حدود یک‌ماه از آغاز خیزش عظیم اسلامی در کشورهای عربی خاورمیانه می‌گذرد و مردم در این کشورها همچنان حقوق حقه خود را مطالبه می‌کنند. با این حال پاسخ حاکمان دیکتاتور و وابسته این کشورها به مطالبات مردم تاکنون چیزی بیشتر از گلوله و زندان نبوده؛ در بحرین اما موضوع از این هم تأسف‌برانگیزتر است. حکومت آل‌خلیفه با همکاری آل‌سعود وحشیانه مردم بی‌پناه بحرین را سرکوب می‌کنند و در این میان سکوت ممتد سازمان‌های بین‌المللی و علی‌الخصوص سازمان کنفرانس اسلامی بر جسارت دولت بحرین برای قتل‌عام معترضین افزوده است. چرایی سکوت مجامع بین‌المللی در خصوص کشتار معترضان در بحرین را از حسین شیخ‌الاسلام، قائم‌مقام سابق وزارت امور خارجه و مشاور بین‌الملل رئیس مجلس شورای اسلامی جویا شدیم.
- موضع سازمان کنفرانس اسلامی در خصوص تحولات منطقه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
انگار سازمانی به نام کنفرانس اسلامی وجود ندارد و هیچ حرکت سازنده‌ای که نشان‌دهنده حیات این سازمان باشد علی‌الخصوص در حوادث اخیر منطقه دیده نمی‌شود. اتفاقا تحولات کشورهای اسلامی و قتل‌عام مسلمانان جایگاهی است که سازمان کنفرانس اسلامی باید در آن نقش مؤثری داشته باشد اما شاهد سکوت مطلق این سازمان در قبال موضوعات مهمی که امروز کشورهای اسلامی و مسلمانان با آنها مواجه‌اند هستیم و این جای تأسف دارد.
- سازمان از چه ابزارهایی برای نقش‌آفرینی برخوردار بوده که تاکنون از آنها استفاده نکرده؟
به هر حال کنفرانس دارای اصولی است که می‌توانست برمبنای آنها به صورت فعال برخورد کند و با طرفین تماس بگیرد، از مردم و مسلمانان دفاع کند و کشتار مردم بی‌دفاع در این کشورها را محکوم کند. اما حتی در کلام نیز خشونت‌های کشورهای عربی علیه مردمشان را محکوم نکرد. اتفاقا در بند ششم اهداف سازمان کنفرانس اسلامی تصریح شده که سازمان باید از مبارزه تمام ملل اسلامی در راه حفاظت از کرامت، استقلال و حقوق ملی‌شان پشتیبانی کند. آیا سندی محکم‌تر از این وجود دارد که ثابت کند سازمان حتی به اهداف و وظایف خود که فلسفه وجودی آن را تشکیل می‌دهد بی‌اعتناست؟ الان مگر غیر از این است که ملت‌های اسلامی برای استقلال و کرامت انسانی خود در حال مبارزه با حکام جائر خودشان هستند و دارند شهید می‌دهند؟ ملت‌های اسلامی دیگر باید چه کاری بکنند تا سازمان کنفرانس اسلامی از آنها حمایت کند؟
- علت سکوت و بی‌تفاوتی سازمان کنفرانس اسلامی چیست؟
دلیل اصلی این است که عربستان به عنوان کشوری که مقر اصلی سازمان در آنجا مستقر است سلطه زیادی روی سازمان کنفرانس اسلامی دارد. به طور سنتی عربستان همیشه سعی کرده با پرداخت پول و کمک‌های مالی در تصمیمات سازمان اعمال نفوذ کند. از طرف دیگر چون در اغلب کشورهای عرب منطقه مردم‌سالاری حاکم نیست نمی‌توانند از حقوق ملت‌ها پشتیبانی کنند.
- از چه طریق می‌توان این سازمان را به موضع‌گیری وادار کرد؟
وزارت خارجه باید با کشورهای اسلامی مذاکره کند و سعی کند با رایزنی‌های دیپلماتیک فضا را به گونه‌ای جهت‌دهی کند که سازمان وادار به موضع‌گیری در قبال تحولات اخیر در کشورهای اسلامی شود. کشورهایی در میان کشورهای اسلامی وجود دارند که در آنها مردم‌سالاری حاکم است. این کشورها باید فشار جدی‌تری به سازمان وارد کنند وگرنه کشورهایی که دارای حکام دیکتاتور و سلطنتی هستند طبیعی است که با این موج خیزش ملت‌ها و اسلام‌خواهی‌ای که در منطقه ایجاد شده نمی‌توانند برخورد مناسب و حمایتی‌ای داشته باشند. این کشورها حتی حاضر نیستند ژست حقوق بشر هم بگیرند و سرکوب مردم معترض در بحرین، یمن و لیبی را به‌عنوان یک عامل سرعت‌گیر در مقابل نفوذ انقلاب‌های اسلامی مردم منطقه به کشور خودشان نگاه می‌کنند. کشورهایی مثل ایران، ترکیه، اندونزی، عراق و تا حدودی لبنان کشورهایی هستند که به واسطه استقرار نظام مردم‌سالار در آنها می‌توانند در این تحولات نقش سازنده‌تری ایفا کنند و به عنوان نیروهایی که به جهت عدم وابستگی‌شان توانایی هدایت سازمان کنفرانس اسلامی را به سمت اهداف واقعی که در منشور آن آمده است دارند، باید فعال‌تر ظاهر شوند.
- اما خود کشورهای عضو سازمان هم حتی درخواست نشست اضطراری نکرده‌اند؟
شک نکنید که باید این کار را انجام بدهند و تاکنون هم بیش از حد تعلل کرده‌اند. به هر حال همه کشورهای اسلامی وظیفه دارند همه تلاش‌شان را در راه کمک به موج اسلام‌خواهی ملت‌های منطقه انجام دهند.
- اشاره داشتید به اعمال نفوذ عربستان به عنوان میزبان سازمان کنفرانس اسلامی.
بله عربستان همیشه در این سازمان اعمال نفوذ داشته. در طول جنگ 8ساله‌ای هم که صدام به کشور ما تحمیل کرد اجازه نداد سازمان نقش درستی ایفا کند. در مسئله فلسطین و جنگ 22روزه غزه هم عربستان اجازه نداد سازمان کنفرانس اسلامی حضور مؤثری داشته باشد. در حالی که این سازمان باید به گونه‌ای رفتار کند که نماینده واقعی ملت‌های اسلامی باشد.
- دقیقا همین ایراد به سازمان ملل هم وارد است که به دلیل استقرار در خاک آمریکا با اعمال نفوذ کاخ سفید مواجه است.
مشکل اساسی این است که اینها نماینده ملت‌ها نیستند بلکه نماینده دولت‌ها هستند.
- اما سازمان ملل در قضیه لیبی لااقل در ظاهر از مردم حمایت کرد. تفاوت لیبی و بحرین در چیست که حتی ظاهر را هم حفظ نمی‌کنند؟!
واقع امر این است که موقعیت بحرین تفاوت‌های اساسی‌ای با لیبی دارد. چرا که بحرین مقر ناوگان پنجم آمریکاست و همانطور که می‌دانید آمریکا قبلا 4 مرکز فرماندهی در دنیا داشت. بعد از انقلاب اسلامی در ایران، مقر پنجم را به عنوان فرماندهی مرکزی در بحرین ایجاد کرد و در حال حاضر همین ناوگان پنجم مقر مرکزی فرماندهی نیروهای آمریکایی است و مسئولیت مهم آن نیز کنترل ترانزیت نفت خلیج‌فارس براساس منافع و سیاست‌های استعمارگرایانه آمریکاست. در واقع از دید آنها بحرین تضمین‌کننده آقایی آمریکایی‌ها بر دنیا ست و آمریکایی‌ها به این سادگی حاضر نیستند این پایگاه خود را از دست بدهند.
- گفتید که ناوگان پنجم بعد از انقلاب تشکیل شد. آیا هدف آن کنترل و بازدارندگی در مقابل ایران هم هست؟
نه. موضوع این نیست. آمریکایی‌ها با اداره جریان نفت تلاش دارند دنیا را کنترل کنند. چون نفت نقش خیلی مهم و حیاتی‌ای در مناسبات بین‌المللی دارد. به عنوان مثال چین نصف نفت مورد نیاز خودش را وارد می‌کند. حالا اگر فقط 10هزار بشکه در روز کم شود دچار بحران شدیدی می‌شود و اقتصادش زمین می‌خورد. آمریکا مانند قلدرهای سر چهارراه، شیر نفت خلیج‌فارس را در دستش دارد. از این طریق چین و اروپا را اداره می‌کند و ابرقدرتی خودش را از طریق همین زورگویی‌ها تضمین می‌کند. این کار را قبل از انقلاب شاه با خون و پول ملت ایران برای آمریکا انجام می داد. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران آنها ناچار شدند خودشان این مأموریت را برعهده گیرند. این موضوع آنقدر برای آنها حیاتی است که الان در 7 کشور از 8کشور حاشیه خلیج‌فارس و دریای عمان نیروی نظامی مستقر کرده‌اند.
- کشورهای حاشیه خلیج‌فارس ایران را به دخالت در امور داخلی بحرین متهم می‌کنند. به نظر شما از این اتهامات چه هدفی را دنبال می‌کنند؟
می‌خواهند برای سرکوب معترضان داخلی بهانه بتراشند وگرنه ما چه دخالتی در امور داخلی آنها داشته‌ایم؟ اینکه ایران می‌گوید بر کشتار مردم بی‌دفاع پایان دهید دخالت است یا حضور نظامیان عربستان در خاک بحرین و همدستی آنان با نیروهای آل‌خلیفه در سرکوب غیرنظامیان و حضور سریالی مقامات کاخ سفید در این کشورها؟ بله. مردم بحرین ایران را دوست دارند و استقلال ایران و انقلاب ایران برای آنان جذاب و رشک‌برانگیز است. اما این موضوع به معنای دخالت ایران نیست.
- غرب تلاش دارد با طرح اختلافات مذهبی اعتراضات مردم بحرین را به نزاع میان شیعه و سنی تفسیرکند. آیا فقط شیعیان بحرین به حکومت آل‌خلیفه اعتراض دارند؟
خیر. استقرار ناوگان پنجم نظامی آمریکا در بحرین باعث شد که نیروهای آمریکایی بحرین را به پایگاه فساد خود تبدیل کنند. هتل‌های بحرین تبدیل به مراکز فساد شدند و شیعه و سنی در بحرین از اینکه عزت و ناموس بحرین زیرپای نظامیان آمریکایی له می‌شود ناراحت هستند و این ربطی به شیعه و سنی ندارد. هر کسی که کمی غیرت اسلامی و انسانی داشته باشد نسبت به این موضوع واکنش نشان می‌دهد. این فضاحت آل‌خلیفه در بحرین مورد تنفر مردم این کشور است و سنی‌ها هم براین جریان معترض هستند. اما غرب تلاش دارد این موضوع را به شیعه و سنی تقسیم‌بندی کند.
- برگردیم به موضوع اتهامات. آیا اتهاماتی که به ایران وارد کردند روی موضع‌گیری ایران تاثیر داشته؟
من معتقدم ایران باید فعال‌تر برخورد می‌کرد.
- مثلا چه اقدامی باید انجام می‌داد؟
شما بنویسید باید برخورد فعال‌تری می‌داشت.
- اما این خیلی کلی است.
باید از طریق سازمان‌های بین‌المللی و حضور فعال در رفت‌وآمدهای منطقه‌ای پویایی بیشتری از خودمان نشان می‌دادیم.
ما هیچ‌گونه رفت‌وآمدی با هیچ کجا در این مورد نداشتیم.
