از آنجا که اداره شهرهای امروزی بدون بهرهمندی از مشارکت شهروندان دشواریها و هزینههای گزافی را به مدیریت شهری تحمیل میکند، شهرداریها از چند سال پیش آموزش شهروندی را در دستور کار قرار دادهاند و در این میان برای تربیت نسل آینده ساکنان شهر، حساب ویژهای باز کردهاند. راه اندازی «مدرسه شهروند» از سوی شهرداری آران و بیدگل نمونهای از تلاش مدیران این شهر 65 هزار نفری واقع در شمال استان اصفهان برای ساختن نسلی پیشرو از شهروندان در آیندهای نه چندان دور به شمار میرود. به تازگی هفتمین پیک آموزشی این مدرسه با عنوان «تمرین شهروندی» طراحی و منتشر شده است.
مدیر مدرسه شهروندی آران و بیدگل در گفتوگو با همشهری در این باره توضیح میدهد. مجید فرزادمهر، مدیر مدرسه شهروند آران و بیدگل، این مدرسه را الگویی آموزشی- فرهنگی با هدف ارتقای فرهنگ شهروندی، مشارکت فعال شهروندان در تصمیمگیریهای اجتماعی، تقویت حس اعتماد اجتماعی به نظام مدیریت، مسئولیتپذیری و ترویج حس همکاری و تعلق اجتماعی شهروندان معرفی میکند. مدرسه شهروند آران و بیدگل با این اهداف از بهمنماه سال گذشته آغاز به کار کرده است. مدیر این مدرسه از آموزش شهروندی بهعنوان یکی از اصلیترین ارکان بسترسازی فرهنگی در طول زمان یاد میکند و امیدوار است که در سایه استمرار بخشیدن به فعالیتهای هدفمند آموزشی شعار «شهر ما، خانه ما» از روی سطل زبالههای موجود در شهر برچیده شده و به فرهنگ جاری مردم تبدیل شود.
فرزادمهر با بیان اینکه تاکنون 7کتاب در مدرسه شهروند با نام «پیک شهریار» برای کودکان مقطع ابتدایی تدوین شده است، میافزاید: «مباحث پسماند، بازیافت، گردشگری، سلامت روح و روان، فرهنگ ایمنی و آتشنشانی، فضای سبز، فرهیختگان و ارزشهای ملی و مذهبی موضوعاتی است که در این 7 پیک به آنها پرداخته شده است.»
مدیر مدرسه شهروند آران و بیدگل از « شهریار» و «شهربانو» بهعنوان 2شخصیت آموزشی تمام پیکهای تدوینشده در این مدرسه نام میبرد و میافزاید: «تمام مراحل آموزش شهروندی، نتیجهاش رساندن شهروندان به عنصر «دانایی» است. بنابراین با برگزیدن 2نام شهریار و شهربانو بهدنبال برجسته کردن عنصر دانایی در شهر بودیم؛ چرا که واژه شهر به معنای دانایی است.» وی میگوید: «شهریار و شهربانو قرار است در قالب تمامی کتابهای داستانی و پیکهای شهری به جمع کودکان بیایند و مفاهیمی چون پاکیزگی، حفاظت از محیطزیست، گسترش و مراقبت از فضای سبز، فرهنگ ترافیک و احترام به قانون را به آنان بیاموزند.»
فرزادمهر میافزاید: «همچنین به کمک شهریار و شهربانو تلاش میکنیم شخصیتهای خدمترسان به شهر مانند آتشنشان و رفتگر، همچنین مفاخر شهر و کشور را معرفی کنیم.» به گفته وی، شهریار و شهربانو هماهنگ با فضای اجتماعی و بومی ایرانی خلق شدهاند و بهدنبال تحقق اهداف یک شهر ایدهآل هستند؛ شهری که در آن پلیدی، بیقانونی، بینظمی و بیاحترامی جایی ندارد.»
مدیر مدرسه شهروند، هدف از خلق شخصیتهایی چون شهریار و شهربانو را رسیدن به جایگاهی میداند که در کنار یک شهردار، هزاران شهریار و شهربانو وجود داشته باشد. فرزادمهر از تدوین هفتمین پیک شهریار با عنوان «تمرین شهروندی» خبر میدهد و در این باره میگوید: «پیک شهریار7 یا همان «تمرین شهروندی» حاصل تعاملات کارشناسانه است که در 6 ماه گذشته با متخصصان روانشناس و جامعهشناس داشتیم.» وی با بیان اینکه پیک شهریار7 بین 3500دانشآموز شهرستان آران و بیدگل توزیع خواهد شد، اضافه میکند: «در پیک شهریار7، تمامی سؤالات در راستای بهکارگیری قوه خلاقیت، ایدهپردازی و تفکرات پویای دانشآموزان طراحی شده است و سعی در نهادینهسازی فرهنگ مشارکت کودکان و والدین دارد تا همسویی بیننسلی به وجود آورد.» به گفته مدیر مدرسه شهروند، تمرین شهروندی در کنار کودکان، خانوادهها را نیز بهطور غیرمستقیم با مفاهیم آموزش شهروندی آشنا خواهد کرد. فرزادمهر، اهداف اصلی تدوین «پیک تمرین شهروندی» را رسیدن به 4عنصر ارتباط، آگاهی، اعتماد و مشارکت اعلام میکند و خبر از برگزاری جشنواره «شهریاران کوچک، شهرداران فردا» با حضور برگزیدگان «پیک تمرین شهروندی» در آینده میدهد.
مدیر مدرسه شهروند خاطرنشان میکند: «در مجموعههای پیک شهریار سعی داریم تا چالشهای روز شهر را در قالب تصویر و شعر مطرح کنیم.» فرزادمهر مهمترین دستاوردهای طرح «تمرین شهروندی» را اهمیت دادن به حقوق فردی در کودکان، افزایش حس تعلق اجتماعی و مشارکتپذیری برمیشمرد و ایجاد «پارک فناوری کودکان» را مرحله دوم طرح مدرسه شهروند اعلام میکند. وی در این باره میگوید: «عنصر بازی به همراه عنصر درمان و آموزش تأثیری به مراتب بیشتر از آموزش نظری دارد. در پارک علم و فناوری کودکان مدرسه شهروند سعی خواهیم کرد از تلفیق عناصر علمی و عملی شهرنشینی، فضایی ملموس را برای نهادینهکردن آموزههای شهروندی ایجاد کنیم.»