در همین ارتباط، جمعی از دانشآموختگان باستانشناسی با صدور بیانیهای درباره وضعیت بحرانی میراث فرهنگی در کشور هشدار دادند. در این بیانیه با اشاره به جایگاه سازمان میراث فرهنگی بهعنوان تنها متولی دولتی و قانونی حفظ، نگهداری، پژوهش و معرفی دادههای فرهنگی اعم از ملموس و غیرملموس آمده است: این سازمان طی سال گذشته، در اثر چندپارهشدن و جابهجایی از تهران به چند استان و شهرستان تغییرات ساختاری شدیدی را تجربه کرده است. ساختار خود را از دست داده و در این فرایند، تخصصزدایی شده است. نخست تعطیلی و حذف شوراهای پژوهشی تخصصی سازمان میراث فرهنگی، ارائه مجوزها و اجازه پژوهش را از راهکارهای اداری علمی به سمت سلیقهای شدن سوق داد و سپس قسمت بزرگی از متخصصان باستانشناسی بهدلیل عدمامکان جابهجایی به شهرهای گوناگون، به ناگزیر از بدنه حذف شدند.
دانشآموختگان باستانشناسی در ادامه بیانیه خود به دغدغه جدید بهوجود آمده پیرامون ادغام این سازمان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و تغییر دوباره ساختار این سازمان اشاره کرده و آن را موجب نگرانی دانستهاند. در ادامه این بیانیه 5 بندی درباره طرح پیشنهادی نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز آمده است: انتقاد نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی از وضعیت مدیریتی سازمان میراث فرهنگی هرچند کاملاً بجاست و ساختار فعلی این سازمان و نیز پاسخگو نبودن مدیریت آن از مهمترین مشکلات موجود به شمار میآید اما قرار دادن این سازمان زیرنظر یکی از وزارتخانهها (همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) به هیچ وجه مورد تأیید نیست. همچنان که، در سالهای گذشته، ادغام سازمان میراث فرهنگی با سازمان ایرانگردی و جهانگردی، اقدامی آمرانه و ناکارشناسانه بود و هماکنون یکی از بزرگترین و مهمترین چالشها و مشکلات این حوزه ناشی از این ادغام و تلفیق ناکارشناسانه بروز کرده است.
در این بیانیه، پیشنهاد شده است کمیتهای تخصصی (مرکب از کارشناسان صاحبنظر، نمایندگان مجلس و استادان باستانشناسی، موزهداری و سایر متخصصان این حوزه در دانشگاهها و سازمان میراث فرهنگی) ضمن تهیه گزارش و برآوردی آسیبشناسانه از وضعیت مدیریت میراث فرهنگی و گردشگری، راهکارهای مناسبی را برای برونرفت از بحران کنونی که معلول مدیریت سیاسی، ناکارآمد و غیرتخصصی است، ارزیابی و ارائه کنند. این درحالی است که روز گذشته نیز سید محمد بهشتی، رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری امضای طرحی با عنوان الحاق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به وزارت ارشاد را برخورد سیاسی و غیرکارشناسی با مشکلات این سازمان دانست. وی اظهار داشت: با وجود اینکه برای تبدیل سازمان میراث فرهنگی به معاونت ریاستجمهوری، هدف ارتقای جایگاه آن در نظام مدیریتی کشور بود اما در طول سالهای اخیر، شاهد رفتارهای سیاسی دولت با این سازمان بودهایم، همین مسائل نیز صدمات زیادی به این عرصه وارد کرده است.
عضو هیات علمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با تشبیه حوزه میراث فرهنگی به بار شیشه، افزود: مجلس شورای اسلامی برای کاستن از حواشی این سازمان و پاسخگو کردن آن به جای تنزل جایگاه باید فارغ از حبوبغضهای سیاسی تلاش کرده، مشکلات آن را فارغ از کشمکشهای سیاسی حل کند؛ چرا که با نگاه سیاسی هر تصمیمی که درباره سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اتخاذ شود، اشتباه خواهد بود.
تیر خلاص به میراث فرهنگی
از سوی دیگر دبیر دورهای دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران در نامهای که به نمایندگی از انجمنهای دوستدار میراث فرهنگی کشور به علی لاریجانی رئیس مجلس ارسال کرده است طرح 91 نفر از نمایندگان مجلس برای تبدیل سازمان میراث فرهنگی به یکی از معاونتهای وزارت ارشاد را منطقی ندانست.رضا نیکپور در نامه خود به رئیس مجلس اعلام کرد که طرح الحاق سازمان میراث فرهنگی به وزارت ارشاد اسلامی اوضاع نابسامان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشور را بسیار آشفتهتر از آنچه اکنون در این سازمان جریان دارد،
میکند و در واقع ادامهدهنده و تکمیلکننده راه کسانی است که به بهانه کوچک کردن دولت، بسیاری از کارشناسان و باتجربگان سازمان میراث فرهنگی را از کار کنار گذاشته و اموری حتی به درجه اهمیت مهمترین حوزههای فرهنگی کشور را به کسانی کمتجربه سپرده و به این ترتیب، سازمان را دچار تضعیف، پراکندگی و گسستگی کردهاند. دبیر دورهای دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران در نامه خود به رئیس مجلس طرح الحاق سازمان میراث فرهنگی به وزارت ارشاد را تیر خلاص فروپاشی به سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خواند و افزود: آشکار است که یا باید رئیسان سازمانها را پاسخگو کرد یا اگر سازمانی به این پایه مهم است که حاشیههایش تأثیرگذار میشود باید به وزارتخانه تبدیل شود.
به گزارش همشهری، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از ابتدای شروع به کار خود در سال 82 با فراز و فرودهای زیادی روبهرو بوده است؛ چراکه در سال 85 نیز سازمان صنایعدستی از وزارت صنایع و معادن جدا شد و به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیوست. سال گذشته نیز بهدلیل آنچه طرح انتقال کارکنان از تهران نامیده میشد این سازمان چند تکه شد وبه گفته کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی در حال حاضر فعالیتهای این سازمان با رکود مواجه شده است.