دکتر محمدمهدی گلمکانی، مدیر کل سلامت شهرداری تهران در گفتوگو با خبرنگار همشهری با اشاره به این موضوع گفت: طرح سنجش عدالت در سلامت در 6حیطه اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی، حاکمیتی، سلامت و تغذیه تهیه میشود که 70شاخص را دربر میگیرد. این نقشه در برگیرنده شاخصهای سلامت بر اساس شواهد و پژوهشهای علمی است و در اختیار تمام سازمانها و نهادهای کشور قرار میگیرد تا این سازمانها با توجه به آن، ماموریتهای خود را برنامهریزی، سازماندهی و اجرا کنند.
به بیان دکتر گلمکانی برای برنامهریزی و تدوین برنامههای کلانشهری و اجرای عملی برنامهها برای کاهش نابرابریها و در نهایت رسیدن به عدالت برای شهروندان، شاخصهای کمی سنجش عدالت با کمک نخبگان تدوین شد چرا که عدالت یک مفهوم کلی است و تا زمانی که برای آن شاخص تعیین نشود نمیتوان آن را سنجید و معیاری برای تحقق آن یافت. میتوان اذعان داشت که این مدل، یکی از پیشرفتهترین روشهایی است که دنیا برای نهادینه کردن توسعه در کشورها میتواند مورد بهرهبرداری قرار دهد. این طرح و همچنین خروجیهای آن در سطح بینالمللی با برگزاری کارگاه آموزشی در قاهره، ارائه گزارش در اجلاس جهانی سلامت در کوبه ژاپن و اجلاس بینالمللی نوتردام هلند مورد استقبال کشورها قرار گرفته است.
وی یادآور میشود: این مدل 3سال قبل با کمک سازمان بهداشت جهانی انجام شد که فقط مناطق تهران را دربرمیگرفت و همزمان در 2شهر دیگر در برزیل و فیلیپین نیز به اجرا درآمد ولی هماکنون محلات شهر تهران یعنی 374محله را دربر میگیرد که به گفته دکتر جزایری، نماینده سازمان بهداشت جهانی در منطقه شرق مدیترانه، میتواند پروژه بسیار خوبی برای پاسخگویی نیاز کلانشهرها و شهرها در راستای تحقق عدالت و رسیدن به برابری در تمامی حیطهها باشد.
مدیرکل سلامت شهرداری تهران در پاسخ به این سؤال که «ممکن است تهران از نظر بعضی شاخصهای در نظر گرفته شده در سطح بسیار پایینی باشد؛ چطور تضمین میکنید که تمامی یافتهها را منتشر کنید و اعتراضی از سوی بعضی نهادها یا سازمانها نشود؟» میگوید:
مهمترین وزارتخانه شاید وزارت بهداشت باشد که چون این طرح با کمک آن صورت گرفته، این مشکل پیش نخواهد آمد؛ به ویژه اینکه 52شاخص از 70شاخص ذکرشده توسط هیأت وزیران ابلاغ شده است. این پایش هر دو سال یکبار مجددا تکرار میشود تا اثرات برنامههایی که براساس نقشه برای ارتقای رفاه و عدالت شهروندان در نظر گرفته و پیاده شده است مورد سنجش قرار گیرد و مشخص شود که این برنامهها و تخصیص منابع تا چه حد موفق بوده است.
دکتر حسین ملک افضلی، استاد دانشگاه تهران نیز که در این پروژه همکاری داشته است به همشهری میگوید: اجرای این پروژه از سوی شهرداری میتواند یک نقطهقوت باشد.وی میافزاید: در شهرداری، شورای راهبردی برای تأمین هرچه بیشتر سلامت شهروندان تشکیل شد که یکی از کارهای آن تعیین شاخصهای عدالت در شهر تهران بود. چنانچه در تهران از سمت شمال به جنوب حرکت کنیم همزمان با تغییر بافت شهر و خانهها، تغییرات در بقیه حیطهها مثل رشد و حتی ظاهر افراد مشهود و قابل لمس است؛ این مسئله مختص تهران نیست و این شکاف در بسیاری از شهرهای بزرگ و پایتخت دیگر کشورها نیز دیده میشود.
ما برای کاهش شکاف و تحقق عدالت باید به ریشههایی مثل فقر، سواد، تبعیض و مسائلی از این قبیل توجه میکردیم که در طرح سنجش عدالت گنجانده شد. به گفته دکتر ملک افضلی، تهران در میان شهرهای بزرگ دنیا از نظر شاخصهای بهداشتی و سلامت در حد متوسطی قرار دارد که امید است با برنامهریزی دقیق و تخصیص منابعی که براساس اطلاعات و دادههای به دست آمده از این طرح صورت میگیرد و اجرای صحیح آنها به شهری که از نظر توسعه پایدار در حد بالایی قرار دارد، تبدیل شود.
جایگاه تهران بین پایتختهای 22کشور منطقه
دکتر گلمکانی، مدیرکل سلامت شهرداری تهران گفت: هرچند تهران از نظر بعضی شاخصها مانند آلودگی هوا و میزان آلایندهها در هوا در وضعیت مطلوبی قرار ندارد ولی از نظر دانش و مهارت شهروندان بین پایتختهای 22کشور منطقه مدیترانه شرقی در جایگاه نسبتا مناسبی است که البته با برنامههایی که قرار است در این زمینه با مدیریت یکپارچه اجرا شود حتما به اهدافی که در این زمینه تدوین شده است، خواهیم رسید.