به گزارش ایسنا، نگاهی به صفحات کاربران فیس‌بوک نشان می‌دهد که داشتن صدها دوست به امری عادی در فضای مجازی تبدیل شده است. اما آیا همه این دوست‌ها به معنی واقعی کلمه دوست هستند؟
نوآوری گوگل پلاس در مقابل فیس‌بوک پرطرفدار این است که به کاربرانش امکان می‌دهد دوروبری‌هایشان را در حلقه‌های مختلف قرار دهند. هر عضو جدید این امکان را پیدا می‌کند که دیگران را در حلقه خویشاوندان، دوستان یا آشنایان قرار دهد و در صورت لزوم حلقه‌های تازه‌ای با عناوین تازه و دل‌خواه ایجاد کند.
هواداران فیس‌بوک ممکن است بگویند این امکان درواقع همان امکان ساختن گروه‌های تازه در فیس‌بوک است. اما تفاوت در اینجاست که گوگل‌پلاس کاربرانش را تشویق و به عبارتی مجبور به دسته‌بندی اطرفیان می‌کند.
رابین دانبار، نویسنده کتاب یک نفر به چند دوست نیاز دارد؟ می‌گوید: من منطق این دسته‌بندی گوگل را درک می‌کنم. دوستان و اعضای خانواده گروه‌هایی کاملا جدا از یکدیگر هستند. اعضای هر یک از این گروه‌ها به شیوه‌ای متفاوت با کاربر در ارتباطند.
به عقیده او خارج از گروهی حداکثر 150 نفری - شامل دوستان صمیمی، اعضای خانواده و دوستان معمولی - بقیه را در بهترین حالت می‌توان آشناهای دور خطاب کرد.
اما جف جارویس، نویسنده وبلاگ بازماشین معتقد است که تفاوت قائل شدن میان دوست و آشنا، در فضای مجازی بی‌معنی است. او می‌گوید: آشنا تنها یک برچسب است که به کار من نمی‌آید.
به گزارش شبکه خبری بی.بی.سی به گفته او حلقه‌های گوگل‌پلاس همان فهرست‌های ای‌میل قدیمی با سرو شکلی تازه هستند. جارویس با بیان اینکه حلقه‌هایش را در گوگل دسته‌بندی موضوعی کرده و برای آنها عناوینی مانند آلمان، جهان و آدم‌های مشهور انتخاب کرده است، می‌گوید: این ایده که شما از این سایت‌ها می‌توانید به عنوان صندوقچه حفظ اسرار و افکار خصوصی‌تان استفاده کنید، بی‌معناست. اگر رازی دارید آن را در قلبتان نگه دارید.
از نظر او آن چه بیش از صمیمیت و حفظ حریم شخصی مطرح است، میزان ارتباط است. به گفته جارویس این ایده که شما از این سایت‌ها می توانید به عنوان صندوقچه حفظ اسرار و افکار خصوصی‌تان استفاده کنید، بی‌معناست. اگر رازی دارید آن را در قلبتان نگه دارید.
از نظر جف جارویس، فیس‌بوک بیش‌تر به درد برقراری رابطه می‌خورد، توییتر برای خبررسانی مناسب است، تامبلر برای نقل قول و گوگل‌پلاس هم برای به اشتراک گذاشتن.
گلادینا مک‌ماهون، کارشناس روانشناسی فردی می‌گوید در عصر فیس‌بوک، آدم‌ها خیلی ساده در درک مفهوم دوستی سردرگم می‌شوند.
به گفته مک‌ماهون یک دوست کسی است که یا در گذشته با او در ارتباط بوده‌اید یا اکنون به طور منظم با او رابطه دارید. یعنی با او در تماس هستید و در زندگی‌اش نقش دارید.
بر اساس این تعریف، آشنا کسی است که او را دیده‌اید اما تمایل یا فرصت برقراری رابطه دوستانه با او را نداشته‌اید. امکان تبدیل شدن آشنایی به دوستی وجود دارد، اما غالبا ماجرا به یک سلام و علیک ساده ختم می‌شود.
به عقیده گلادینا مک‌ماهون، شما در دنیای مجازی هم می‌توانید رابطه معنیدار برقرار کنید. اگر این رابطه هدفمند و مربوط باشد، احتمالا به دوستی در دنیای واقعی ختم می‌شود. اما این احتمال هم وجود دارد که تبدیل به دوستی مکاتبه‌یی البته با معنای مدرن آن شود، یعنی بدون دیدن هم از طریق فیس‌بوک و اسکایپ با هم در ارتباط باشید.
تحقیقات نشان می‌دهد کاربران آنلاین طوری رفتار می‌کنند که گویی حداکثر با چهار نفر در حال گفتوگو هستند، در حالی که ممکن است صدها نفر مخاطب آنها باشند.
با این حال مک‌ماهون می‌گوید شبکه‌های اجتماعی مجازی هرگز قادر به سازگاری کامل با تنوع و گوناگونی روابط انسانی نیستند و اگر بخواهید یک چیز را اسم ببرید که در یک جعبه قابل جای دادن نیست، آن چیز انسان است.
اما جف جارویس می‌گوید مارک زوکربرگ، صاحب فیس‌بوک این نکته را خوب دریافته است. او معتقد است که آدم‌ها هر یک هویتی منحصربه فرد و اصیل دارند. او در گفتوگو با جارویس به او گفته که داشتن و نگاه داشتن هویت‌های جداگانه برای برخورد با گروه‌های مختلف کاری غیر‌ممکن است.
از نظر جارویس شخصیت‌های کاری، تفریحی، خانوادگی و خانگی ما در اساس یکی است. ممکن است شما در یک روز تعطیل وکیلتان را در سوپرمارکت با شلوارک و بچه به‌بغل ببینید. او آدم دیگری نیست، شخصیت کاملی است که ظاهرش با فضای کار متفاوت است.
پروفسور دانبار از دانشگاه آکسفورد می‌گوید این تمایز و تفکیک شخصیتی شاید در سنین دانشجویی قابل تصور باشد، اما با نزدیک شدن به سی سالگی دیگر عملی و حتی پذیرفتنی نیست. نه‌تنها با آدم‌ها در موقعیت‌ها و با پیش‌زمینه‌های متفاوتی سروکار داریم، بلکه دوستان دوران جوانی‌مان در سرتاسر دنیا پراکنده شده‌اند و دیگر امکان معاشرت حضوری و مکالمه با آنها وجود ندارد.
به عقیده رابین دانبام حفظ دوستی در شبکه‌های مجازی نیاز به صرف وقت و انرژی بسیار زیاد دارد. در غیر این صورت اگر نزدیکی احساسی از بین برود، رابطه مجازی هم در عرض چند ماه از بین می‌رود. وقتی کار به ارتباط با دوستان بسیار نزدیک می‌رسد، معمولا پیامک تلفنی حرف اول را می‌زند نه اینترنت.
این جاست که ارتباط مجازی یا آنلاین بیش‌تر خود را نشان می‌دهد. دانبار می‌گوید در فیس‌بوک شرح وضعیت‌ها (status) غالبا درباره مسائل پیش‌پاافتاده و روزمره است؛ مثلا امروز صبحانه پیتزا خوردم. ممکن است دوست صمیمی شما واکنش نشان بدهد، اما برای بقیه چندان مهم نیست.
دلیل این موضوع آن است که افراد معمولا در شیوه معاشرت مجازی‌شان تغییری نمی‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که کاربران آنلاین طوری رفتار می‌کنند که گویی حداکثر با چهار نفر در حال گفتوگو هستند، در حالی که ممکن است صدها نفر مخاطب آنها باشند.
