کودکان از همان سنین پایین باید نحوه حضور در گروه را بیاموزند و هیچ فضایی بهتر از بازیهای گروهی برای این آموزش نیست. کودک باید بداندرعایت نوبت در استفاده از اسباب‌بازی‌های موجود، چه این اسباب‌بازی متعلق به خودش باشد چه از آن دیگر کودکان بسیار حایز اهمیت است. او باید بفهمد اگر اسباب بازی خود را به همبازی‌هایش بدهد حق استفاده از اسباب‌بازی آنها را دارد.
کارشناسان معتقدند " کودکان درسنین 4-5 سال در مرحله ای هستند که می‌توانند یاد بگیرند به اشتراک گذاشتن اسباب بازی یا هر وسیله دیگری با همبازی‌ها لذت بخش است"
شما به عنوان والدین وظیفه دارید بخشندگی و دوری از خودخواهی را با به نمایش گذاشتن این خصیصه‌ها برای کودک، به وی آموزش دهید.
چه باید کرد؟
- استفاده مشترک از اسباب بازی و لوازم را مفرح و سرگرم کننده کنید
به کودک خود بازیهای گروهی را که در آن همه برای یک هدف بازی می‌کنند،آموزش دهید. مثلا با یکدیگر پازل درست کنید و برای گذاشتن تکه‌های آن نوبت بگیرید. کارها را تقسیم کنید یا با مشارکت هم باغچه را بکارید، نرده‌ها را رنگ بزنید، ماشین را بشویید و در انجام این کارها همکاری، رعایت نوبت و دوری از خودخواهی را تمرین کنید. گاهی هم به تناوب چیزهایی مثل خوراکی‌هایی مختصر در اختیار وی قرار دهید تا آنها را زمان بازی بین دوستانش تقسیم کند.
- خساست وی را هرگز ملامت نکنید
اگر شما فرزندتان را خسیس یا خودخواه خطاب کنید، در واقع این خصیصه را در وی قانونمند کرده‌اید یعنی این ویژگی را در مورد او پذیرفته‌اید. اگر شما فرزند خود را مجبور کنید که از هرآنچه در اختیار دارد ببخشد این روش اجباری از او یک انسان سخاوتمند نمی‌سازد بلکه باعث رنجش خاطر وی می‌شود.
به اعتقاد متخصصین علوم تربیتی باید به جای نصیحت از شیوه تقویت مثبت استفاده کرد. این نکته را نیز باید در نظر داشته باشیم که همین اندازه که کودک نکته اصلی را در ذهن داشته باشد کافی است، با افزایش سن و رشد و کامل شدن ، وی در می یابد که تقسیم داشته‌ها با دوستان بسیار لذت‌بخش تر از انحصاری کردن آنها نزد خویش است.
- مسئله را با کودک به گفت و گو بگذارید
وقتی که کودک برای حفظ اسباب بازی‌هایش نزد خویش، دادو بیداد و مشاجره می‌کند، به او کمک کنید تا هر آنچه را که اتفاق می‌افتد به درستی درک کند. اگر کودکی چیزی را پشتش گرفته و به کسی نمی‌دهد، برایش شرح دهید که با این کار دوستانش در مورد او ممکن است چه فکری کنند. ضمن اینکه به کودک کمک کنید تا احساسش را بیان کند. وقتی کودک از خود خست نشان می‌دهد در مورد علت این کار از او سوال کنید زیرا با توضیحاتی که کودک می‌دهد بهتر می‌توانید متوجه شوید که اشکال در کجای کار است.
- کودک خود را برای حل کردن مشکلات آموزش دهید
اگر کودک شما به اسباب بازی که همبازی او هم می‌خواهد، محکم چسبیده و حاضر نیست آن را به کسی بدهد، فرصت فکر کردن بدهید. و با روشن کردن مفهوم تقسیم اسباب بازی و لوازم، به اوبگویید اگر کودکی هم در مورد او این کار را بکند می‌تواند چقدر ناخوشایند باشد و او را تشویق کنید که نوبتی با آن وسیله بازی کنند و در تعیین زمان بازی هر کدام از کودکان نیز به آنها کمک کنید. به کودک تفهیم کنید که به اشتراک گذاشتن اسباب بازی به معنی از دست دادن آن نیست بلکه اگر او اسباب بازی‌هایش را در اختیار دوستانش قرار دهد امکان استفاده از اسباب بازیهای دوستان خویش را نیز به دست خواهد آورد.
- فضای بازی را آماده کنید
پیش از ساعت بازی اگر وسیله‌ای وجود دارد که کودک ترجیح می‌دهد با کسی تقسیم نکند به او کمک کنید و جایی مناسب برای پنهان کردن آن پیدا کنید. بعد از او بخواهید لوازمی را که می‌تواند در بازی گروهی وارد کند با خود بردارد. با این کار کودک از لحاظ ذهنی در فضایی قرار می‌گیرد که آمادگی به اشتراک گذاشتن لوازمش را دارد. ازهمبازی کودک هم بخواهید چند تا از لوازم بازی‌اش را با خود بیاورد. وقتی کودک ببیند که تنها او نیست که باید اسباب بازی‌اش را در اختیار دیگری قرار دهد ،بیشتر تشویق به این کار می‌شود.
- از وسایل کودک خوب استفاده کنید
کودک اگر ببیند از وسایلش به خوبی استفاده نمی‌شود حاضر نیست آنها را حتی برای مدت زمان کوتاه هم به کسی بدهد. قبل از اینکه مثلا از مداد رنگی وی استفاده کنید حتما اجازه بگیرید و فرصت پاسخ منفی را نیز به وی بدهید. مراقبت کنید خواهر و برادر کودک یا دوستان وی از لوازمی که از کودک امانت می‌گیرند به خوبی مراقبت کنند.
- کودک را با مثال راهنمایی کنید
بهترین شیوه برای اینکه کودک شما بخشندگی را بیاموزد، مشاهده آن است. در این ارتباط شما می‌توانید مثلا بستنی خود را با او شریک شوید یا مثلا روسری خود را به او بدهید تا بتواند از آن به عنوان شنل زورو استفاده کند و هر کدام از این کارها را که انجام می‌دهید به موضوع استفاده مشترک از یک وسیله دایم اشاره کنید.
توجه داشته باشید که به وی بیاموزید علاوه بر اسباب و لوازم، احساسات و عواطف نیز قابل تقسیم کردن و به اشتراک گذاشتن هستند.
مهمترین شیوه این است که موقعیتی را فراهم آورید تا بده بستان‌های شما، مصالحه کردن‌های شما و بخشندگی شما را مشاهده کند.
