این 50 سکه را آنطور که مدیرکل اداره کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ اعلام کرد، شخص رئیسجمهور به برگزیدگان تقدیم میکند و به همین علت، روز برگزاری مراسم، برخلاف دورههای قبل، از 14 به 16 بهمن، نقل مکان کرده است؛ چرا که رئیسجمهور روزچهاردهم نمیتواند در مراسم حضور یابد.
اما مجید حمیدزاده که در نشست خبری صبح دیروز سخن میگفت، احتمال یک نقل مکان دیگر را نیز مطرح کرد: «ساعت برگزاری مراسم احتمالاً 15 خواهد بود، اما هنوز بهطور قطعی مشخص نشده است که در تالار وحدت برگزار میشود یا خیر، زیرا در این ساعت، برنامه دیگری در این تالار اجرا میشود که باید تغییراتی در برنامهها صورت گیرد.»
البته ظاهراً مسأله همزمانیها و برنامهریزیهای کتاب سال امسال، به همینجا ختم نمیشود، زیرا درست در شرایطی که مجید حمیدزاده و علی اوجبی، دبیر علمی جایزه امسال، در ساختمان فجر وزارت فرهنگ مشغول دادن آمار و ارقام تعداد کتابهای مرحله اول و دوم و... بودند، چندین کیلومتر آنطرفتر، هیأت مدیره تعاونی توزیعکنندگان کتاب نیز در اتاقی کوچک و سرد، سعی داشتند مشکلات مسأله قدیمی توزیع کتاب در ایران را در حضور 10 خبرنگار سختگیر آسیبشناسی کنند.
در این نشست که با نام «آسیبشناسی توزیع کتاب» برگزار شد، هومان حسنپور، عضو هیأت مدیره شرکت تعاونی توزیع کنندگان کتاب که بیشترین بار جلسه را بر دوش میکشید، گفت: «سعی ما این است که توزیع کشور را سازماندهی کنیم و برای این کار طرحی را نیز به مجلس و وزارت ارشاد ارائه کردهایم که در کمیسیون فرهنگی و وزارتخانه در حال بررسیهای قانونی است.»
ولی مسئولان اصلی وزارت ارشاد در حوزه کتاب، در همان لحظه مشغول اطلاعرسانی در بخش دیگری بودند: «سال گذشته هفت هزار و 767 اثر به دبیرخانه کتاب سال رسید و مورد بررسی قرار گرفت، در حالی که امسال هفت هزار و 886 اثر ارزیابی شد. 371 اثر از این میان به مرحله فینال رسید که سال قبل 612 اثر به این مرحله راه یافته بود که این نشان میدهد نسبت به سال قبل، داوریها دقیقتر بود و ارزیابیها با حساسیت بیشتری صورت گرفته است.»
علی اوجبی ادامه داد: «در همه گروهها نسبت به سال قبل افزایش داشتیم، در حالی که در گروه کودک و نوجوان، اینگونه نبود، اما از جهت کیفی، گروهی که امسال حضور داشتند، آثار شاخصی نسبت به سال قبل نداشتند که باید دستاندرکاران فرهنگی این موضوع را تحلیل و بررسی کنند.»
آن سوی میدان، چهره هومان حسنپور در هنگام پاسخ گفتن به این پرسش دیدنیتر بود: برای تبلیغات در حوزه کتاب چه فکری کردهاید؟ موضوعی که اصولاً بهکلی فراموش شده است:
«کاتالوگهایی را که از کتابهای آینده در اختیار کتابفروشان قرار میدهیم و... راستش اگر منظورتان تبلیغات در صدا و سیما و روزنامههاست، نه، چنین بودجهای به هیچ وجه نداریم.»
مجید حمیدزاده درباره افزایش جوایز کتاب سال گفت: «قطعاً میزان جایزه در دورههای بعد، کاهش نمییابد اما ممکن است باز هم افزایش یابد.»
امسال اما چهاردهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران نیز همزمان با بیست و چهارمین دوره کتاب سال برگزار میشود. جایزه ویژه آثار مربوط به پیامبر اعظم(ص) و جایزه ویژه هشتصدمین سال تولد مولانا، بخشهای مربوط به این جایزهاند.
علاوه بر اینها، علی اوجبی با توجه به انتقادهای گسترده سالهای قبل از مراسم کتاب سال که بهطور آشکاری نسبت به ادبیات داستانی کمتوجه بود، اطمینان داد: «امسال حتماً در حوزه ادبیات داستانی کتاب برگزیده خواهیم داشت و در روز مراسم، آثار برگزیده معرفی خواهند شد.»
در بخش آثار ادبی امسال حدود هزار عنوان کتاب کاهش رخ داده است؛ هزار و 505 کتاب برای امسال، در مقایسه با هزار و 616 کتاب در سال گذشته. اما جالبتر آنکه، امسال هر گروه داوری یک سخنگو خواهد داشت و پس از مراسم، داوران معرفی میشوند؛ نکتهای که همواره از سوی رسانهها و نویسندگان بر آن تأکید شده است.
نشست خبری کتاب سال به پایان رسیده است. خبرنگاران با سرهای پایین، تند و تند، همه اطلاعات و اعداد و ارقام را نوشتهاند و مسابقه خبرگزاریها برای ارسال اولین خبر، آغاز شده است. اما هیأت مدیره توزیع کنندگان کتاب، هنوز آنطرف مشغول گفتن حرفهای همیشگیاند:
- ما در فرآیند تولید کتاب، فقط در مرحله تولید باقی ماندیم. تولید کردیم و به انبارها فرستادیم.
- از توزیع کتاب کسی حمایت نمیکند و امکانات این کار بسیار محدود است.
- سود صنعت نشر بسیار ضعیف است و ناشر نمیتواند پولی برای تبلیغ بپردازد.
- مؤسسات توزیع تا امروز بدون حمایت ایستادهاند و این نشاندهنده ضروری بودن آنهاست.