اگرچه امسال ظاهرا و هنوز هیچ موردی از موارد ابتلا به وبا در کشور گزارش نشده اما ترس از شیوع باکتری جدید وارداتی از اروپا یعنی باکتری « ای‌کولای» جای آن را گرفته است. براساس جزئیات تاز‌ه‌ای که سازمان بهداشت جهانی در مورد این باکتری منتشر کرده، این باکتری کشنده گونه جدیدی از خانواده «ای‌کولای» است که وضعیت ژنتیک آن تاکنون ناشناخته بود. این‌گونه جدید که H4:O104کد‌گذاری شده، با چند تغییر ژنتیک در ساختار خود در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم است.با این حال با وجود اینکه مقامات بهداشت آلمان اعلام کرده‌اند که خیارهای اسپانیایی عامل شیوع باکتری کشنده خانواده «ای‌کولای» نیستند، هشدار در مورد مصرف خیار، گوجه، کلم و کاهو هنوز برطرف نشده است. پژوهشکده رابرت کخ اعلام کرده است: باکتری «ای کولای» موجود در سطح خیارهای اسپانیایی از نوع O104 نیست و نمی‌تواند عامل شیوع بیماری باشد.
نگاهی به واردات میوه و سبزیجات در کشور طی سال 89 نشان می‌دهد که معادل728 میلیون دلار انواع میوه و سبزیجات با حجمی معادل 1/2 میلیون تن وارد کشور شده است. البته اخیرا نامه‌ای از سوی وزیر جهاد کشاورزی به وزارت بازرگانی ارسال و واردات انواع میوه‌ها و سبزیجات به ایران ممنوع اعلام شده است. براساس این نامه، واردات گوجه فرنگی تازه یا سرد شده، پیاز، موسیر، سیر، تره‌فرنگی، سایر سبزیجات سیرگونه، کاهو، کلم، گل‌کلم، مارچوبه، فلفل‌فرنگی، سایر سبزیجات، اسفناج، انواع قارچ‌ها، انواع میوه‌های خشک کرده، لیمو، لیموترش، گریپ‌فروت، گلابی، آلو، سیب، هلو، شلیل، شفت‌آلو، خربزه، هندوانه، مویز، توت‌فرنگی، تمشک، انگور، زغال اخته، کیوی، انار، زرشک و عناب ممنوع شده است.
اما آیا با این نوع ممنوعیت‌ها می‌توان مانع واردات میوه و سبزیجات و کاهش احتمال انتقال بیماری به کشور شد.در این رابطه دکتر کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و‌کار وزارت بهداشت به همشهری اینطور توضیح می‌دهد: تا قبل از هفته گذشته گمان بر این بود که باکتری «ای‌کولای» از راه خیار، گوجه‌فرنگی، کاهو یا محصولات سالادی منتقل می‌شود ولی از 10 روز پیش طی تحقیقاتی که در انستیتوی کخ در آلمان صورت گرفت معلوم شد که این باکتری از راه جوانه‌های غلات سرایت می‌کند، برای همین مصرف هر جوانه‌ای، با منشأ آن، در کشور آلمان ممنوع شد. بعد از این اقدام این کشور شاهد افزایش کند این باکتری بود تا اخیراً که اعلام شد در هفته گذشته تعداد موارد مبتلایان به «ای‌کولای» کاهش یافته است. به گفته وی در اروپا، کانادا و آمریکا تاکنون 3517 نفر به این بیماری مبتلا شدند که 39 نفر از این تعداد هم فوت کردند.
با این اوصاف به گفته متخصصان، خیار، گوجه و سبزیجات در شمار خوراکی‌هایی هستند که محیط مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری گونهH4:O104 فراهم می‌کنند. محل زندگی باکتری‌های خانواده «ای‌کولای» در روده حیوانات به‌خصوص گاو است. این باکتری‌ها با مدفوع حیوان از بدن او خارج و با کمک حامل‌هایی مانند حلزون در محیط پخش می‌شود. این باکتری‌ها از حیوان به انسان و سپس از انسان به انسان دیگر سرایت می‌کنند.
ایران فعلا مصون است!
با این اوصاف رئیس مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت با تأکید بر اینکه تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر شیوع باکتری «ای‌کولای» در کشور ثبت نشده است، از شهروندان خواست برای مقابله با شیوع احتمالی این بیماری، موارد پیشگیری را رعایت کنند.
دکتر ندافی با تأکید بر اینکه درد در ناحیه شکم، اسهال‌خونی، نارسایی کلیه و کم‌خونی از علائم ورود باکتری «ای‌کولای» به بدن هستند، به موارد پیشگیری اشاره کرده و در ادامه می‌افزاید: در مورد پیشگیری از این بیماری باید گفت که راه‌های بسیار ساده‌ای وجود دارد. نخستین راه پیشنهادی این است که بعد از استفاده از سرویس بهداشتی و قبل از خوردن غذا دست‌ها کاملا شسته شوند. خصوصا خانم‌ها قبل از تهیه غذا برای کودکان دست‌های خود را کاملا بشویند. غذای خام هم از غذای پخته باید کاملا جدا نگه داشته شود. ازچاقویی هم که برای خردکردن گوشت و مرغ استفاده می‌شود برای خرد کردن سالاد استفاده نشود.
به گفته وی مواد غذایی هم باید کاملا پخته شود؛ به‌خصوص مرغ و تخم مرغ، چون این دو ماده بیشتر از مواد دیگر در معرض آلودگی قرار دارند. آب و سبزیجات هم باید سالم مصرف شوند؛ به‌طوری که سبزیجات باید در 4 مرحله شست‌وشو شوند؛ یعنی اول با آب معمولی گل‌زدایی شوند، بعد باید از محلول ضد‌عفونی‌کننده یا چند قطره مایع ظرفشویی استفاده شود،بعد از این مرحله هم باید سبزی را با محلول پرکلرین گندزدایی کرد و درنهایت هم باید با آب معمولی دوباره سبزی را شست.
به گفته وی غذای پخته شده نباید بیشتر از 2 ساعت بیرون از یخچال نگهداری شود در عین حال باید از نگهداری طولانی مدت غذاها در یخچال خودداری کرد و از خوردن غذاهای چند روز مانده در یخچال به‌دلیل فاسد شدن مواد‌غذایی پرهیز کرد و غذاهای فاسد شده را دور ریخت.
میوه وارداتی ممنوع!
وزارت بهداشت هم در این میان خواستار ممنوعیت ورود سبزیجات و صیفی‌جات به کشور به‌منظور پیشگیری از شیوع احتمالی بیماری «ای‌کولای» در کشور شده است و به گفته دکتر ندافی استقرار گروه‌های بهداشتی در مرزهای بین‌المللی برای کنترل افراد مبتلا و مشکوک به این بیماری، اطلاع‌رسانی وسیع و آموزش به مردم در زمینه رعایت بهداشت فردی از جمله شست‌و شوی مرتب دست‌ها با آب و صابون و مصرف سبزیجات و صیفی‌جات ضد‌عفونی‌شده از اقدامات پیشگیرانه دیگر است.
