هم‌اکنون حدود یک میلیون و 50 هزار نفر در کشور متقاضی ورود به دوره‌های تحصیلات تکمیلی هستند که تنها 10 درصد از این تعداد در دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شوند و این در آینده مشکلاتی به‌دنبال خواهد داشت. شاید به همین دلیل بود که شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تصمیم گرفت تا ظرفیت پذیرش دانشجو در مقطع دکترا به حدود دو برابر افزایش یابد.ماه پیش رئیس سازمان سنجش از افزایش پذیرش دانشجوی دوره دکترا به دستور وزیر علوم خبر داد. اکنون این خبر مجددا پس از نشست روز 21 تیر‌ماه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد با این تفاوت که این افزایش ظرفیت با تصویب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی انجام می‌شود و نه با دستور وزیر علوم.
دیروز خبری به نقل از دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی منتشر شد مبنی بر اینکه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با بررسی امکانات دانشگاه‌ها و اقبال داوطلبان مقرر کرد، تعداد ورودی‌های امسال دوره دکترا از 5هزار و 600 نفر به10 هزار نفر افزایش یابد.محمدرضا مخبر‌دزفولی به فارس گفت: همچنین مقرر شد داوطلبان دعوت شده برای مصاحبه از 14 هزار نفر به 20 هزار نفر افزایش می‌یابد. معاون اجرایی سازمان سنجش نیز در این زمینه گفت: نظر سازمان سنجش بر این است که افزایش ظرفیت در قالب تکمیل ظرفیت اعلام شود.خدایی با بیان اینکه باید هماهنگی میان سازمان سنجش و معاونت آموزشی وزارت علوم و دانشگاه‌ها صورت گیرد، تصریح کرد: نحوه چگونگی پذیرش این افزایش ظرفیت بستگی به هماهنگی این سازمان‌ها دارد.
900 هزار نفر پشت کنکور
بیش از 900 هزار نفر داوطلب دوره کارشناسی ارشد هستند که کمتر از 15 درصد آنها موفق به ورود به این دوره می‌شوند. البته در کنکور کارشناسی ارشد دانشگاه‌های دولتی 900 هزار نفر شرکت کردند و در دانشگاه آزاد نیز 500 هزار نفر.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این‌باره گفت:85 درصد از داوطلبان کارشناسی ارشد به‌دلیل عدم‌ظرفیت دانشگاه‌ها از تحصیل در کشور باز می‌مانند و متأسفانه راهی کشورهای خارجی می‌شوند که این امر عواقب سوء فرهنگی را به‌دنبال دارد.عبدالله جاسبی اظهار کرد: داوطلبان تحصیلات تکمیلی در حال حاضر 500 هزار نفر هستند و این در حالی است که ظرفیت دانشگاه‌های ما حدود 60 تا 70 هزار نفر است یعنی 15 درصد از داوطلبان آزمون تحصیلات تکمیلی می‌توانند جذب دانشگاه‌ها شوند.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در این‌باره به همشهری گفت: امسال بیش از 130 هزار نفر در کنکور مقطع دکترا شرکت کردند که با در نظر گرفتن مصوبه اخیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی که ظرفیت نهایی به 10 هزارنفر افزایش یافت، نسبت پذیرفته‌شدگان به داوطلبان کمتر از یک به 10 است که وضعیت خوبی نیست.علی عباسپور تهرانی‌فرد اظهار کرد: اگر ظرفیت دانشگاه آزاد را نیز به این ظرفیت اضافه کنیم در مجموع حدود 15 هزار نفر در مقطع دکترا در دانشگاه‌های کشور اعم از دولتی و آزاد پذیرفته خواهند شد.وی درباره مقطع کارشناسی ارشد نیز گفت: در این مقطع نیز مانند دکترا نسبت پذیرش به تعداد شرکت‌کنندگان یک به 10 است، بیش از 900 هزار نفر داوطلب وجود دارد و حدود 90 هزار نفر در دانشگاه‌های دولتی و آزاد پذیرفته می‌شوند.بدین‌ترتیب دانشگاه‌های کشور توان پذیرش10 درصد داوطلبان مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا را دارد و 90 درصد داوطلبان تحصیلات تکمیلی پشت کنکور می‌مانند.
افت مدرک گرایی
رئیس کمیسیون آموزش مجلس بر این باور است که در کشور ما به‌علت وضعیت بیکاری، دانش‌آموختگان به سمت تحصیلات تکمیلی روی می‌آورند و از طرفی شرایطی که در جامعه برای دارندگان مدارک فوق‌لیسانس و دکترا فراهم کرده و امتیازات این مدارک، موجب هجوم به سوی تحصیلات تکمیلی شده‌است.همچنین بازار کار و مدرک‌گرایی در جامعه ما در این موضوع تاثیر بسزایی دارد و اگر همین روند ادامه پیدا کند مهاجرت برای تحصیلات تکمیلی به خارج از کشور افزایش خواهد یافت. عباسپور گفت: دوره‌های کارشناسی افزایش یافته اما به تناسب آن دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا افزایش نیافته و به همین دلیل با انباشتی از فارغ‌التحصیلان کارشناسی روبه‌رو هستیم که می‌خواهند وارد تحصیلات تکمیلی شوند و به همین ترتیب در دوره کارشناسی به دکترا و ادامه این روند مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد و باید چاره اندیشی شود.
