2سال پیش هم اخبار این بیماری با ورود 30تن گوشت بز افغانی از طریق مرزهای شرقی به گوش رسید و حالا این روزها، شایعاتی در مورد اپیدمی مجدد ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در کشور شنیده می‌شود. ولی این بار ظاهرا واردات گوسفندهای چینی از طریق پاکستان عامل اصلی شیوع این بیماری در استان‌های شرقی، ورامین و قم بوده است.
تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو حداقل 15نفر را در استان‌های شرقی کشته و هم اکنون شهرهای مرکزی ایران مانند قم را نیز آلوده کرده است.
آخرین گزارش‌ها از مشاهده مبتلایان به تب کشنده در قم، حاکی از شیوع تب کریمه کنگو در این استان است. در میان افراد مبتلا هم قصابانی بودند که به وسیله تماس با گوشت آلوده به این بیماری مبتلا شده‌اند.
البته به گفته متخصصان، تهران هم که در غافلگیری موج اول شیوع این بیماری در سال81، هزاران نفر را به بیمارستان فرستاد، از شیوع تب کنگو در امان نیست.
وزارت بهداشت هم اعلام کرده که هرساله در ایران حدود 300نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند و درصورتی که درمان روی بیماران انجام نگیرد 50درصد آنها می‌میرند و درصورت انجام درمان، مرگ 15درصد از آنها، حتمی است.
گوسفندان چینی بی‌تقصیرند
در حالی که انگشت اتهام در شیوع این بیماری سوی گوسفندهای چینی رفته بود که به‌دلیل بزرگ بودن جثه و کم بودن بافت‌های چربی، دارای گوشت ارزان‌تری هستند که از حدود 2سال پیش در منطقه پیشوای ورامین، توزیع می‌شود، به گفته دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ظاهرا این گوسفندان هیچ نقشی در انتقال ویروس ندارند بلکه این ویروس از طریق ذبح غیربهداشتی گوسفندان افغانستانی و پاکستانی منتقل می‌شود.این در حالی است که دکتر حسین جعفری، دامپزشک و دکتر حسین جعفری، دامپزشک و معاون بهداشت و تضمین کیفیت سازمان میادین میوه و‌تره‌بار شهرداری تهران نیز این گفته را تأیید می‌کنند.
تب کریمه چیست؟
تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو برای نخستین بار در سال1944 در شبه جزیره کریمه که بالای دریای سیاه است کشف شد.در آن زمان دانشمندی به نام شوماخوف این بیماری را بیماری کریمه نامگذاری کرد. چند سال بعد، یعنی در سال1956 یک بیماری دیگر در منطقه کنگو کشف شد و این بیماری هم به نام کنگو شناخته شد ولی بعد از گذشت چندسال مشخص شد که این بیماری‌ها هر دو مثل هم هستند و برای همین اسمشان یکی شد.
در سال 1998 میلادی این بیماری در کشورهای پاکستان و افغانستان گزارش و تأیید شد که در پاکستان باعث مرگ 2نفر و در افغانستان باعث مرگ 19نفر شده‌است. در ایران در سال‌های1378 و 1379 در استان‌های چهارمحال و بختیاری، ارومیه، لرستان و سیستان و بلوچستان مواردی گزارش و تأیید شده که متأسفانه منجر به مرگ چند بیمارشد.
به گفته دکتر شیرزادی، رئیس بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و دام وزارت بهداشت، آمار بروز بیماری تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو در سال گذشته 114نفر ابتلا و 14مورد مرگ و در سال‌جاری حدود 82نفر ابتلا و 18مورد مرگ است.برابر اطلاعات ارائه‌شده توسط دکتر شیرزادی، موارد بروز تب کریمه کنگو در برخی استان‌های کشور مانند استان کرمان، یزد، خراسان رضوی و خوزستان نسبت به سال‌های گذشته کمی بیشتر است، اما در مجموع موارد بروز در این استان‌ها در حد انگشتان دست گزارش شده است. با این حال دکتر مردانی، با اشاره به اینکه این بیماری به‌دنبال تماس با خون یا فراورده‌های خونی احشامی که توسط کنه، آلوده به ویروس شدند انتقال می‌یابد، می‌گوید: شهروندان هم در رابطه با تماس با گوشت تازه ذبح شده گوسفندهای افغانی و پاکستانی به این ویروس مبتلا می‌شوند. غیر از گوشت اگر کنه هم فردی را گاز بگیرد، این ویروس انتقال خواهد یافت.
به گفته این متخصص بیماری‌های عفونی، تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو یک بیماری حاد ویروسی است همراه با تب، درد بدن، سردرد، ضعف و بی‌حالی. البته خونریزی از لثه، واژن یا خونریزی‌های گوارشی و مثانه هم از علائم دیگر آن است. تب کریمه در فرم‌های شدید حتی منجر به مرگ بیمار می‌شود.
دکتـر جعفـری نیـز در این‌باره به همشهری می‌گوید: فرد مبتلا به این بیماری همیشه تب دارد و در نهایت ممکن است به‌دلیل نارسایی اعضا و خونریزی شدید جان خود را از دست بدهد. دوره کمون تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو معمولا کمتر از 2هفته پس از تماس با دام آلوده یا گزش کنه است و این علائم پس از این مدت بروز خواهد کرد و درصورت عدم انجام به‌موقع اقدامات درمانی، احتمال مرگ‌و‌میر تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو بیش از 50درصد است.دکتر مردانی ادامه می‌دهد: البته دام آلوده علائم خاصی ندارد، فقط یک هفته تب‌دار می‌شود و بعد این تب فروکش می‌کند.
اگر دام آلوده در همان روزهای عود بیماری ذبح شود و در کنار آن سلاخ هم دستکش دستش نباشد یا دستش هنگام ذبح خراش بردارد، سریعا ویروس منتقل می‌شود. برای همین اصرار ما بر این است که دام‌های وارداتی حتما توسط دامپزشک معاینه شوند و بعد در اختیار کشتارگاه‌ها قرار بگیرند. به گفته دکتر مردانی در حال حاضر در بیمارستان لقمان 2بیمار از ورامین بستری هستند. ولی برای نخستین بار در ایران در دانشگاه شهید بهشتی داروی ریباویدین به بیماران مبتلا داده شد و معلوم شد که این دارو روی بیماران مؤثر است. این دارو در نشریه علمی CID چاپ‌شده و به‌عنوان یک داروی عمومی در دنیا شناخته شده است.
ذبح بهداشتی مهم‌ترین راه پیشگیری
با این حال به عقیده دکتر جعفری ضرورت دارد که همه شهروندان برای جلوگیری از گسترش روزافزون تب کریمه کنگو در کشور به نکات بهداشتی در این زمینه توجه کامل داشته و از خرید دام از مراکز غیرمجاز خودداری کنند. ذبح دام‌ها در کشتارگاه‌های مجاز از مهم‌ترین راه‌های جلوگیری از این بیماری در بین شهروندان و افراد درگیر با این بیماری است و مهم‌ترین وظیفه و راه پیشگیری از این بیماری جلوگیری از ذبح و فروش و عرضه غیربهداشتی و غیر مجاز دام‌ها در سطح شهر است.
به گفته دکتر حسین جعفری،خرید دام از مراکز معتبر در سطح شهر تهران (3مرکز مورد تأیید دامپزشکی و ایجاد شده در شهر تهران) توسط شهروندان می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.
اعمال ضوابط قرنطینه‌ای و ساماندهی تردد دام و ساماندهی کشتار دام، افزایش نظارت بهداشتی بر استحصال، حمل و عرضه گوشت و آلایش دامی نیز از دیگر راه‌های کاهش ابتلا به این بیماری است.
