دیدار روز گذشته سفیر کشورمان با معاون وزیر امور خارجه و نماینده روسیه در گروه 1+5 شاید در راستای پیگیری طرح روسها برای برونرفت از بنبست مذاکرات هستهای که به طرح گامبهگام شهرت یافته است، باشد. این طرح را سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز چهارشنبه ۲۲ تیر در دیدار با باراک اوباما، رئیسجمهور و هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا، در واشنگتن برای حل مسئله اتمی ایران ارائه کرد. طبق این طرح، روسیه روندی گام بهگام را پیشنهاد میکند که براساس آن ایران بهطور تدریجی به سؤالات و نگرانیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی پاسخ خواهد داد و به ازای هر مرحله که ایران نسبت به روشن کردن نکات مبهم برنامه اتمیاش و برآوردهساختن تقاضاهای بینالمللی اقدام کند، از سوی جامعه جهانی امتیازاتی را دریافت خواهد کرد. از جمله این امتیازات میتواند متوقف کردن برخی از تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی باشد.
در روزهای اول این طرح چندان مورد استقبال مقامات ایرانی قرار نگرفت اما با انتشار اخباری مبنی بر دیدارهای مقامات ایران و روسیه طرح گامبهگام وارد مرحله جدی تری شد. طبق اعلام قبلی علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه کشورمان قرار است 3 روز دیگر -یعنی 26 مردادماه - به دعوت سرگئی لاوروف به روسیه سفر کند. نیکلای پاتروشف، دبیر شورایعالی امنیت ملی روسیه نیز قرار است فردا بهدعوت سعید جلیلی دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران سفری به تهران داشته باشد. پاتروشف در این سفر علاوه بر دیدار با جلیلی با رئیسجمهور و برخی مقامات دیگر گفتوگو و رایزنی خواهد کرد.
تقابل روسیه و اتحادیه اروپا
به گفته کیهان برزگر رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه، روسیه در حال حاضر احساس میکند که اگر در مذاکرات هستهای ابتکار عملی به خرج ندهد جایگاهش تضعیف میشود. از سوی دیگر ارائه طرح گام به گام میتواند شروع مثبتی برای اعتمادسازی باشد زیرا این طرح درون خود ویژگیهایی دارد که بهنظر میرسد در نهایت ایران با نظر مثبت به آن خواهد نگریست.وی افزود: اتحادیه اروپا سیاست تحریم برای مذاکره که همان سیاست آمریکاست را دنبال میکند و معتقد است که ایران فقط با تحریمهای سخت سیاست هستهای خود را تغییر میدهد، آمریکا نیز در این جهت خواهان زمان بیشتری است اما اتحادیه اروپا به خاطر مسائل اقتصادی و هم به سبب بیاعتمادی بهوجود آمده بین ایران و غرب علاقهمند برای ادامه مذاکره است.
برزگر در ادامه گفتوگوی خود با همشهری گفت که روسیه الزامی برای تبعیت از آمریکا ندارد و از فردای قطعنامه 1929 با توجه به اینکه غربیها با شروع تحریمهای یکجانبه علیه ایران راه خاص خود را در مسئله هستهای اتخاذ کردند اما روسها با عدمموافقت با چنین رویکردی متوجه شدند که اگر صد در صد طرف غرب را بگیرند نقش شان در مذاکرات هستهای تضعیف میشود، بنابراین دنبال فرصتی برای تقویت موقعیت خود بودند که نتیجه آن اعلام سیاست گام به گام لاوروف با هدف میانجیگری بود. اما در این راستا باید گفت که هدف اصلی طرح گام به گام بازگشت یک نوع اعتمادسازی بین ایران و 1+5 است به سبب اینکه پس از قطعنامه 1929 یک نوع رکود در روابط 2 کشور ایران و روسیه ایجاد شده است. ابتدا شاهد واکنشهای منفی نسبت به این طرح در داخل کشور بودیم اما با این حال طرح گام به گام بر خلاف طرح تحریم برای مذاکره که در دستور کار غرب است طرحی است برای مذاکره و اعتمادسازی جهت رفع تحریمها و در این مسیر ایران چیزی برای نگرانی ندارد و معتقد است که در قالب مدالیته به سؤالات جواب داده است.