اما مقانلو با انتخاب درست، خیلی زود به جایی رسید که بود و از آن هم فراتر رفت. مقانلو بازی در سریال «مسافری از هند» را پذیرفت؛ بازی در یک نقش منفی و زنی که سن و سالش از خود او بیشتر بود اما او در این سریال چنان بازی کرد که دوباره دیده شد و پس از آن توانست در چند فیلم و سریال قابل تأمل حضور پیدا کند. حالا مقانلو بعد از عبور از شخصیتهای متعدد در فیلمها و سریالهای مختلف، به «مختارنامه» و بازی در نقش یکی از زنان مختار رسیده است. مقانلو در نقش ناریه برای نخستین بار در طول حرفه بازیگری، بازی در یک نقش تاریخی را تجربه کرده است و تصویری از زنی عاشق را ارائه کرده که در دورهای بسیار دور میزیسته است. درباره این نقش و ویژگیهای آن با مقانلو گپی زدهایم که در ادامه میخوانید.
- فکر میکنم زمانی که شما برای بازی در نقش ناریه در مختارنامه انتخاب شدهبودید، هنوز خیلی از نقشهــایی را که شما را دوباره به یاد مردم ما آورد، بازی نکرده بودید؟
بله. چند سال از شروع کارم در مختارنامه میگذرد و طبیعی است وقتی بازی در نقش ناریه به من پیشنهاد شد، خیلی از نقشهایی که در این سالها از من دیده شد، هنوز حتی به من پیشنهاد هم نشده بود. اما وقتی این نقش به من پیشنهاد شد نقش «سیمین» در «مسافری از هند» را بازی کرده بودم که بهنظر خودم نقش متفاوتی بود و همینطور در فیلم «مهمان مامان» هم بازی کرده بودم. شاید همینها بهعلاوه نقشهایی که در گذشته بازی کرده بودم، کافی بود که آقای میرباقری مرا برای بازی در مختارنامه انتخاب کند.
- از همان ابتدا برای بازی در نقش ناریه دعوت به کار شدید؟
بله و وقتی فیلمنامه را خواندم بهنظرم ناریه نقش جالبی بود و دوست داشتم آن را بازی کنم.
- یعنی شما همه فیلمنامه را خواندید و بازی در این نقش را پذیرفتید؟
نه، برای من حتی در این حد که قسمتی از داستان را هم بدانم کافی بود تا این نقش را بپذیرم؛ چون کار کردن با آقای میرباقری برایم خیلی مهم بود و از طرفی بازی در یک نقش تاریخی برای هر بازیگری میتواند وسوسهانگیز باشد. من هم برای بازی در نقش ناریه مشتاق بودم و با خواندن حدود 21قسمت از فیلمنامه «مختارنامه» خودم را برای بازی در این نقش آماده کردم.
- بهنظر میرسد از بازی در این نقش و همکاری با میرباقری خیلی خوشحال هستید!
بله. من بازی در نقش ناریه را خیلی دوست داشتم. این نقش هم به من فرصت میداد تا در یک اثر تاریخی حضور داشته باشم و هم شخصیت ناریه آنقدر برایم جالب بود که از ایفای آن لذت ببرم. همکاری با آقای میرباقری هم آنقدر تجربه خوبی بود که فکر نمیکنم هیچ وقت تجربهای به این خوبی در کارهای تاریخی به دست بیاورم؛ البته مگر اینکه باز هم با خود ایشان کار کنم.
- چقدر ناریه را میشناختید و حالا چقدر او را میشناسید؟
من ناریه را براساس فیلمنامه مختارنامه و توضیحات آقای میرباقری شناختم. او همسر اول مختار است اما براساس سنت و براساس عشقی که به مختار دارد با ازدواج دوم و حتی سوم او مخالفتی ندارد، حتی امیدوار است شاید این ازدواجها باعث شود مختار دیگر به میدان جنگ نرود. اما دقیقا برعکس، مختار هر روز به مبارزه تشنهتر میشود. من پیش از همکاری با گروه مختارنامه اطلاعات زیادی درباره این زن نداشتم؛ ضمن آنکه میدانم شاید چنین زنی به راستی وجود داشته اما این ذهن نویسنده است که به آن پروبال داده و تبدیلش کرده به چیزی که امروز میبینیم. من هم به عنوان بازیگر تلاش کردهام این زن را آن طور که آقای میرباقری در ذهن داشتهاند، بازی کنم. چنین زنی روحیه و اعتقادات خاص خودش را دارد و در فضایی زندگی میکند که با دنیای من تفاوت بسیار دارد، همه اینها باعث شد من برای شناختن ناریه کنجکاو باشم و تا جایی که لازم است از آقای میرباقری درباره او اطلاعات بگیرم و بهتر بشناسمش.
- شما پیش از این، بازی در یک نقش تاریخی را تجربه نکرده بودید. ناریه را چطور پیدا کردید؟
اولین شانس من این بود که در نخستین تجربه برای آقای میرباقری بازی کردم. من پیش از این نه در یک اثر تاریخی بازی کرده بودم و نه اطلاعات زیادی درباره ناریه داشتم بنابراین فقط حضور ایشان و رهنمودهای کارساز آقای میرباقری بود که کمک کرد من شخصیت ناریه و مختار را بشناسم و بتوانم با این نقش ارتباط برقرار کنم.
براساس همین توضیحات ناریهای که من شناختم زنی است مقتدر، توانا و در عین حال عاشق. او مثل همه انسانهای عاشق، چشم و گوشش را بسته و آنقدرها که باید واقعبین نیست، هرچند مخالفت میکند، هرچند از اینکه شوهرش به جنگ میرود ناراحت است و این ناراحتی را ابراز میکند، اما در نهایت عشق باعث میشود که همه چیز را بپذیرد و با همه تصمیمهای مختار کنار بیاید. برعکس مختار که مردی صبور است، ناریه زنی پر جنب و جوش و هیجانی و کمی عجول است. او سرشار از تشویش، اضطراب و هیجان است اما همیشه مغلوب عشق میشود، چون عاشق مختار است و همیشه نگران این مسئله است که مبادا زندگیاش به خطر بیفتد.
- شناختن و درک زنی که این همه به لحاظ زمانی و احتمالا از نظر روحیه از خود شما دور است، کار سختی نبود؟
بازی کردن در نقش زنی که هزار سال پیش زندگی میکرده کار سادهای نیست. اما نکتهای وجود دارد و آن هم این است که ما زنها همیشه در تمامی قرون و اعصار و در تمامی فرهنگها احساسات مشابهی داشتهایم. مثلا من زنی هستم که در دنیای امروز زندگی میکنم، پدرم موسیقیدان بوده و مادرم بازیگر تئاتر، همسرم فوتبالیست است و در سرزمینی به دنیا آمدهام که فرهنگ خاص خودش را دارد. با این همه از بعضی جهات خیلی از ناریه دور نیستم! هرچند تفاوتهای اساسی هم با هم داریم. شاید در فرهنگ ما ایرانیها، چندهمسری مردان چندان جا نیفتاده باشد اما در سرزمینی که ناریه میزیسته و در دورهای که او زندگی میکرده، این مسئله رسم و سنت بوده؛ درنتیجه ناریه مانند همه زنهای عرب در آن دوره، این مسئله را میپذیرفته است، با این تفاوت که او عاشق مختار هم بود و وقتی زنی عاشق همسرش باشد مانند هر زن دیگری در هر فرهنگ و تمدنی براساس ذات زنانه خود برخورد میکند و واکنش نشان میدهد. بنابراین درک این بخش از شخصیت ناریه برای من چندان دشوار نبود. من فقط میبایست دنیای ناریه، روحیه و حس و حال او را میشناختم که در این باره هم با وجود آقای میرباقری مشکلی نبود.
- نشان دادن این عشق و شکل ارتباط بین مختار و ناریه، در میان این همه نبرد و سیاست که در مجموعه مختار شاهدیم، چطور اتفاق میافتاد؟
مختارنامه با این همه فضاهای متعدد و متنوع و شخصیتهای بسیار، پروژه سنگینی بود بهخصوص وقتی این اثر یک داستان تاریخی را روایت میکند و ملاحظات یک اثر تاریخی را ایجاد میکند. بهنظر من فقط آقای میرباقری بود که میتوانست این مجموعه عظیم را به سامان برساند. در مورد فضاها و بازیها هم بسیاری از ما و بهخصوص خود من وابسته بهنظرات و دیدگاههای ایشان بودیم. من به عنوان بازیگر، کاری که میتوانستم انجام بدهم شناختن ناریه، پیدا کردن ویژگیهای او و اجرای همه آنها در قالب این نقش بوده است؛ اما اگر عشق ناریه و مختار در حد و اندازههایی که لازم است، دیده میشود و اگر این صحنهها خوب از کار در آمده به خاطر کارگردانی آقای میرباقری است و تدبیری که برای تنوع فضایی این مجموعه اندیشیده بودند. خوشبختانه ایشان از بازی من در این نقش راضی بودند و بارها در طول کار به من گفته بودند که این نقش را خوب درک کرده و فهمیدهام.
- با توجه به اینکه یکی از نقشهای اصلی این سریال را برعهده داشتید، آیا در تمام سالهایی که ساخته میشد، درگیر آن بودید یا فرصت فراغتی هم بود؟
در مجموع همکاری من با این مجموعه 2سال طول کشید. در ابتدای کار 4 ماه و بعد یک سال مداوم کار کردم و چند ماه یک بار هر وقت که کارگردان قصد اضافه کردن سکانسی را داشت، با این گروه همراه میشدم.
- حالا که کارتان تمام شده و بازی خودتان را در مختارنامه میبینید چه احساسی دارید؟
من معتقدم باید نقشهایی را بپذیرم که عاشقانه دوستشان داشته باشم؛ چون اگر این طور نباشد اصلا از پس این کار بر نخواهم آمد. البته دوستداشتن نقشها به معنی تأیید آنها نیست. مثلا من در سریال ساعت شنی نقش زنی را بازی کردم که کارش تیغزنی است اما حتی آن زن را هم عاشقانه دوست داشتم. ناریه هم از این بابت برای من نقشی بود مانند همه نقشهای دیگر. من این زن را عاشقانه دوست داشتم و از آن مهمتر کل مجموعه را دوست داشتم. خوشحالم که مردم «مختارنامه» را دوست دارند و با آن به این خوبی ارتباط برقرار کردهاند.