وضع فعلی، مطلقاً راضی کننده نیست چرا که نظام اسلامی به دنبال اجرای حداکثر عدالت و تحقق کامل عدالت به مفهوم یک ارزش مطلق و همگانی است. استفاده از قید مطلقا به دید بسیاری از کارشناسان نارضایتی عمیق رهبر معظم انقلاب را در این حوزه نشان می‌دهد و طبیعتا رسالتی خطیر را برای قوای سه گانه برای تحقق عدالت ایده‌آلی تعریف می‌کند. در همین خصوص نمایندگان مجلس شورای اسلامی معتقدند که قوه قانونگذاری به عنوان قوه‌ریل‌گذار باید بیش از پیش از مفهوم عدالت به عنوان یک سنجه اساسی در امور قانونگذاری استفاده کند.
قانونگذاری در چارچوب واژه عدالت
محمدحسین ابوترابی فرد که نایب رئیسی مجلس شورای اسلامی را دیروز در انتخابات فراکسیون اصولگرایان به محمدرضا باهنر واگذار کرد، گفت: عدالت یکی از مسائل خیلی مهمی است که دست‌یافتن به آن، چه در حیات فردی و چه در حیات اجتماعی کاری دشوار است؛ اگر ما بخواهیم به عدالت مطلوب دست پیدا کنیم باید اکثریت جامعه به خصیصه ارزشمند عدالت آراسته شوند و در رفتار شخصی خودشان عادل باشند، تا بتوانند در گسترش عدالت در جامعه نقش ایفا کنند.
نماینده مردم قزوین در مجلس شورای اسلامی افزود: جمهوری اسلامی با تصویب قانون اساسی که ستون فقراتش ولی فقیه آراسته به خصیصه عدالت است، بلندترین گام را در این جهت برداشته است. ابوترابی افزود: رهبر معظم انقلاب در یکی از بیاناتشان سال‌ها قبل اشاره فرمودند باید عدالت در همه رده‌های مدیریتی کشور تجسم پیدا کند، باید تمام مدیران کلان و خرد جامعه، انسان‌های عادل و آراسته به فضائل اخلاقی باشند و تصمیمات، منطبق با اصول و مبانی عقلانی و علمی باشد.
این از دغدغه‌های جدی نظام است و طبیعی است که راه سختی در پیش داریم و باید همکاری و همیاری و همفکری با مشارکت مردم و مسئولان در این جهت صورت بگیرد. نایب رئیس مجلس شورای اسلامی درباره وظیفه مجلس در تبدیل عدالت به عنوان یکی از معیارهای قانونگذاری گفت: مجلس شورای اسلامی باید از همه ظرفیت‌هایش برای تحقق عدالت استفاده کند؛ اولا قوانین مصوب باید پاسدار عدالت باشد یعنی قانونی نباید در مجلس شورای اسلامی تصویب شود که این قانون در چارچوب واژه مقدس عدالت قابل تعریف نباشد و در راستای هموار نمودن حرکت ما به سمت عدالت در تارو پود جامعه نقش ایفا نکند.
ابوترابی گفت: از سوی دیگر باید همکاران ما چه در مدیریت مجلس چه در صحنه‌های دیگر اجتماعی در جهت گسترش عدالت از همه ظرفیتشان استفاده کنند. وی درباره وظیفه قوه مجریه نیز گفت: مدیرانی باید انتخاب شوند که این مدیران، پاسداران واقعی عدالت باشند و دغدغه آنها بسط عدالت باشد.
حذف عنوان عدالت از روی سهام عدالت
محمدرضا خباز نماینده مردم کاشمر و بردسکن نیز در این باره گفت: ارسال پیامبر و کتاب آسمانی از سوی خدا با هدف ایجاد عدالت اجتماعی صورت گرفته است؛ کسی هم که می خواهد به نام دین حکومت کند باید عدالت در سرلوحه کارش باشد و اگر عدالت نباشد نمی‌توان ادعای دینی بودن حکومت کرد؛ حتی اگر پیشرفت هم وجود داشته‌باشد این توسعه و پیشرفت با عدالت ارزش دارد.
وی ادامه داد: وضعیت اقتصادی ما، بلکه وضعیت اجتماعی ما و بلکه وضعیت سیاسی ما نشان‌دهنده این است که برخلاف شعارهایی که در مجالس و مجامع عمومی داده می‌شود عدالت اجتماعی به اندازه آن شعارها و به اندازه آن ادعاها تحقق پیدا نکرده است.
خباز با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب کلمه مطلقا را به کار بردند افزود: این جمله حاکی از ناراحتی واقعی ایشان است، چون روش رهبری انقلاب به این طریق است که عموما مسائل را به مجامع نمی‌کشند و تا جایی که ممکن است مسائل را با سفارش، با نصحیت و با هدایت؛ حل می‌کنند اما وقتی احساس می‌کنند که افکار عمومی باید در جریان قرار بگیرد مطلب را عنوان می‌کنند و عنوان مطلب برای افکارعمومی نشان‌دهنده ناراحتی ایشان است.
من معتقدم در بعد اقتصادی عدالت اتفاق نیفتاده است؛ در سهام عدالت چیزی اتفاق نیفتاده است و باید اسمش را عوض کنند و سهام ظلم بگذارند یا عنوان عدالت را از روی آن بردارند، چون فقط به دهک‌های پایین اجتماع داده شد و بعد به دهک‌های بالا یکدفعه دادند. توزیع یارانه‌ها عادلانه نیست و در نهایت استفاده از نیروها در مجامع و مسئولیت‌ها و پست‌های حساس نشان‌دهنده این است که عدالت کم است نمی‌گوییم وجود ندارد می‌گوییم کم است.
شاخص‌ها تعیین شود
حسن غفوری‌فرد، نماینده مردم تهران گفت: رهبر معظم انقلاب عدالتی را مد نظر دارند که حضرت علی(ع) در نظر داشتند و انتظار و مطالبات‌شان این است که همان معیارهایی که در حکومت امیرمومنان(ع) وجود داشته این جا هم وجود داشته باشد. ما هم ادعا نمی‌کنیم که به آن حد رسیده‌ایم ایشان گفته‌اند که قطعا شرایط عدالت راضی‌کننده نیست و تا رسیدن به آن عدالتی که مد نظر امیرمومنان بوده و در حکومت از سایه عدل امیرمومنان استفاده می‌کردند فاصله داریم.
وی گفت: هم دولت و هم مجلس و هم قوه قضاییه در بالاترین سطح به این موضوع به دور از شعار بپردازند. اصولا محورهای عدالت باید در ابعاد داخلی و جهانی با توجه به شرع مقدس اسلام مشخص شود، شاخص‌ها مشخص شود و شرایط کنونی شاخص‌ها تبیین شود و برنامه‌ای هم برای رصدکردن این شاخص‌ها تعیین شود تا ببینیم این شاخص‌ها به سمت بهترشدن می‌روند یا نه. این به نظرم از مساله جهاد اقتصادی هم مهم‌تر است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: طبق قانون اساسی قوانین مجلس باید با شرع مقدس تطبیق داشته باشد و عدالت اصل تفکیک‌ناپذیر شرع مقدس است بنابراین هیچ قانونی خلاف عدالت نمی‌تواند در مجلس به تصویب برسد، منتها این یک نظر کلی است و خیلی بسط داده شود. رهبر معظم‌انقلاب گفته اند عدالت مطلقا راضی‌کننده نیست لذا باید سران قوا بیایند شاخص‌ها را تعیین کنند و از علمای دین و دانشمندان دین نظرخواهی شود.
غفلت دولت‌ها از مفهوم عدالت
علیرضا مرندی که از معدود نماینده‌های مجلس حاضر در نشست اندیشه‌های راهبردی بود، گفت: تردید نیست که عدالت یک هدف متعالی است و از انقلاب اسلامی توقع می‌رفت و می‌رود که بیشتر از اینها در مقوله عدالت موفق باشد، در این راستا کمتر به این نتیجه رسیده‌ایم و رهبر معظم انقلاب حق دارند که گله‌مند شوند، ما باید بیش از اینها روی موضوع عدالت کار کنیم و همانطوری که ایشان فرمودند کار زیادی شده است، اما در شأن انقلاب اسلامی نبوده است. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی افزود: این نارضایتی در همه زمینه‌ها وجود دارد. کشور ما پتانسیل عظیمی در همه زمینه‌ها دارد.
اما من معتقدم که تاکنون روی موضوع عدالت متمرکز نبودیم، شاید در دولت‌های گذشته روی پیشرفت و توسعه بدون توجه به مقوله عدالت متمرکز بوده‌ایم اما به مفهوم عدالت کم توجهی شده‌است. نه‌اینکه کسی بخواهد عدالت در دولت‌های گذشته را زیرپا بگذارد اما این موضوع هدف قرار نگرفته است. وزیر بهداشت و درمان در دولت‌هاشمی رفسنجانی افزود: از زمانی هم که من در دولت بودم از رهبر معظم انقلاب می‌شنیدم که ما توسعه و پیشرفت بدون عدالت را نمی‌خواهیم و شاید اگر ایشان در آن زمان‌ها تاکید نمی‌کردند ما همین مقدار هم درباره عدالت کار نمی‌کردیم.
تاکید ایشان را می‌شنیدم اما بشخصه درباره اینکه دولت‌ها از عدالت غافل می شدند تردید ندارم. مرندی گفت: هدف انقلاب اسلامی رسیدن به عدالت است باید در همه زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... تلاشمان را بکنیم. در بعد سلامت که من حضور دارم و اطلاع دارم می‌دانم باید کارهای زیادی انجام دهیم، خوشبختانه کارهای زیادی هم در حال انجام شدن است.
