدام کند تا در این مدت تعمیر و بازسازی اداره تئاتر آغاز شود و با خرید ساختمان کناری آن، فعالیت این اداره ادامه بیابد.
از سوی دیگر شاهآبادی با امیدواری بسیار به مهر اعلام کرده که طی 2 یا 3 هفته آینده مشکل اداره تئاتر حل میشود و مکان موقت مورد استفاده قرار میگیرد. وزیر ارشاد بهتازگی بر دستور خود تأکید کرده که تا سقفی که ایشان تعیین کردهاند این کار انجام شود. این پروسهها طولانی است و تصور میکنیم که این کار یک تا یک سال و نیم به طول میانجامد اما بعد از اتمام کار نتیجه خوب خواهد بود. طی 2 یا 3 هفته آینده مشکل اداره تئاتر حل میشود و مکان موقت مورد استفاده قرار میگیرد. این موضوع خیلی در حوزه معاونت نیست. وقتی مکانی دولتی است، فرایندی فرامعاونتی میخواهد.
تئاتر تعطیل میشود؟
اما این تنها مشکلات گروه تئاتری نیست. عدم پرداخت قراردادهای اهالی تئاتری یکی دیگر از مواردی است که همواره سؤال برانگیز بودهاست. اگر سال گذشته اهالی تئاتر بدون هیچ قراردادی روی صحنه رفتند و نگذاشتند که چراغ تئاتر خاموش بماند تا معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد در نشستهای خبری و گفتوگوهای خود از رشد اجرای نمایش و بالا رفتن آمار مخاطب بگوید و این را امتیازی برای دوره معاونت خود بداند، اینبار او آب پاکی را روی دستان خالی هنرمندان تئاتری ریخته و به مهر اعلام کرده است: در 6 ماه گذشته ما نسبت به اجراهای بدون قرارداد مصامحه کردیم. رسما اعلام میکنیم هر کسی به هر دلیلی بدون قرارداد نمایش خود را به صحنه ببرد، دیگر سراغش را از ما نگیرد و نگوید بدون قرارداد اثرم را به صحنه بردهام.
شاید این شرایط باعث شده که هنرمندان تئاتری نگران وضعیت کاری خود باشند. عظیم موسوی با انتقاد از اینکه «در حال حاضر نه سالن تمرین داریم و نه سالن اجرا» به تعطیلی تئاتر اشاره کرد و گفت این یعنی تئاتر تعطیل است. برای تعطیل کردن تئاتر که لازم نیست حتما موضوع را ابلاغ رسمی کنند، همین شرایط فعلی ما نشاندهنده تعطیل کردن تئاتر است. هاشمی هم با اشاره به اینکه کارگران روزمزد هم عیدی میگیرند، به این نکته اشاره کرد که امسال نخستین سالی بود که معاونت هنری شب عید دست تئاتریها را خالی گذاشت و به ایسنا گفت: هنرمندان تئاتر اگر در سینما و تلویزیون کار نکرده بودند، شرمنده خانوادههای خود میشدند و اینها همه در شرایطی است که همین دستمزدهای ما که پرداخت هم نمیشود، مبالغ بسیار اندکی دارد و این وضعیت همه را دچار دلسردی میکند؛ گویا تصمیم دارند تئاتر را تعطیل کنند.