گناه غیر قابل بخشش رسانه‌ها

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) اعلام کرده که در آمریکا، روز به روز مادران بیشتری برای  شیر دادن به کودک خود بی‌انگیزه می‌شوند.

البته نه این‌که مادران بی‌عاطفه شده باشند، اغلب مادران بیش از این‌که به راحتی خود فکر کنند به نیازهای نوزادشان توجه دارند، اما وقتی این تصور در جامعه شیوع پیدا کند که شیرخشک هم به اندازه شیر مادر برای بچه خوب و مفید است، مادر دلیلی نمی‌یابد که به‌خاطر شیر دادن به کودکش خود را به زحمت انداخته و از کار و زندگی باز بماند. اینجاست که نقش رسانه‌ها در ترویج فرهنگ تغذیه با شیر مادر روشن می‌شود.

طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، آموزش عموم مردم درباره این‌که شیر مادر بهترین روش تغذیه و پرورش کودک است، ضرورت و نیاز مبرمی است که باید به آن پرداخته شود. مسلماً اگر مادری بداند که شیر او بهترین آنتی باکتریال است و می‌تواند از فساد دندان‌های کودک جلوگیری کند؛ اگر بداند که شیر او تاثیر مهمی در هوش و تکامل مغزی و شناختی کودکش دارد؛ اگر بداند که شیر او اولین واکسنی است که کودک در برابر عفونت‌ها دریافت می‌کند؛ اگر بداند شیر او مسکنی طبیعی برای دردهای کودک است و دهها فایده دیگری که شیر مادر دارد را بداند؛ هیچ‌وقت شیرش را از کودک دلبندش دریغ نخواهد کرد. بگذریم از این‌که شیردهی برای مادر هم فایده‌های زیادی دارد.

در آمریکا، با وجود این‌که متخصصان سلامت به والدین توصیه می‌کنند حداقل به مدت یک سال به کودک خود شیر مادر داده و تا 6 ماه او را فقط با شیر مادر تغذیه کنند؛ تنها 14 درصد نوزادان تا 6 ماهگی منحصراً شیر مادر مصرف کرده و 18 درصد تا یک سالگی به خوردن شیر مادر ادامه می‌دهند.

تحقیق مشابهی در سال 2004 نشان داده بود که 71 درصد بچه‌ها شیر مادر مصرف  می‌کنند. متاسفانه این آمار نشان می‌دهد که روز به روز تعداد مادرانی که به بچه خود شیر می‌دهند، کمتر می‌شود.

مادر شیرده، مایه افتخار جامعه

برای بررسی گرایش و نگرش جامعه به شیرمادر، که نقش مهمی در تصمیم مادر برای شروع و ادامه شیردهی دارد، دکتر لی و همکارانش در مرکز کنترل بیماری‌ها، نتایج دو تحقیق سرتاسر کشور آمریکا در سالهای 2003 و 1999 را مقایسه کردند.

3/14 درصد مردم در سال 1999 فکر می‌کردند شیرخشک به اندازه شیر مادر برای نوزاد خوب است؛ در حالی‌ که در سال  2003، 7/25 درصد چنین باور غلطی داشتند. عجیب‌تر این است که بعضی از مردم فکر می‌کنند شیر مادر را نباید در مکان‌های عمومی به بچه داد و خوششان نمی‌آید در کنار مادری که در جمع به کودکش شیر می‌دهد باشند.

متاسفانه تعداد افرادی که این‌طور فکر می‌کنند از 8/34 درصد در این 4 سال  به 37 درصد رسیده است. البته شاید شیر دادن در مکانهای عمومی کار خیلی راحتی نباشد و مادر نتواند با آرامش همیشگی‌اش به بچه شیر بدهد، اما خوشبختانه به‌دلیل وجود حجاب اسلامی به‌خصوص چادر و حتی مقنعه این کار برای مادران مسلمان نسبت به دیگران تا حدی ساده‌تر شده.

شاید به همین علت است که در فرهنگ مردم ما همه به مادری که به کودکش شیر می‌دهد، احترام می‌گذارند و سعی می‌کنند با حفظ حرمت، موجبات آسایش و آرامش او را در زمان شیردهی فراهم کنند.

شیرخشک، دایه عزیزتر از مادر

در سال 1990 تعداد مادران شیرده در آمریکا در اوج خود بود و اولین افت آن بین سال 2002 و 2003 بود که  از 70 به 66 درصد رسید. محققان می‌گویند علت این مطلب، تمایل اذهان عمومی به این باور است که شیرخشک را هم‌ردیف شیر مادر بدانند. 

این مشکل هم ناشی از تبلیغات شیرخشک‌های حاوی زنجیره‌های بلند اسید چرب غیراشباع است که در سال 2002 به بازار معرفی شد. در تبلیغات چنین گفته می‌شد که این شیرخشک‌ها می‌تواند اثر مثبت شیر مادر را تقلید کند.

البته لازم به ذکر است که تا امروز تلاشهای زیادی برای تقلید از ترکیب شیر مادر انجام شده و کارخانه‌های تولیدکننده شیرخشک توانسته‌اند ترکیبی بسازند که از نظر اسید آمینه، چربی و قند بسیار شبیه به شیر مادر باشد، اما با وجود پیشرفت‌های فراوان در تهیه شیرخشک، باز هم همه خواص شیر مادر را ندارد؛ مثل عوامل ضدعفونت (آنتی‌بادی‌ها)، آنزیم‌های شیر مادر که در هضم مواد غذایی به‌خصوص چربی‌ها کمک می‌کنند و پروتئین‌های تروفیک که در تحریک و رشد سلولی نقش دارند.

محققان آمریکایی متوجه شده‌اند تبلیغات شیرخشک از 29 میلیون دلار در سال 1999 به 46 میلیون دلار در سال 2004 رسیده است و به ‌نظر می‌رسد این 17 میلیون دلار افزایش، به قیمت بی‌نصیب ماندن کودکان زیادی از فواید  شیر مادر تمام شده است.