این هشدار به آمریکاییها روزی را یادآوری میکند که در یک عملیات نهچندان پیچیده، بدون شلیک یک گلوله و با استفاده از ابزار و امکانات خودشان، چنان تحقیر شدند که برای جبران غرور جریحهدار شدهشان 10سال است مشغول جنگ هستند.
این حملات چه آنطور که آمریکاییها و کارشناسان اطلاعاتی و امنیتی دیگر نقاط جهان مدعیاند، کار تیم 19نفره وابسته به القاعده باشد و چه آنطور که بعضی دیگر میگویند، کار پیچیده صهیونیستها و افرادی در داخل آمریکا باشد، بدون شک به زیان آمریکا تمام شد. ولادیمیر پوتین، نخستوزیر روسیه اخیرا در جمع گروهی از جوانان کشورش در پاسخ به سؤالی درباره حملات 11سپتامبر گفت: هیچ آدم عاقلی نیست که باور کند آمریکاییها خودشان چنین بلایی سر خودشان بیاورند.
جملهای که بیشتر از هر توصیف دیگری درباره حملات 11سپتامبر در سالهای گذشته نوشته و شنیده شده، این جمله است: «روزی که جهان را تغییر داد». این جمله را رسانههای آمریکایی در جهان باب کردند.
درست است که به واسطه سالها برتری علمی، اقتصادی و نظامی آمریکا در جهان، هر چه در این کشور پیش میآید در کل جهان تاثیرگذار خواهد بود ( بحران اقتصادی و مالی که 3سال است جهان را اینچنین زیرورو کرده، حاصل ورشکستگی چند بانک بزرگ در آمریکا در سال2008 است و با همین استدلال است که رسانههای آمریکایی مصیبت حملات مرگبار 10سال پیش در این کشور را مصیبتی برای کل جهان توصیف کردند) اما واقعیت این است که این واقعه تاثیر چندانی در تغییر جهان نداشت.
2جنگ عراق و افغانستان برجستهترین اتفاقات بعد از حملات 11سپتامبر در جهان بود اما کسی نمیتواند بگوید اگر برجهای دوقلوی نیویورک فرو نمیریخت، دولت جمهوریخواه جورج بوش کار نیمهتمام پدرش در دهه1990 در عراق را تمام نمیکرد.
افغانستان بعد از خروج روسها، میرفت که به تسلط کامل پاکستان از طریق طالبان- دستپرورده سرویس اطلاعاتی اسلامآباد- درآید. این موضوع هند را به وحشت انداختهبود و میتوانست توازن قدرت در جنوب آسیا را بر هم بزند. آمریکا دیر یا زود مجبور به مداخله در افغانستان بود تا هم مانع از نفوذ پاکستان شود و هم جای پای خود را علاوه بر خلیجفارس و خاورمیانه، در آسیای میانه هم محکم کند.
آنچه اکنون جهان را تغییر داده نه حملات 11سپتامبر، که قدرت گرفتن اقتصادهای نوظهوری چون چین، هند و برزیل است. تا 10سال قبل پیشبینی میشد که اقتصاد چین تا سال2050 به پای آمریکا برسد. اکنون پیشبینیها حاکی از این است که اقتصاد چین تا قبل از سال2020 از آمریکا عبور میکند.
دولت بوش میخواست با موشک و بمب، خاورمیانه را تغییر دهد. اکنون خاورمیانه تغییر کرده اما با خواست مردم نه با حملات آمریکا. با مقاومت خیابانی مردمی که با دست خالی جلوی تانک میایستند، دیکتاتورهای عرب یک به یک سرنگون شدند. آنها هم که باقی ماندهاند دیگر حتی جرات فکر کردن به انتخاباتهای ساختگی و بگیر و ببند را ندارند. این فقط به خاورمیانه محدود نیست.
حتی در چین، حکومت کمونیستی مجبور شده در مقابل اعتراض هزاران نفری مردم به ساخت یک کارخانه بزرگ شیمیایی که با آلودهکردن محیطزیست زندگی مردم را تهدید میکرد، کوتاه بیاید. اینها نشانه تغییر جهان است. 11سپتامبر آمریکا را تغییر داد اما جهان را دگرگون نکرد. جامعه آمریکا دیگر مانند گذشته به خود مطمئن و مغرور نیست. اکنون هر خانواده آمریکایی، یک نفری را در ارتش یا جنگ داشته یا دارد. این روز در تاریخ آمریکا تاثیرگذار و مهم است اما برای جهان در حد فیلمهای سینمایی جذابیت و اهمیت دارد.