به گزارش همشهری‌آنلاین این نشست عصر یک‌شنبه،چهارم اردیبهشت در شهر کتاب برگزار شد و در ابتدا، علی اصغر محمدخانی،معاون فرهنگی شهر کتاب، دلیل برگزاری این نشست را رونمایی از کتاب‌های زبان‌شناسی و نشانه‌شناسی منتشر شده زیر نظر دکتر سجودی از سوی انتشارات علم، و تشریح مواد درسی دوره‌های نشانه‌شناسی عنوان کرد.
وی در ادامه از استادان درگذشته‌ی حوزه‌ی زبان‌شناسی، دکتر علی محمد حق‌شناس و دکتر سعید ارباب‌شیرانی، یاد کرد و با اشاره به حق بزرگی که این دو استاد بر دانشجویان و علاقه‌مندان حوزه‌های زبان‌شناسی، نشانه‌شناسی و نقد ادبی در ایران دارند، به تشریح پیشرفت حوزه‌ی زبان‌شناسی در سال‌های اخیر و ذکر عناوین کتاب‌های چاپ شده در این حوزه پرداخت.
محمدخانی افزود: ما در جلسات شهر کتاب سعی کرده‌ایم که پیوندی طولی و عرضی بین ادبیات و فرهنگ ایجاد کنیم؛ بدین ترتیب که هم به ادبیات کلاسیک توجه داشته باشیم و هم به مباحث جدید در حوزه‌ی نقد ادبی. در سال‌های اخیر در حوزه‌ی نقد ادبی و زبان‌شناسی آثار ارزنده‌ای ترجمه و تالیف شده، و توجه صاحب‌نظران در حوزه‌های مختلف از جمله ادبیات، فلسفه و هنر را به خود جلب کرده‌اند.
سپس، دکتر فرزان سجودی به معرفی کتاب پایه‌ی دوره آموزشی نشانه‌شناسی کاربردی در شهر کتاب پرداخت. به گفته وی، این کتاب شامل پنج بخش است: نشانه، گذر از نشانه به متن، متن، رمزگان و گفتمان، عناوین فصول این کتاب هستند که فرزان سجودی در پنج جلسه آن را تدریس می‌کند.
دکترحمیدرضا شعیری در بخش بعدی به تشریح دوره نشانه‌شناسی ادبیات پرداخت. وی در ابتدا توضیح داد که چرا تاکید خود را در این دوره‌ی آموزشی بر کتاب «نقصان معنا» اثر گرمس گذاشته است. وی با تاکید بر این که کتاب‌های پایه‌ای مفیدتری نیز در حوزه نشانه‌شناسی به زبان فارسی منتشر شده‌اند، گفت: این کتاب حد واسط نشانه‌شناسی کلاسیک و مدرن است.
مولف، نشانه را در ابعاد باز انسانی بررسی می‌کند و همواره این دغدغه را دارد که وضعیت انسان که همواره در مرکز انواع نشانه‌ها واقع است، چگونه می‌شود؟
شعیری در دوره نشانه‌شناسی ادبیات به تشریح نظام‌های گفتمانی تحت عناوین روایی، غیرروایی، پساروایی، عاطفی، حسی ادراکی و تنشی خواهد پرداخت. «مبانی معنی‌شناسی نوین»، «تجزیه و تحلیل نشانه ـ معناشناختی گفتمان»، «راهی به نشانه: معناشناسی سیال» و «نقصان معنا» کتاب‌هایی بودند که شعیری به عنوان منابع این دوره آموزشی معرفی کرد.
در ادامه نشست، دکتر فرهاد ساسانی به تشریح مواد آموزشی دوره‌ی نشانه‌شناسی اجتماعی پرداخت. متن مورد استفاده وی در این دوره‌ی آموزشی، کتاب «معناکاوی: به سوی نشانه‌شناسی اجتماعی» است که نشر علم آن را منتشر کرده است. ساسانی با اشاره به این که واژه «معناکاوی» را از آثار ژولیا کریستوا وام گرفته است، به توضیح دیدگاه‌ها و مکاتب مختلف نشانه‌شناسی اجتماعی و نحوه تاثیرپذیری خود از این مکاتب پرداخت.
وی گفت: بخش‌هایی از این کتاب تحت‌تاثیر هرمونوتیک نوشته شده است. وی همچنین به ارائه‌ی توضیحی درباره‌ی دو جریان عمده نشانه‌شناسی که در دوره آموزشی نشانه‌شناسی اجتماعی شهر کتاب مورد بحث قرار خواهد گرفت، پرداخت.
در بخش بعدی این نشست، دکتر سجودی، استاد دوره نشانه‌شناسی تصویر، مواد آموزشی این دوره را شرح داد. به گفته‌ی وی، این دوره با بررسی ایده‌های پانوفسکی شروع می‌شود و پس از آن رویکردهای بارتی تحت عنوان بلاغت تصویر و نشانه‌شناسی لایه‌ای تصویر، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
دکتر امیرعلی نجومیان نیز که استاد دوره نشانه‌شناسی سینما خواهد بود، از نشانه‌شناسی به‌عنوان یک رویکرد و روش یاد کرد. نجومیان گفت: دوره نشانه‌شناسی سینما از تعریف ساختگرایی شروع می‌شود و با پساساختگرایی و ترامتنیت به پایان می‌رسد.
همچنین دکتر مرتضی بابک معین، دیگر سخنران این نشست، به معرفی کتاب «زیبایی‌شناسی نفی در آثار مالارمه» پرداخت. به گفته وی، این کتاب، متن پایه دوره آموزشی نشانه‌شناسی تبلیغات خواهد بود. به باور معین، اگر کتاب مذکور ارتباط مستقیم با نشانه‌شناسی نداشته باشد، حاوی نوعی نگاه مضمونی به مالارمه است؛ و مالارمه نیز، هم به صورت مستقیم و هم غیرمستقیم بر ساختگرایی و پساساختگرایی تاثیر داشته است.
پس از معین، دکتر احمد پاکتچی مواد آموزشی دوره نشانه‌شناسی فرهنگی را معرفی کرد. بنا به اظهارات وی، فرهنگ و محیط، کارکرد فرهنگ، رابطه گفت‌وگویی، دینامیک فرهنگ و الگوی فرهنگی، سرفصل مباحث این دوره خواهد بود. پس از سخنان دکتر پاکتچی، دکتر سجودی از مترجمان و محققان حوزه نشانه‌شناسی قدردانی کرد و در پایان، حاضران به بازدید از کتاب‌های معرفی شده در این نشست، در نمایشگاه کتاب شهر کتاب دعوت شدند.
