محدودیت‌های بدن انسان / قسمت دوم

انسان هم مانند دیگر موجودات زنده، دارای محدودیت‌هایی برای زندگی  و حیات بر روی زمین است. این محدودیت باعث شده است که انسان نتواند در بسیاری از شرایط، جان سالم به دربرد.

دانشمندان و محققان زیست شناس، مطالعات و تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام داده‌اند. آنها معتقدند؛ شاید انسان‌هایی باشند که در بعضی شرایط محیطی و بدنی قادر به شکستن محدویت‌های بدنی خود شوند. ولی این امرعمومیت ندارد و انسان کماکان با این محدودیت‌ها دست به گریبان است.

یافته‌های دانشمندان زیست شناس، محدویت‌های بدنی انسانها را تا حدودی مشخص کرده است. برای نمونه محدویت‌هایی بدنی انسان در زمینه:

خواب

انسان تا چه مدتی می‌تواند بیدار بماند؟ سوال جالبی است! نشریه New Sunsit،‌ در یکی از مقالات خود در زمینه خواب نوشته بود؛ رندی گاردنر، پسر17 ساله اهل سن دیه‌گو، در روز 28 دسامبر 1963 ساعت 6 صبح از خواب بیدار شد و تا صبح روز 8 ژانویه 1964 به خواب نرفته است، یعنی 11 روز کامل بیداری! یا به عبارتی بی‌خوابی!

همه ما می‌دانیم که بدن انسان نیازهای فراوانی دارد و عدم تامین آنها انسان را به نابودی می‌کشاند. یکی از این نیاز‌ها خواب شبانه یا به طور کلی خوابیدن است.

خوابیدن برای زنده ماندن ضروری است. جالب است بدانید که بی‌خوابی زودتر از بی‌غذایی باعث مرگ انسان می‌شود! پس مواظب خوابتان باشید. موش‌های مورد آزمایش دانشمندان در این زمینه،‌ بعد از 2 هفته بیداری مردند، در حالی که موش‌هایی که گرسنه نگه داشته شدند، بیشتر از این مدت زنده ماندند.

بالاترین رکورددار بیداری 264 ساعت است. این رکورد متعلق به گاردنر از انگلستان است. حال ببینید در این مدت بیداری برای گاردنر چه اتفاقی افتاده است! او در این مدت نوسانات خلقی را تجربه می‌کرد. در حافظه و توجه مشکل داشت.‌ هماهنگی عملکردی نداشت. گفتارش با خطا همراه بود. حتی دچار توهم شده بود. در پایان آزمایش، او بعد از 11 روز بیداری، ‌14 ساعت خوابید.

از نظر علمی، نوعی اختلال بی‌خوابی به نام بی‌خوابی خانوادگی وجود دارد که در آن بیماران توانایی خود برای خوابیدن را از دست می‌دهند. این بیماران تا سه ماه بیشتر زنده نمی‌مانند.

نکته قابل توجه این است که در زمان و شرایط بخوابی زیاد، احتمال زیادی دارد که برای چند ثانیه،‌ بدون این که متوجه شده باشید یا حتی چشم‌هایتان را بسته باشید، خوابیده باشید. به این پدیده میکروخواب می‌گویند.

شتاب

حدس بزنید، بدن شما تا چه میزان شتاب را می‌تواند، تحمل می کند؟ البته نه تنها میزان شتاب، بلکه جهت استقرار بدن شما در حالت ایستاده، خوابیده و یا نشسته تاثیر بسیاری درتحمل این فرایند دارد.

اگر به حالت ایستاده باشید، شتاب زیاد موجب می‌شود خون به سوی پا رانده شود و با کاهش مقدار خون در مغز، خطر بیهوشی افزایش پیدا کند. پنج تا ده ثانیه تجربه شتاب زیاد یعنی، چهار تا پنج برابر شتاب جاذبه زمین، کافی است تا تجربه مرگ به سراغتان بیاید.تونلی از نور و به دنبالش بیهوشی و دیگر هیچ.

تجربه ترن هوایی در شهر بازی‌ها یک تجربه عجیبی است. چرا که شتاب حرکت در آنجا زیاد است. حداکثر شتابی که مسافران ترن هوایی تجربه می‌کنند، پنج برابر شتاب گرانش در سطح زمین است. بیشتر از این مقدار خطرناک است، زیرا می‌تواند به بیهوشی و در نهایت منجر به مرگ مسافران شود.

ارتفاع

ارتفاع قابل تحمل بدن چه‌ارتفاعی است؟ یعنی بدن انسان تا چه ارتفاعی توان نفس کشیدن دارد؟ می‌دانید، هر چه از سطح زمین ارتفاع می‌گیریم، فشار هوا کمترو کمترمی‌شود. این امر کار اکسیژن رسانی سیستم تنفس را سخت‌تر می‌کند.

 مغز انسان نسبت به اکسیژن درون بدن بسیار حساس است. به همین دلیل با کاهش فشارهوا، سردرد و سرگیجه هم شروع می‌شود. این حالت را کوهنوردان بسیار تجربه کرده‌اند.

حضور طولانی مدت در ارتفاع بالای 5 هزار متر، باعث زوال بافت‌های ماهیچه‌ای شده و احتمال جمع شدن مایع درون شش‌ و مغز انسان افزایش می‌یابد. این حالت خطرناک و کشنده است.

درارتفاع بالاتر از 7500 متر، افت اکسیژن بسیارشدید است. فرد در این ارتفاع هشیاری خود را از دست می‌دهد و حتی ممکن است، کشته شود.

افراد بسیار کمی هستند که توانسته‌اند بدون استفاده از کپسول اکسیژن به ارتفاع بالای 8000 متر صعود کنند. در حال حاضر، رکورد دار ارتفاع، بابو چیری، کوهنورد معروف با 21 ساعت حضور در قله ‌اورست با ارتفاع  8848 آ ن هم بدون کپسول اکسیژن است. حد نهایی صعود انسان به ارتفاعات، آن هم بدون کپسول اکسیژن، ارتفاع حدود 9 هزار متر بالای سطح دریا است. 

تحمل وزن

آیا تا حالا فکر کرده‌اید،  بیشترین وزنه یا سنگینی که یک انسان  جابجا کند، چقدراست؟ یک انسان معمولی به زحمت می‌تواند وزنه 45 کیلوگرمی را به بالای سر خود ببرد. اما یک انسان قوی چطور؟

بررسی روند قهرمانی وزنه برداری نشان می‌دهد، آخرین حد وزن برای جابجایی یا بلند کردن در قالب یک انسان، حدود ۵۰۰ کیلوگرم است. حتی اگر از داروهای نیروزا استفاده کند.

حال این محدودیت از کجا ناشی می‌شود؟ برخلاف باور عموم که اسکلت بندی بدن را عامل این محدودیت می‌دانند، این ماهیچه‌های بدن است که نقش مهم تحمل وزنه را به دوش می‌کشند. بدن ما مکانیسمی بازدارنده دارد که با کنترل تعداد بافت‌های ماهیچه‌ای فعال هر لحظه، بدن را از آسیب دیدن به هنگام بلند کردن وزنه‌های سنگین حفاظت می‌کند.

جالب است بدانید که برتری وزنه برداران هم در نحوه کنترل ماهیچه‌هایشان است. آنها می‌آموزند که چگونه بر سیستم خودایمنی پیروز شوند و از بیشترین توان ماهیچه‌ای برای بلندکردن وزنه استفاده کنند.

 رکورد جهانی در این زمینه، متعلق به وزنه بردار انگلیسی اندی بولتون است که توانست وزنه حدود 475 کیلوگرم را از زمین بلند و تا ران خود بالا بیاورد.

تشعشعات

به نظر شما،چقدر تشعشع، انسان را می‌کشد؟ محاسبات دانشمندان نشان می‌دهد، آستانه مرگ با تشعشع حدود 2 سیور است و در تشعشع 6 سیوری، مرگ حتمی خواهد بود!

هر سیور معادل مقدار تشعشعی است که به هر کیلوگرم از جرم فرد دریافت کننده، می تواند یک ژول انرژی منتقل کند. این درحالی است که در حالت طبیعی، ما سالانه 2.4 هزارم سیور تشعشع طبیعی را از موادی مانند رادون دریافت می کنیم که البته آسیب رسان نیست.

حال حساب کنید، شدت تشعشعاتی که افراد بخت برگشته  دانسته یا نا دانسته یا به اجبار در معرض مستقیم یا غیر مستقیم آن قرار می‌گیرند به چه اندازه خطرناک و کشنده است.

تنفس

شماچند دقیقه می‌توانید نفستان را حبس کنید؟ خیلی‌ها توان بیش از یک دقیقه را هم ندارند. وقتی ما نفس خود را حبس می‌کنیم به عبارتی مانع رسیدن هوا و اکسیژن به بدن می‌شویم، واکنش‌های غیر ارادی بدن آغاز می‌شود تا زمانی که تنفس دوباره آزاد شود.

 دانشمندان معتقدند؛ حداکثر زمان حبس نفس یا عدم رسیدن هوا به بدن انسان حدود 15 دقیقه است. استفان میفسود، توانست 11 دقیقه و 35 ثانیه نفسش را در سینه حبس کند و رکورد جهانی حبس نفس را به دست آورد. البته او این کار را در زیر آب انجام داد.

وقتی ما سر را به زیر آب می‌بریم، واکنش‌های طبیعی بدن آغاز می شوند. رگ‌های سطحی خون منقبض می‌شوند و جریان خون در نقاط انتهایی بدن، کاهش می‌یابد و در مقابل، خون بیشتری به قلب و مغز می‌رسد. ضربان قلب ضعیف تر می‌شود و با کندتر شدن گردش خون، اکسیژن کمتری هم در دیگر اندام‌های بدن مصرف می‌شود.